Aileye, çalışana ve yatırımcıya devletten tam destek! İşte nefes aldıran teşvikler...

Türkiye, 2002-2020 arasında 408 milyar liralık yardım yaptı. Destekler bu yıl 145 milyarı buldu. Rakam daha da artacak. Prim desteği ile istihdam teşvik edildi, işsizlik frenlendi. Doğum yapana da vefat edenin yakınına da yardım edildi. Milyonlarca kişiye gıda, gaz ve elektrik desteği verildi. KDV istisnası, yer tahsisi ve vergi indirimi ile yatırımcının yolu açıldı. İşte detaylar...

Cevdet Fırat AYDOĞMUŞ - ANKARA
Esma ALTIN - ANKARA

Hükûmetin enflasyonla mücadelesi sürerken, vatandaşa yönelik maddi yardımları da kesintisiz devam ediyor. 2002-2020 yıllarını kapsayan dönemde tüm kamu kaynakları ile yapılan toplam sosyal yardım harcaması 408 milyar lirayı bulurken sadece bu yıl yapılan sosyal yardımlar 145 milyar liraya ulaştı.

Destekleri daha da artırmak için düğmeye basan hükûmet, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı eliyle aile, kadın, çocuk, hasta, yaşlı ve engelli vatandaşlara, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı eliyle işçi ve işverene, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı eliyle de yatırımcılara çeşitli başlıklar altında milyarlarca lira destek sağlıyor. Son olarak Aile Destek Programı ile doğalgaz ve elektrik fatura ücretlerinde desteklerin artarak devam etmesi ve ihtiyaç sahibi ailelerin çocuklarına kırtasiye yardımı yapılması için ayrılan destekler toplam 20-25 milyar liraya çıkarıldı.

İşte tüketiciye rahat bir nefes aldıran destekler:

AİLELERE TEŞVİKLER

DOĞUM YARDIMI: Birinci çocuk ve sonrası için 300 TL-600 TL arasında sosyal yardım sağlanıyor.

VEFAT YARDIMI: Eşi vefat eden ancak geliri olmayan kadınlara iki ayda bir 1.000 TL şeklinde destek veriliyor. Annesi, babası veya her ikisi de vefat eden çocuklar için 600 TL, yakınları vefat edenlere de aylık 1.062,68 TL destek sağlanıyor.

GIDA YARDIMLARI: 18 yaş üstü aile bireyi herkese ihtiyaç durumuna göre gıda yardımı sağlanıyor.

BARINMA YARDIMLARI: İhtiyaç sahibi olup oturulamayacak derecede eski, bakımsız ve sağlıksız evlerde yaşayan ailelere ev onarımlarında 75 bin TL, prefabrik ev yapımlarında 150 bin TL, betonarme ev yapımlarında 200 bin TL’ye kadar destek veriliyor.

DOĞALGAZ DESTEĞİ: Dar gelirlilere fatura bedeline göre yıllık 450 TL-1.150 TL arasında yardım yapılıyor.

ELEKTRİK DESTEĞİ: Geliri düşük hanelere, ortalama 75 ila 150 kilovatsaate karşılık gelecek tutar kadar nakdî destek sağlanıyor.

YAŞLI AYLIĞI: Herhangi bir sosyal güvencesi olmayan kişi ve eşini kapsayacak şekilde 65 yaş üstü vatandaşlara aylık 1.536,70 TL yardım yapılıyor.

ENGELLİ AYLIĞI: Sosyal güvencesi olmayan ve hane içindeki net geliri asgari ücretin altında olan engellilere aylık 1.226,69 TL ila 1.840 TL arasında maddi yardım sağlanıyor. Engelli yakınlarına da aylık 1.226,69 TL destek veriliyor.

GENEL SAĞLIK SİGORTASI PRİM ÖDEMELERİ: Sosyal güvencesi olmayan tüm vatandaşlara hükûmet tarafından aylık 258,84 TL yardım yapılıyor.

SAĞLIK VE GEBELİK YARDIMLARI: 0-6 Yaş grubu çocuklar ve hamileler için 100-500 TL arasında sağlık yardımları veriliyor.

