BİTKİ UZMANI SUNA DUMANKAYA''DAN GÜZELLİK FORMÜLERİ

Su­nuş Bu haf­ta kö­şe­mi­zin ko­nu­ğu Bit­ki Bi­li­mi ve Gü­zel­lik Uz­ma­nı Su­na Du­man­ka­ya. Ken­di­si ile Cad­de­bos­tan''da adı­nı ta­şı­yan gü­zel­lik mer­ke­zin­de yi­ne ken­di adı­nı ta­şı­yan ürün­le­ri ara­sın­da hoş bir soh­bet ger­çek­leş­tir­dik. Ne­re­dey­se 200 yıl­lık bir geç­mi­şin bi­ri­ki­mi olan gü­zel­lik ve sağ­lık re­çe­te­le­ri­ni ko­nuş­tuk. 5. ku­şa­ğı tem­sil eden kı­zı Han­dan Ka­ra­yel''in de ka­tı­lı­mıy­la bit­ki­ler­le gü­zel­leş­me­nin ne­sil­den ne­si­le ge­çi­şi­ni ko­nuş­mak soh­be­ti­mi­ze ay­rı bir renk kat­tı. "Hep söy­len­di­ği gi­bi çir­kin ka­dın yok­tur, ba­kım­lı ol­duk­tan ve bi­raz da bu ko­nu­nun in­ce­lik­le­ri­ni bil­dik­ten son­ra tüm ka­dın­lar gü­zel­dir... Du­man­ka­ya, bu­nun için de "Evi­niz­de ol­duk­ça eko­no­mik şart­lar­da for­mül­ler ha­zır­la­ya­bi­lir­si­niz" di­yor ve soh­be­ti­miz baş­lı­yor... Suna Ha­nım, bil­di­ğim ka­da­rı ile sağ­lık, gü­zel­lik re­çe­te­le­ri­niz çok es­ki­ye da­ya­nı­yor? Doğ­ru. Be­nim an­ne­an­nem Tür­ki­ye''nin bi­li­nen ilk ba­yan bit­ki­ler­den ilaç ya­pan he­ki­mi. Ben Fat­ma Ök­tem''in to­ru­nu­yum. An­ne­an­ne­min za­ma­nın­da Van''da doğ­ru düz­gün has­ta­ne­ler yok­ken ''Pat­ri­ye'' de­ni­len yer­ler var­mış. An­ne­an­nem Pat­ri­ye''ler­de he­kim­lik ya­pan ar­ka­daş­la­rıy­la bir­lik­te bit­ki­ler­le ilaç­lar ya­pa­rak has­ta­la­rı iyi­leş­ti­rir­miş. Ya­ni si­ze re­çe­te­le­ri­niz an­ne­an­ne­niz­den kal­ma Si­zi şa­şır­ta­yım, da­ha ge­ri­le­re gi­de­lim. An­ne­an­ne­min an­ne­si Ay­şe Ni­nem as­lı­na ba­kar­sa­nız re­çe­te­le­rin ilk sa­hi­bi. Kur­tu­luş sa­va­şı yıl­la­rın­da ül­ke zor du­rum­da ve mah­ru­mi­yet al­tın­da. Dok­tor­lar cep­he­de­ki ya­ra­lı­la­rı te­da­vi ede­cek ilaç bu­la­mı­yor. Ni­nem Ay­şe böl­ge­de bu ko­nu­da uz­man ola­rak ta­nı­nı­yor. Pat­ri­ye''de­ki dok­tor­lar ya­ra­lı as­ker­le­rin te­da­vi­si için Ay­şe ni­ne­mi ça­ğı­rı­yor­lar. O da do­ğa­dan top­la­dı­ğı şi­fa­lı bit­ki­ler­le as­ker­le­rin ya­ra­la­rı­nı iyi­leş­ti­ri­yor, şi­fa bul­ma­la­rı­na yar­dım­cı olu­yor. Bil­di­ği her­şe­yi de kı­zı, ya­ni be­nim an­ne­an­nem Fat­ma Ök­tem''e öğ­re­ti­yor. Ya­zı­lı bel­ge var mı bu bil­gi­ler­le il­gi­li ola­rak ? Evet. Bu eği­ti­mi an­ne­sin­den dev­ra­lan an­ne­an­nem ha­ya­tı bo­yun­ca ken­di­sin­den yar­dım is­te­yen her­ke­se , an­ne­sin­den ka­lan bil­gi­ler­le, do­ğa­nın ni­met­le­ri­ni kul­la­na­rak