Dağın içindeki sır! Fordo Nükleer Tesisi'ni sadece bu bomba vurabilir...
İsrail, İran'ın nükleer tesislerini hedef alan "Yükselen Aslan Operasyonu"nu başlattı.Uzmanlar, İsrail'in dağın içine inşa edilen Fordo tesisini yok etmek için ABD'nin 13,6 tonluk "bunker buster" bombalarına ihtiyaç duyduğunu söyledi. Bu saldırının nükleer kirlilik riski taşıdığı vurgulanırken, İsrail'in özel kuvvetlerle gizli operasyon seçeneğini de değerlendirdiği belirtildi.
İsrail, Tahran’ın nükleer programını askeri yollarla ortadan kaldırmayı hedefleyen eşi benzeri görülmemiş bir operasyon başlatırken, uzmanlar bu hedefin yalnızca ABD’nin sahip olduğu özel silahlarla başarıya ulaşabileceğini söylüyor.
İngiltere merkezli The Independent'ın haberine göre, geçtiğimiz Cuma günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu tarafından duyurulan “Yükselen Aslan Operasyonu” kapsamında İsrail, Natanz ve İsfahan dahil olmak üzere birçok nükleer tesisin çevresine hava saldırıları düzenledi, İranlı üst düzey askeri komutanlar ve nükleer bilim insanları suikastlarla hedef alındı.
Birleşmiş Milletler’in nükleer gözlem kurumu IAEA, Pazartesi günü yayımladığı ön değerlendirmede İsrail’in Natanz ve İsfahan’daki yüzey tesislerinde hasara yol açtığını ve Natanz’daki yer altı santrifüjlerinin de zarar görmüş olabileceğini açıkladı. Ancak, İsfahan’daki ve özellikle Fordo’daki yer altı nükleer tesislerin hâlâ sağlam olduğu değerlendiriliyor.
FORDO NEDEN ÖNEMLİ?
İran’ın en korunaklı nükleer tesisi olarak bilinen Fordo, saldırılara karşı korunmak amacıyla bir dağın içine gizlice inşa edildi. Mart 2023’te IAEA, Fordo’da %83,7 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum tespit ettiğini açıklamıştı. Bu oran, nükleer silah üretimi için gerekli olan yüzde 90 saflığa oldukça yakın.
Ancak uzmanlara göre, İran hava sahasında ciddi kontrol sağlamış olsa da Fordo’u imha etmek için gereken konvansiyonel silahlar sadece ABD'nin cephaneliğinde mevcut.
Söz konusu silah, GBU-57F/B kodlu Massive Ordnance Penetrator (MOP) adlı “bunker buster” yani sığınak delici bombadır. Yaklaşık 6 metre uzunluğunda ve 13,6 ton ağırlığında olan bu bomba, kaya ve betonu delerek yer altına kadar inip orada patlayabiliyor.
MOP bombası, yaklaşık 61 metre derinliğe kadar inebiliyor; bu da İsrail’in sahip olduğu GBU-28 tipi mühimmattan 10 kat daha etkili. Ancak Fordo’daki tesisin 80 ila 90 metre derinlikte olduğu tahmin ediliyor; bu da ABD’nin en gelişmiş bombalarının bile tesisi yok etmede zorlanabileceği anlamına geliyor.
ABD’nin stoklarında yaklaşık 20 adet MOP olduğu biliniyor, ancak bu silahlar yalnızca B-2 tipi bombardıman uçaklarıyla taşınabiliyor ve bunların bölgeye konuşlandırılması hâlâ gündemde değil.
ABD MÜDAHALE EDER Mİ?
ABD’nin bu bombaları doğrudan kullanması, bölgede bulunan Amerikan askerî varlıklarını tehlikeye atabileceği için şimdilik düşük ihtimal olarak görülüyor. Ancak eski Başkan Donald Trump, Kanada’daki G7 Zirvesi’nden erken ayrılmasıyla “ABD savaşa dâhil olacak mı?” sorularını yeniden gündeme getirdi.
Trump, İsrail’in İran’a yönelik saldırılarını “harika” olarak nitelendirdi ve Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un ateşkes yönündeki iddialarını reddederek, “Bunun çok daha büyük bir nedeni var… Takipte kalın!” dedi.
The Times gazetesine göre, ABD’nin B-2 bombardıman uçaklarını Hint Okyanusu’ndaki Chagos Adaları’ndaki İngiliz-Amerikan üssüne konuşlandırması, MOP’ların kullanılacağının en güçlü sinyali olabilir.
VOTEL VE GROSSİ'DEN UYARILAR
Trump döneminde ABD Merkez Komutanlığı’nın başında bulunan emekli Orgeneral Joseph Votel, New York Times’a verdiği demeçte ABD’nin bu bombaları İsrail’e bilerek vermediğini, çünkü “bu silahların yanlış kullanılmasından korkulduğunu” söyledi.
Ayrıca, böyle bir saldırının sadece askerî değil, nükleer kirlilik riski nedeniyle siviller için de büyük tehlike oluşturabileceğini vurguladı.
IAEA Başkanı Rafael Grossi de benzer bir uyarıda bulunarak, “nükleer tesisleri hedef alan her türlü askerî eylemin, İran halkı, bölge ve ötesi için ciddi sonuçları olabileceğini” belirtti.
Grossi, tüm taraflara azami itidal çağrısında bulunarak, nükleer tesislerin hiçbir koşulda hedef alınmaması gerektiğini vurguladı.
İSRAİL: FORDO DA HEDEF OLABİLİR
İsrail’in Washington Büyükelçisi Yechiel Leiter, Pazar günü ABC News’a yaptığı açıklamada, “Fordo ile başa çıkmak için birkaç alternatif planımız var” diyerek, havadan bombalamanın tek seçenek olmadığını söyledi.
New York Times’a konuşan eski ABD yetkilileri, İsrail’in geçmişte Obama yönetimine bir plan sunduğunu ve Fordo’un içeriden yok edilmesi için özel kuvvetlerin sızma operasyonu düzenleyebileceğini aktardı. Bu planın, geçen yıl Hizbullah’ın füze üretim tesisine düzenlenen riskli ama başarılı baskına benzediği ifade edildi.
Eski ABD Merkez Komutanı General Kenneth McKenzie Jr ise “İsrail son dönemde çok sayıda gizli operasyon gerçekleştirdi ama fizik hâlâ aynı. Fordo hâlâ çok zor bir hedef,” dedi.
'da Takip Edin!
