| |
| |
, 13 Haziran'da İran’ın farklı kentlerindeki nükleer tesisler başta olmak üzere ordunun üst komuta kademesini de hedef olan geniş çaplı saldırılara başladı. İran, İsrail’in saldırılarında yalnızca askeri hedeflerin değil, aynı zamanda nükleer altyapının ve sivil alanların da doğrudan hedef alındığını duyurdu. Saldırıların bölgede gerilimi daha da artırabileceği uyarısı da yapıldı.
İsrail saldırılarında İranlı üst düzey komutanlar hayatını kaybetti. Gerçekleştirilen son saldırılarda hayatını kaybeden İranlı yetkililer şöyle:

TÜMGENERAL MUHAMMED BAKIRİ
1959 yılında Tahran'da doğan Muhammed Bakıri, İran Silahlı Kuvvetleri'nin en üst düzey komutanıydı. Askeri kariyerine 1981 yılında Devrim Muhafızları'na katılarak başladı. İran-Irak Savaşı sırasında önce operasyonel sahada görev yaptı, ardından Devrim Muhafızları Kara Kuvvetleri’nin istihbarat operasyonlarından sorumlu oldu. Bu dönemde örgütün istihbarat yapısının temellerini atan isimlerden biri olarak öne çıktı.
Savaş sonrasında Genelkurmay Başkanlığı bünyesinde çeşitli görevler üstlendi. 2007’de Hatemul Enbiya Merkezi Karargâhı’na yardımcı koordinatör olarak atandı. 2016 yılında Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanlığı görevine getirildi ve ülkenin tüm askeri yapısını yöneten en yetkili kişi oldu.
Askeri hizmetleri nedeniyle ülkenin lideri Ali Hamaney tarafından onurlandırılan Bakıri, 13 Haziran 2025’te İsrail’in İran’a düzenlediği hava saldırılarında hayatını kaybetti. Ölümü, bölgedeki çatışmaların daha da tırmanmasına neden oldu.

İRAN GENELKURMAY BAŞKAN YARDIMCISI VE SAVAŞ KARARGAHI KOMUTANI ALİ ŞADMANİ
İsrail Savunma Kuvvetleri, savaş uçaklarının Tahran'ın merkezinde bir karargahı bombaladığını ve istihbarat bilgileri çerçevesinde, geçen hafta sonu göreve başlayan İran Devrim Muhafızları Ordusu Genelkurmay Başkan Yardımcısı, en kıdemli askeri komutan ve İran Lideri Ali Hamaney'e en yakın isim olan Ali Şadmani'nin öldürüldüğünü duyurdu.
Şadmani, İran ve İsrail arasında gerçekleştirilen misilleme saldırıların başlangıcında İran Silahlı Kuvvetleri’nin komutasına atanmıştı. Bu görevi, İsrail’in 13 Haziran Cuma günü İran’a karşı başlattığı 'Yükselen Aslan Operasyonu' kapsamında öldürülen selefi Alam Ali Raşid’den devralmıştı.
Şadmani'nin komuta ettiği 'Hatemü’l-Enbiya' adıyla bilinen acil durum karargâhı, İran’ın muharebe operasyonlarını yönetmek ve İran’a ait ateş planlarını onaylamakla görevliydi. Üst düzey görevleri kapsamında Şadmani, İran’ın İsrail’e yönelik saldırı stratejileri üzerinde doğrudan etkiye sahipti. Raşid’in öldürülmesinden önce Şadmani, Hatemü'l-Enbiya Acil Durum Karargahı'nın ikinci komutanı ve İran Genelkurmay Başkanlığı’nın harekat dairesi başkanı olarak görev yapıyordu.

İRAN DEVRİM MUHAFIZLARI KOMUTANI HÜSEYİN SELAMİ
İran Devrim Muhafızları Komutanı 65 yaşındaki Tümgeneral Hüseyin Selami de İsrail'in İran’a yönelik saldırılarında hayatını kaybeden en üst düzey yetkililerden biri oldu. Selami, İran’ın dış tehditlere karşı özellikle İsrail ve ABD’ye yönelik sert söylemleriyle tanınıyordu.
1980’de İran-Irak Savaşı sırasında Devrim Muhafızları’na katılan Selami, 2009’da komutan yardımcılığına, 2019’da ise kurumun başkomutanlığına getirildi. Görev süresi boyunca İran’ın askeri kapasitesini sürekli vurguladı ve ülkesinin "dünya gücü olma eşiğinde" olduğunu savundu.
Selami, özellikle İsrail karşıtı açıklamalarıyla dikkati çekti. 2019’da Suriye’deki İran hedeflerine yönelik saldırının ardından İsrail’i haritadan silme tehdidinde bulunmuştu. Nisan 2024’te İran’ın Şam’daki büyükelçiliğine düzenlenen saldırı sonrası da benzer ifadeler kullanarak "Siyonist rejimin cezalandırılacağını" dile getirmişti.
Saldırılardan yalnızca bir gün önce İran’ın her senaryoya karşı hazırlıklı olduğunu açıklayan Selami, "İran’ın savaş tecrübesine" dikkati çekmişti. Aynı zamanda, İran'ın nükleer ve askeri programlarına dahil olduğu gerekçesiyle uzun süredir BM Güvenlik Konseyi ve ABD yaptırımlarıyla karşı karşıyaydı. Devrim Muhafızları'nın üst düzey komutanlarından biri olarak, İran lideri Hamaney'e doğrudan danışmanlık yapan önemli figürlerden biriydi.