KRONİK HASTALIK YARDIMLARI: Tüberküloz ve SSPE hastalığı nedeniyle psiko-sosyal ve mali kayıp yaşayan hastalar için aylık 3.336,03 TL destek veriliyor.

EĞİTİM YARDIMLARI: Sosyal güvencesi olmayan ve ihtiyaç sahibi ailelere çocuklarının örgün öğrenimine devam etmesi kapsamında ilk ve ortaöğretim çağındaki çocuklara öğrenim derecelerine göre aylık 90 ila 150 TL destek veriliyor.

İSTİHDAM TEŞVİKLERİ

İLAVE İSTİHDAM TEŞVİKİ: Bu teşvikte destek tutarı, iş yerinin faaliyette bulunduğu sektöre göre farklı hesaplanıyor. Buna göre, imalat veya bilişim sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinde ilave istihdam edilecek her bir sigortalının 13.344 TL’ye kadarki prime esas kazanç tutarı için ödeyecekleri tüm primler (1.876,50 TL ila 5.004 TL) karşılanıyor. Diğer sektörlerde faaliyet gösteren işyerlerinde ilave istihdam edilecek her bir sigortalı prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak tüm primler (1.876,50 TL) de ayrıca SGK tarafından ödeniyor.

KADIN, GENÇ VE MESLEKİ YETERLİLİK BELGESİ OLANLARIN TEŞVİKİ: 31 Aralık 2022 tarihine kadar işsiz olan kişileri istihdam eden özel sektör işverenlerin, 1.025,82-7.693,65 TL arasında değişen prime esas kazanç üst sınırına kadarki sosyal güvenlik primi işveren payları, İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor.

İŞSİZLİK ÖDENEĞİ ALANLARA YÖNELİK TEŞVİK: İşsizlik ödeneği alanların, ortalama sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması durumunda, kişinin kalan işsizlik ödeneği süresince asgari ücret üzerinden hesaplanan sosyal güvenlik priminin yüzde 99’luk kısmı (1.676,34 TL) İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanıyor. İşverene destek sağlanan süre, kişinin başlangıçta işsizlik ödeneği için belirlenen toplam hak sahipliği süresinden düşülüyor.

ENGELLİ İSTİHDAMI TEŞVİKİ: Özel sektör işverenlerinin çalıştırdıkları her bir engelli için asgari ücret düzeyindeki sosyal güvenlik primi işveren paylarının tamamı (1.025,82 TL) hazine tarafından karşılanıyor.

YATIRIMCILARA TEŞVİKLER

KDV İSTİSNASI: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında imalat ve turizm sektöründe bina-inşaat harcamaları, 31 Aralık 2025’e kadar KDV istisnasından yararlanabiliyor.

GÜMRÜK VERGİSİ MUAFİYETİ: Yatırım amacıyla yurt dışından temin edilecek makine ve teçhizat için gümrük vergisi ödenmiyor.

VERGİ İNDİRİMİ: Stratejik yatırımlar a, bölgesel teşvik uygulamaları ve öncelikli yatırımlara vergi indirimi desteği sağlanıyor.

FAİZ VEYA KÂR PAYI DESTEĞİ: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında kullanılan en az 1 yıl vadeli krediler için sağlanan bir finansman desteği. Teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde 70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kâr payının belli bir kısmı, ilgili bakanlık tarafından karşılanıyor. Ayrıca bu destek, stratejik yatırımlar, 3., 4., 5. ve 6. Bölgelerde bölgesel teşvik ve öncelikli yatırımların teşviki uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlar için uygulanıyor.

YATIRIM YERİ TAHSİSİ: Yatırım Teşvik Belgesi düzenlenmiş stratejik yatırımlar, bölgesel ve öncelikli yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı Millî Emlak Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebiliyor.

SİGORTA PRİMİ DESTEĞİ: Yatırım Teşvik Belgesi kapsamı yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, belirli bir süre ilgili bakanlıkça karşılanıyor.

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, 10 yıl süreyle ilgili bakanlık tarafından karşılanıyor.

KDV İADESİ: Sabit yatırım tutarı 500 milyon TL’nin üzerinde olan Stratejik Yatırımlar kapsamında gerçekleştirilen bina-inşaat harcamaları için tahsil edilen KDV, yatırımcıya iade ediliyor.