su­nu­yor ve bil­di­ği her­şe­yi Fars­ça-Arap­ça- La­tin­ce açık­la­ma­lı bir ki­tap­ta top­lu­yor. 110 ya­şı­na ka­dar sağ­lık­lı ve ba­kım­lı ola­rak ya­şa­dı ve yaz­dık­la­rı­nı ba­na ema­net ede­rek 1985 yı­lın­da ve­fat et­ti. Nur­lar için­de yat­sın. Ben an­nem­den da­ha çok il­gi­len­dim bu re­çe­te­ler­le. Ben­den de kı­zı­ma ge­çe­cek tüm bu bil­gi­ler . 110 yıl di­le ko­lay, kim­bi­lir ne­ler ya­şa­dı, ne­ler gör­dü? Ta­bi­i. Kur­tu­luş Sa­va­şı, Cum­hu­ri­yet. Ata­türk''e bi­le ye­mek pi­şir­miş. Ata­türk çor­ba­yı çok se­ver­miş ve o böl­ge­ye gel­di­ğin­de ye­mek­le­ri­ni an­ne­an­nem ya­par­mış. Ona seb­ze, bul­gur çor­ba­la­rı ya­par­mış. Ata­türk''e so­ğuk al­gın­lı­ğı­na kar­şı bün­ye­si güç­len­sin di­ye bit­ki­ler­den ilaç ha­zır­la­mış. Ken­di için­de va­kıf gi­biy­di ve her­ke­sin her der­di­ne ye­tiş­me­ye ça­lı­şır­dı. İs­mi­niz mar­ka ol­du. Ken­di adı­nı­za koz­me­tik ürün­le­ri­niz var, bi­raz da siz­den ko­nuş­sak. Ben çok genç ev­len­dim. Li­se­yi bi­le ev­len­dik­ten son­ra dı­şa­rı­dan bi­tir­dim. O za­man­lar eşim işi ica­bı sü­rek­li yurt dı­şı­na çı­kı­yor­du ve bir­lik­te uzun ka­lış­la­rı­mız olu­yor­du. Ben de, bü­yük­le­rim­den ba­na ge­çen il­gi­nin dı­şın­da, ken­di­mi bi­lim­sel ola­rak da ge­liş­tir­mek için bü­yük bir ça­ba içe­ri­sin­dey­dim. Yurt için­de, dı­şın­da bir çok eği­tim prog­ra­mı­na ka­tı­la­rak ken­di­mi ge­liş­tir­dim. Üni­ver­si­te­ler­le ça­lış­ma­la­rım ol­du. Ge­liş­tir­di­ğim ürün­ler, re­çe­te­ler il­gi gör­dü ve böy­le­ce is­mim du­yul­ma­ya baş­la­dı. Tüm bil­dik­le­ri­mi, ga­ze­te­ler, çe­şit­li ya­yın­lar ve te­le­viz­yon ara­cı­lı­ğı ile in­san­lar­la pay­laş­ma gay­re­ti içe­ri­sin­de ol­dum. Şu an­da da TRT''de prog­ram ya­pıp bil­dik­le­ri­mi her­kes­le pay­la­şı­yo­rum. Bu sü­reç­te inan­dı­ğım ve öğ­ren­di­ğim bir şey var ki, o da do­ğa­da her şey mev­cut. Bi­li­yor­su­nuz tüm dün­ya­da ge­rek sağ­lık, ge­rek­se gü­zel­lik ko­nu­sun­da do­ğal ürün­le­re dö­nüş var. Za­ten bir­çok tıb­bi koz­me­ti­ğin de ham­mad­de­si do­ğa­dan kar­şı­lan­mak­ta­dır. Bun­dan dört yıl ev­vel Ye­di­te­pe Üni­ver­si­te­si''nden bir tek­lif al­dım. Ça­lış­ma­la­rı­mı Ec­za­cı­lık Fa­kül­te­si Far­ma­ko­lo­ji Bö­lü­mü ile bir­lik­te bi­lim­sel bir or­tam­da ge­liş­tir­dik ve bu for­mül­le­ri ürü­ne dö­nüş­tür­dük. Ne tip ürün­ler bun­lar? Hep­si bit­ki­sel ve do­ğal ürün­ler. Cilt ba­kım krem­le­ri, şam­pu­an­lar, los­yon­lar, ak­ne ön­le­yi­ci