TÜMGENERAL GULAM ALİ REŞİDİ
Tümgeneral Gulam Ali Reşidi, İran Silahlı Kuvvetleri'nin önde gelen isimlerinden biri ve İran’ın en önemli askeri karargâhı olan Hatemul Enbiya Merkezi Karargâhı komutanıydı. 1953 yılında Huzistan Eyaleti'nin Dezful kentinde doğdu. 1979’daki devrim sonrası Devrim Muhafızları’na katıldı ve örgütün ilk yapılanmasında etkili oldu.
İran-Irak Savaşı sırasında Devrim Muhafızları’nın başlıca komutanlarından biri olarak görev yaptı. Savaş boyunca önemli operasyonların planlanmasında rol aldı ve askeri karar mekanizmalarının kilit üyeleri arasında yer aldı.
Reşidi, 17 yıl boyunca Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkan Yardımcılığı görevini yürüttü. 2016 yılında, lideri Ali Hamaney’in emriyle Hatemul Enbiya Merkezi Karargâhı’nın başına getirildi. Bu karargâh, İran’ın askeri operasyonlarının planlandığı ve koordine edildiği ana merkezdir.
Savunma doktrini geliştirme süreçlerinde de önemli bir rol oynayan Reşidi, kamuoyuna nadiren konuşsa da İran’ın askeri stratejisinde belirleyici bir figür olarak biliniyordu. Özellikle ABD ve İsrail gibi dış tehditlere karşı hazırlıklı olunması gerektiğini sıkça vurgulamıştı.

TUĞGENERAL EMİR ALİ HACIZADE
Tuğgeneral Emir Ali Hacızade, 2009 yılından bu yana İran Devrim Muhafızları Hava ve Uzay Kuvvetleri Komutanı olarak görev yapıyordu. 1962 yılında Tahran’da doğan Hacızade, İran-Irak Savaşı'nın başlamasının ardından Devrim Muhafızları'na katıldı ve savaş sırasında keskin nişancı olarak çeşitli operasyonlarda yer aldı.
Savaştan sonra hava kuvvetlerine geçen Hacızade, İran’ın balistik füze geliştirme programında aktif görev aldı. 2019 yılında İran’ın Hürmüz Boğazı yakınlarında bir Amerikan insansız hava aracını düşürmesinin ardından, ABD Hazine Bakanlığı tarafından yaptırım listesine alındı.
Uzun yıllar İran’ın savunma stratejilerinde etkin bir rol oynayan Hacızade, özellikle füze kapasitesinin geliştirilmesinde kilit isimlerden biri olarak öne çıktı.
HACIZADE İLE BİRLİKTE 8 GENERAL ÖLDÜ
İsrail’in ülkeye yönelik son saldırılarında Devrim Muhafızları Hava ve Uzay Kuvvetleri Komutanı Tuğgeneral Emir Ali Hacızade ile birlikte 8 general daha öldürüldü. İran devlet televizyonunun aktardığına göre Devrim Muhafızları Ordusu tarafından yapılan yazılı açıklamada, Hacızade’nin öldüğü saldırının hedeflerinden birinin de ordu komuta kademesi olduğu belirtildi.
Açıklamada, İsrail saldırısında hayatını kaybeden generallerin isimleri şu şekilde sıralandı:
"Mahmud Bakıri, Davud Şeyhiyan, Muhammed Bakır Tahirpur, Mensur Seferpur, Mesud Tayyib, Hüsrev Hasani, Cevad Cursera ve Muhammed Ağacaferi."

DEVRİM MUHAFIZLARI İSTİHBARAT KURUMU BAŞKANI MUHAMMED KAZIMİ
İsrail'in saldırılarında Devrim Muhafızları İstihbarat Kurumu Başkanı Muhammed Kazımi ve iki generalin de hayatını kaybettiği bildirildi.
İran devlet televizyonu 15 Haziran'da, İsrail'in saldırılarında Devrim Muhafızları İstihbarat Kurumu Başkanı Kazımi ile birlikte yardımcısı Hasan Muhakkik ve Muhsin Bakıri adlı iki generalin hayatını kaybettiğini duyurdu.

ABD BASINI, KUDÜS GÜCÜ KOMUTANI İSMAİL KAANİ'NİN ÖLDÜRÜLDÜĞÜNÜ İDDİA ETTİ
ABD basınına göre, İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani de İsrail’in İran’da düzenlediği bir saldırıda hayatını kaybetti.
1957 doğumlu Tuğgeneral İsmail Kaani, 1997 yılında İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutan Yardımcılığına atandı. 2020 yılında ABD tarafından öldürülen Kasım Süleymani’nin yerine, Hamaney tarafından Kudüs Gücü Komutanı olarak görevlendirildi.
Ancak İran resmi makamlarından Kaani’nin öldüğüne dair henüz herhangi bir açıklama yapılmadı.

İSRAİL'İN SALDIRILARINDA 9 NÜKLEER BİLİM İNSANI HAYATINI KAYBETTİ
İran devlet televizyonu, İsrail’in son günlerde ülkenin farklı kentlerine düzenlediği saldırılarda şimdiye kadar 10 nükleer bilim insanının hayatını kaybettiğini duyurdu.