Putin'e mahkeme yolu göründü mü? Uluslararası Ceza Mahkemesi tutuklama emri çıkarmaya hazırlanıyor
Rusya-Ukrayna savaşında bir yıl geride kalırken, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Ukrayna'da işlenen savaş suçları için ilk tutuklama emirini çıkarmaya hazırlanıyor. UCM Savcısı Karim Khan'ın insanlığa karşı suçlar ve soykırımla ilgili başlattığı soruşturmada kimlerin tutuklanacağı henüz bilinmezken, Rusya lideri Viladimir Putin için de bir tutuklama emri çıkartılabilir. Henüz bunun için yasal bir zemin oluşturulamasada emsal örnekler Putin'e de mahkeme yolunun açılabileceğini gösteriyor.
Rusya-Ukrayna savaşı bir yılı doldururken, Ukrayna'da sivil can kaybı 42 bine yaklaştı. Ukrayna lideri Viladimir Zelenskiy, Putin'i ayrılıkçı bölge Donbas, Buça, Mariupol başta olmak üzere pek çok şehirde soykırım yapmakla suçladı.
Buça'da yaşanan katliam,1 Nisan 2022'de Rus kuvvetlerinin şehirden çekilmesi ile ortaya çıkmış, 1000 sivilin öldürülmesi dünya gündemini de sarsmıştı
Yaşanan sivil ölümlerinin ardından Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) katliam ve tecavüzlerden sorumlu Rus askerler hakkında ilk tutuklama emirlerini çıkarmaya hazırlanıyor.
SOYKIRIM SUÇU İLE TUTUKLAMA EMRİ
Konuya aşina olan bir kaynak, adının açıklanmaması şartıyla basına yaptığı açıklamada, UCM Savcısı Karim Khan’ın Ukrayna'dan Rusya'ya çocuk kaçırma ve Ukrayna'daki sivil altyapıyı hedef alma suçları ile ilgili çok sayıda Rus hakkında şimdiye kadar toplanan kanıtlara dayanarak bir ön duruşma yargıcından tutuklama emri çıkarmasını isteyeceğini bildirdi. Savcı Khan’ın hangi Rus şahıslar için veya tam olarak ne zaman tutuklama emri isteyeceğinin belli olmadığını aktaran kaynak, tutuklama emirlerinin “soykırım” suçunu da içerebileceğini belirtti.
Savcı Khan, bir yıl önce Ukrayna'da muhtemel savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırımla ilgili soruşturma başlatmış, Ukrayna'yı dört kez ziyaret etmişti. Khan, Ukrayna’da çocuklara karşı işlenen suçlara ve sivil altyapının hedef alındığına vurgu yapmıştı.
6 BİN UKRAYNALI ÇOCUK İŞGAL ATINDAKİ KIRIM'DA
Yale Üniversitesi araştırmacıları, geçtiğimiz ay hazırladıkları raporda Rusya'nın en az 6 bin Ukraynalı çocuğu Rusya'nın işgali altındaki Kırım'daki tesislerde tuttuğunu ifade etmişti.
BM Soykırım Sözleşmesi, ana vatanlarından koparılarılarak esir tutulmasını soykırım olarak nitelendirirken, bu durum soykırım nedeniyle yargılanabilecek beş eylemden biri olarak tanımlanıyor.
RUSYA SAVAŞ SUÇU İDDİALARINI REDDEDİYOR
Öte yandan Ukrayna'da savaş suçları işlediğini şiddetle reddeden Rusya, sivilleri kasten hedef almadığını ve gönüllü olarak Ukrayna'dan kaçmak isteyenlere insani yardım teklif ettiğini öne sürüyor.
PEKİ PUTİN YARGILANABİLİR Mİ?
Yasal boşluk nedeniyle UCM'de Rusya aleyhine bir saldırı davasının görülemeyeceği düşünülüyor. Ancak Ukrayna ve destekçi devletlerin iradesiyle özel bir mahkemenin kurulabileceği düşünülüyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'de 11 Nisan 2022'de, Rus saldırganların Ukrayna topraklarında işlediği savaş suçlarının soruşturulacağı uluslararası özel bir askeri mahkemenin kurulması için uluslararası ortaklarının desteğini istemişti.
Böyle bir mahkemenin kurulması olası görünmese de, geçmişte emsal örnekleri bulunuyor. Almanya'da Yahudilere soykırım yapmakla suçlanan Adolf Hitler'in yandaşlarının Nürnberg'te kovuşturmalara tabi tutulduğu, Yugoslavya, Ruanda ve Liberya'daki savaş suçlarının mahkemeye taşındığı biliniyor.
Yine Liberya'nın eski lideri Charles Taylor işlediği savaş suçlarından dolayı 50 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Taylor halen Britanya'daki hapishanede cezasını çekiyor.