krem­ler, mas­ke­ler, gü­neş se­ri­le­ri, mak­yaj te­miz­le­me gi­bi bir çok ürü­nü ge­liş­tir­dik. Ba­na gö­re koz­me­tik dev­le­ri Es­te­e Lau­der, He­le­na Ru­bins­te­in gi­bi bir dün­ya mar­ka­sı ola­bil­mek için Su­na Du­man­ka­ya''nın ürün­le­ri adı­na hiç bir ek­si­ği yok. Ama bu mar­ka­lar cid­di sa­tış­lar ya­pı­yor. Si­zin ürün­le­ri­ni­ze il­gi na­sıl? As­lı­na ba­kar­sa­nız en bü­yük ar­zum is­mi­min öte­sin­de, ül­ke­miz adı­na bu mar­ka­nın tüm dün­ya­da ka­bul gör­me­si ve ta­ma­men bit­ki­sel ve mo­dern la­ba­ra­tu­ar­lar­da test edi­le­rek üre­ti­len bu ürün­le­rin bir dün­ya mar­ka­sı ol­ma­sı. Ma­ale­sef biz­de dı­şa­rı­dan ge­len her şe­ye il­gi bü­yük, do­la­yı­sıy­la koz­me­ti­ğe de çok cid­di ya­tı­rım­lar ya­pı­lı­yor. Rek­lam çok önem­li ta­bi­i. Üs­te­lik Tür­ki­ye''de ilk de­fa Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı onay­lı cilt ve ba­kım ürün­le­ri bi­zim ürün­le­ri­miz. Bi­lim adam­la­rı­nın gö­ze­ti­min­de ge­liş­ti­ri­li­yor her şey. Ev­de uğ­raş­mak, ha­zır­la­mak be­nim için güç di­yen her­ke­se ken­di cilt ti­pi­ne ve ya­şı­na go­re bir ürü­nü­mü­zü de­ne­me­si­ni tav­si­ye ede­rim. En son ki­ta­bı­nız "As­tro­lo­ji ile ge­len do­ğal sağ­lık ve gü­zel­lik" ol­duk­ça il­ginç. Has­ta­lık­la­rın burç­la­rı­mız­la il­gi­si ol­du­ğu­nu mu dü­şü­nü­yor­su­nuz? Fre­de­ri­co Cı­on­go­li ile bir­lik­te ha­zır­la­dı­ğı­mız "Ama­zon­lar''dan Ana­do­lu''ya As­tro­lo­ji ile ge­len Do­ğal Sağ­lık ve Gü­zel­lik" isim­li ki­ta­bı­mı­zı söy­lü­yor­su­nuz. Cı­on­go­li, Bre­zil­ya­lı bir as­to­log ve te­ra­pist. Ta­nış­tı­ğı­mız sı­ra­lar­da has­ta­lık­la­rın be­den/zi­hin­sel bo­yu­tuy­la il­gi­li araş­tır­ma­lar ya­pı­yor­du. Ki­şi­lik özel­lik­le­ri­nin be­ra­be­rin­de ba­zı ra­hat­sız­lık­la­rı ge­tir­di­ği­ni araş­tı­rı­yor­du. Ben de sağ­lık re­çe­te­le­ri ha­zır­lı­yor­dum. Bir çok ko­nu­da or­tak nok­ta­da ol­du­ğu­mu­zu an­la­ma­mız­la bir­lik­te ça­lış­ma­la­rı­mı­zı bir­leş­tir­me­ye ka­rar ver­dik. Ana­do­lu''dan ge­len şi­fa­lı bil­gi­ler­le, Bre­zil­ya''nın spi­ri­tü­el zen­gin­li­ği bir­leş­ti ve böy­le bir ki­tap or­ta­ya çık­tı. Cil­di­niz pı­rıl pı­rıl, kı­rı­şık­lık yok. Sor­ma­dan ede­me­ye­ce­ğim "bo­toks" yap­tı­rı­yor mu­su­nuz? Ke­sin­lik­le yap­tır­mı­yo­rum. Yap­tır­ma­yı da dü­şün­mü­yo­rum. Ge­ne­tik ya­pı­mız iyi ama onun dı­şın­da iyi ba­kı­yo­rum ben cil­di­me. Önem­li olan hu­sus şu ki, cil­de er­ken yaş­ta, kı­rış­ma­dan