İran-ABD Nükleer pazarlığı yeniden başlıyor! Tahran şartlarını açıkladı
İran ve ABD arasında durma noktasına gelen nükleer müzakereler yeniden başlıyor. Tahran yönetimi, İsrail ve ABD’den gelebilecek yeni saldırılara karşı garanti talep ettiğini resmen açıkladı.
İran, ABD ile nükleer programın geleceği üzerine yeni bir müzakere turuna katılacağını resmen teyit etti. İranlı kaynaklar, 23 Mayıs'tan bu yana süren ilk turun tamamlanmak üzere olduğunu ve tarafların yeniden masaya oturmaya hazırlandığını bildirdi.
"BÜYÜK GÜVENSİZLİK" ENGELİ
İranlı üst düzey bir siyasi kaynak, İsrail ve ABD’nin İran’a yönelik bombardımanlarının (nükleer tesislere yönelik saldırılar dahil) taraflar arasında "büyük bir güvensizlik" getirdiğini söyledi. Kaynak, yeni görüşmenin "muhtemelen önümüzdeki hafta sonunda" yapılacağını aktardı.
Bugüne kadar Maskat ve Roma’daki Umman Büyükelçiliği gibi yerlerde yapılan önceki beş turun ardından bu kez müzakereleri sadece Ummanlıların mı yoksa Norveç’in de mi üstleneceğine henüz karar verilmediği belirtildi. Görüşmelerin "dolaylı" formatta yapılmaya devam edeceği ifade edildi.
İSRAİL-ABD SALDIRILARININ ARDINDAN MÜZAKERELER DURMUŞTU
İranlı ve ABD’li müzakereciler 15 Haziran’da Muskat’ta altıncı tur için buluşacaktı ancak 13 Haziran sabahı İsrail’in İran’a yönelik sürpriz saldırısı görüşmeleri durdurdu. Bu saldırı yüzlerce İranlının ölümüne yol açtı ve İran'ın İsrail'e her gün füze saldırıları başlatmasına neden oldu.
Ardından ABD Başkanı Donald Trump, 22 Haziran’da Fordow ve Natanz’daki uranyum zenginleştirme tesislerinin bombalanmasına onay verdi. İsfahan yakınlarındaki nükleer kompleks de Tomahawk füzeleriyle vuruldu. 24 Haziran’da ABD arabuluculuğunda İran ve İsrail arasında ateşkes ilan edildi.
İRAN PARLAMENTOSUNDAN UAEK KARARI
Gelişmelerin ardından İran parlamentosu 25 Haziran’da BM nükleer denetim kurumu UAEK ile tüm işbirliğini askıya alan yasa tasarısını ezici çoğunlukla kabul etti. Tasarı, nükleer tesislerin ve bilim insanlarının güvenliği sağlanana ve İran’ın zenginleştirme hakkı tanınana kadar hükümeti UAEK denetimlerini durdurmaya zorluyor.
Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan 2 Temmuz’da yasayı imzalayarak İran Atom Enerjisi Örgütü’ne, Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi’ne ve Dışişleri Bakanlığı’na uygulanması talimatını verdi.
Ertesi gün Dışişleri Bakanı Abbas Araghchi, İran’ın UAEK ile koruma anlaşmasına ve Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’na (NPT) bağlı kalacağını söyledi. Ancak UAEK ile işbirliğinin artık "Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi" kanalıyla yürütüleceğini belirtti. 4 Temmuz’da ise BM’nin İran’daki kalan denetçilerini geri çektiği açıklandı.
İran tarafı, UAEK Genel Direktörü Rafael Grossi’nin İran’ın nükleer programıyla ilgili ağır raporunun İsrail-ABD saldırısına zemin hazırladığına dair bir algının ülke içinde güçlendiğini ifade etti. Parlamento oturumunda Grossi, "çifte standart" ve "yalancılıkla" suçlandı.
İran Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, bombalamaların ardından İran’ın nükleer programının "daha hızlı devam edeceğini" söyledi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi ise İsrail ile savaşın İran’ın nükleer konudaki tutumunu değiştirmeyeceğini vurgulayarak, NPT'nin sağladığı kazanımlar garanti edilmezse anlaşmanın değerinin sorgulanacağını dile getirdi.
"DAHA FAZLA SALDIRI OLMAYACAĞI GARANTİSİ" TALEBİ
Amwaj.media'ya konuşan İranlı üst düzey bir kaynak, "Açıkçası bir anlaşma istiyoruz, ancak daha fazla saldırıyı önlemek için bir garanti de istiyoruz" dedi. Kaynaklar, görüşmelerin zorlu geçeceğini ve İsrail'in İran'ın zenginleştirme kapasitesini ortadan kaldırmayan her türlü sonucu reddetmeye kararlı olduğunu belirtti.
'da Takip Edin!