bak­mak la­zım. Do­ğa­nın ver­di­ği ni­met­ler­den iyi ya­rar­la­nı­yo­rum ben. Ay­rı­ca çok inan­dı­ğım bir şey var ki oda ki­şi­li­ği­niz, ha­ya­ta ba­kı­şı­nız cil­di­ni­zi et­ki­li­yor. Eğer siz ha­ya­ta ka­ram­sar, kö­tü dü­şün­ce­ler­le ba­kar­sa­nız bu hâl yü­zü­nü­ze yan­sı­yor . So­run­suz bir ha­yat ol­ma­ya­ca­ğı­nın bi­lin­cin­de, inanç­la ha­ya­ta asıl­mak ve ay­nı za­man­da po­zi­tif dü­şün­mek be­nim sır­rım. ÜRÜN­LE­Rİ­NİN SIR­LA­RI­NI AN­LAT­TI Ar­ka­da­şı­mız Be­tül Al­tın­ba­şak, Bit­ki Bi­li­mi ve Gü­zel­lik Uz­ma­nı Su­na Du­man­ka­ya ve kı­zıy­la bir­lik­te Cad­de­bos­tan''da adı­nı ta­şı­yan gü­zel­lik mer­ke­zin­de bir ara­ya gel­di. Du­man­ka­ya, ken­di adı­nı ta­şı­yan ürün­le­ri hak­kın­da il­ginç açık­la­ma­lar­da bu­lun­du. O ka­dar çok re­çe­te var ki... De­ğer­li oku­yu­cu­la­rı­mız, o ka­dar çok ta­rif o ka­dar çok re­çe­te var ki si­ze bu­ra­dan an­cak bir kıs­mı­nı ve­re­bi­li­yo­ruz. Su­na ha­nı­ma te­şek­kür edi­yo­rum, özel­lik­le ki­ta­bı­nı he­pi­ni­ze tav­si­ye edi­yo­rum. DU­MAN­KA­YA''DAN GÜ­ZEL­Lİ­ĞİN SIR­LA­RI CİLT GÜ­ZEL­Lİ­Ğİ İÇİN Biz yi­ne de cilt gü­zel­li­ği­miz için ve­re­ce­ği­niz tav­si­ye­le­ri me­rak edi­yo­ruz. Bol bol su için, sa­la­ta ve seb­ze­ye ağır­lık ve­rin. Yü­zü­nü­zü bel­li ara­lık­lar­la ma­den su­yu ile yı­ka­yın. Du­şa gir­me­den ön­ce ba­dem ya­ğı ile ma­saj ya­pın. Cil­di­niz ku­ruy­sa ba­ha­rat kul­lan­ma­yın. E ve C vi­ta­mi­ni içe­ren be­sin­ler tü­ket­me­ye özen gös­te­rin. Is­pa­nak, ma­rul, se­mi­zo­tu gi­bi ye­şil seb­ze­le­ri çiğ ola­rak tü­ke­tin. Haf­ta­da bir gün yal­nız­ca iki, üç lit­re sık­ma mey­ve su­yu içe­rek te­miz­len­me kü­rü ya­pın. Açık ha­va­ya çı­kar­ken cil­di­ni­ze bit­ki­sel yağ­lar (su­sam, ka­yı­sı ya­ğı gi­bi) ve­ya nem­len­di­ri­ci krem­ler sü­rün. Di­ğer ta­raf­tan şun­la­rı sa­kın ih­mal et­me­yin. Cil­di­ni­zi gü­neş­ten, aşı­rı sı­cak ve aşı­rı so­ğuk­tan ko­ru­yun, si­ga­ra iç­me­yin. Cil­di­ni­zi de­rin te­miz­le­yin ve nem­len­di­rin. Yü­zü­nü­ze buz ile ma­saj yap­mak kı­rı­şık­lık­la­ra iyi ge­lir. DO­ĞAL NEM­LEN­Dİ­Rİ­Cİ­LER Koz­me­tik ürün­le­ri, nem­len­di­ri­ci­ler o ka­dar pa­ha­lı ki, ev­de ha­zır­la­ya­bi­le­ce­ği­miz re­çe­te­le­ri­niz var­dır di­ye dü­şü­nü­yo­rum. Ta­bi­i. Me­se­la 1 su bar­da­ğı sü­te bir sa­la­ta­lı­ğı ren­de­le­ye­rek kay­na­tın ve sü­zün. Her gün, sa­bah ve ak­şam bu ka­rı­şım­la cil­di­ni­zi si­lin. Yü­zü­nü­ze ma­den su­yu püs­kür­tün ve ka­ğıt men­dil­le tam­pon­la­ya­rak ku­ru­tun ve cil­di­ni­zi nem­len­di­rin. Kay­na­mış su­yun içi­ne bi­rer tu­tam la­van­ta, me­li­sa, pa­pat­ya ve hat­mi çi­çe­ği atın, 15-20 da­ki­ka dem­len­di­rip sü­zün. Saf al­kol ek­le­yin. (Ha­zır­la­nan ka­rı­şı­mı, ka­pa­lı bir şi­şe­de buz­do­la­bın­da sak­la­yın) Has­sas cilt­ler için, bir çor­ba ka­şı­ğı bi­be­ri­ye­yi, 300 mi­li­lit­re gül su­yu­na ka­rış­tı­ra­rak ka­ran­lık bir yer­de sak­la­yın. Bu­nun­la her ak­şam cil­di­ni­zi te­miz­le­yin. Sİ­VİL­CE­LE­RE AS­Pİ­RİN Si­vil­ce­ler özel­lik­le er­gen­lik dö­ne­min­de­ki genç­le­rin cid­di bir prob­le­mi, bu ko­nu­da ne öne­rir­si­niz? Si­vil­ce­ler her yaş­ta bir­çok in­sa­nın so­ru­nu. Si­vil­ce­le­ri yok ede­rek da­ha sağ­lık­lı ve gü­zel bir cil­de ka­vuş­ma­nın en gü­zel yo­lu yi­ne do­ğa­dan ge­çi­yor. Si­vil­ce­le­ri yok et­mek için 100 gram al­ko­le, 6 adet as­pi­ri­ni ezip ka­rış­tı­rın ve 3 gün bek­le­tin. Bu ka­rı­şım­la cil­di­ni­zi her gün si­lin. SO­ĞUK AL­GIN­LI­ĞI­NA OT­LAR... Kış mev­si­mi­ne gir­dik, siz­den bir de so­ğuk al­gın­lık­la­rı­na, vü­cut di­ren­ci­ni ar­tır­ma­ya yö­ne­lik bir for­mül ri­ca ede­lim. Ta­bi­i. Bu ko­nu­da bir çok re­çe­te ve­re­bi­li­riz. Me­se­la, kuş­bur­nu, ada­ça­yı, me­lis­sa, hü­büs­küs eşit mik­tar­da ka­rış­tı­rı­lır ve su­da 5 da­ki­ka kay­na­tıl­dık­tan so­nar 20 da­ki­ka dem­le­nir ve içi­lir. Yi­ne tar­çın, zen­ce­fil, ka­ran­fil, zer­de­çal kö­kü, ye­ni­ba­har, hav­lı­can kö­kü ve bir tat­lı ka­şı­ğı çö­re­ko­tu alı­nır. Ot­lar çay gi­bi dem­le­nir, kök­ler kay­na­tı­lır. Da­ha son­ra mal­ze­me­ler eşit mik­tar­da alı­nıp 3 lit­re sı­cak su­da 15 da­ki­ka kay­na­tı­lır, sü­zü­lür ve çay gi­bi içi­lir­se so­ğuk al­gın­lı­ğı­na iyi ge­lir. İs­te­ğe bağ­lı ola­rak içi­ne bir par­ça kı­za­mık şe­ke­ri atı­la­bi­lir. Yal­nız unu­tul­ma­ma­lı­dır ki do­ğa ve bit­ki­ler tek ba­şı­na de­ğil, tıp bi­li­mi ile bir­lik­te has­ta­lık­la­ra çö­züm­dür. KI­RI­ŞIK­LIK­LA­RA SÜT Kı­rı­şık­lık­lar için de bir re­çe­te al­sak siz­den. Kı­rı­şık­lık­lar için; ya­rım lit­re ılık suy­la 1 tat­lı ka­şı­ğı kar­bo­na­tı ka­rış­tı­rın. Pa­muk­la, cil­di­ni­ze uy­gu­la­yın. Ay­rı­ca bir ço­ra ka­şı­ğı ma­ya ile 1 çay ka­şı­ğı sü­tü ka­rış­tı­rıp yü­zü­nü­zü iyi­ce ka­pa­ta­cak şe­kil­de ya­yın. 20 da­ki­ka son­ra, ön­ce ıs­lak bir hav­luy­la kom­pres ya­pa­rak yu­mu­şa­tın. Mas­ke­yi çı­ka­rın. Ön­ce sı­cak, son­ra ılık suy­la yı­ka­yın. Cil­di­niz por­se­len gi­bi olur.