Çalışma hayatı, dijitalleşmeye göre yeniden dönüştürülecek!
Ülkemizin ekonomisini ve çalışma hayatının geleceğine yön verecek olan hükûmetin 2026-2028 dönemini kapsayan yeni OVP/Orta Vadeli Programı 7 Eylül 2025 günü Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe kondu.
OVP’deki hedefler arasında, sürdürülebilir büyüme için hayati ehemmiyet arz eden bileşenlerin başında hiç kuşkusuz istihdamın artırılması, işsizliğin önlenmesi ve çalışma hayatına ilişkin düzenlemeler öne çıkmaktadır.
Bu bağlamda özellikle yapay zekâ ve dijitalleşmenin küresel ekonomiyi derinden sarstığı çağımızda, OVP'de yer alan istihdam politikalarının bu dinamiklere uyumu ve gerçekleşmesi büyük öneme sahiptir.
DİJİTALLEŞME BAĞLAMINDA HEDEFLERİN GEREKLİLİĞİ
Yapay zekâ ve dijital teknolojilerin dünya genelinde neredeyse dokunmadığı insan kalmadı. Hâl böyle iken daha şimdiden tüm ekonomik yapılar dolayısıyla çalışma hayatı, meslekler ve mesleklerin icra şekli otomasyon, yapay zekâ, veri analitiği ve dijital platformlar gibi teknolojik gelişmelerle tamamen dönüşmektedir. Bu dönüşüm önümüzdeki 5-10 yıl içinde daha da hızlanacaktır. Dolayısıyla ayak uyduramayan sadece toplumların değil bireylerin de istikbali belirsiz hâl alacaktır.
Zira dijital dönüşüm, bir yandan bazı geleneksel meslekleri tamamen çalışma hayatında silerken, diğer yandan tamamen yeni iş alanları ve meslekler de ortaya çıkaracaktır.
Bu bağlamda, hükûmet sadece OVP'de belirtilen istihdam hedefleri, yalnızca mevcut iş gücü piyasasının ihtiyaçlarını karşılamakla kalmamalı, aynı zamanda geleceğin iş gücü piyasasının taleplerine de şimdiden hazırlık yapması elzemdir.
OVP’DE ÖNGÖRÜLEN HEDEFLER
OVP ile dönüşen iş gücü piyasası dinamikleri doğrultusunda yeni nesil çalışma modelleri, sektörel ihtiyaçlar ve beceri uyumsuzlukları dikkate alınarak güvenceli esnekliği artıran ve iradi işsizliğin azaltılmasını hedefleyen bütüncül politikalar hayata geçirilmesi öngörülmektedir. Bu bağlamda;
Yeni nesil çalışma biçimleri ve sektörel dönüşümlere uyumun sağlanması iş gücü piyasasının sektörel dönüşümlerle değişen ihtiyaçlarına uyum sağlamak, kadın erkek fırsat eşitliğini güçlendirmek ve iş hayat dengesini korumak amacıyla yeni nesil çalışma biçimlerine yönelik düzenlemeler hayata geçirilerek, güvenceli esneklik geliştirilecek, iş gücünün yeşil ve dijital dönüşümün gerekliliklerine uyumu artırılarak sürdürülebilir istihdam yapısının desteklenmesi,
Yeni nesil çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş gücü piyasasının ihtiyaçları ve iş hayat dengesi gözetilerek sosyal taraflarla diyalog hâlinde mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecek ve güvenceli esneklik sağlanması,
İş gücü piyasasında güvenceli esnekliği ve erişimi artırmak amacıyla İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklı pasif iş gücü programlarının yararlanma şartlarının kolaylaştırılmasının sağlanması,
Yeşil ve dijital dönüşümün iş gücü piyasalarına yansımaları analiz edilerek, uyum ve adil geçiş sürecine yönelik programların hazırlanması,
İkiz dönüşüm kapsamında iş gücünün becerilerinin geliştirilmesi desteklenecek, iş gücünün ihtiyaç duyulan becerilerle donatılması kamu-özel sektör iş birliğiyle sağlanması ve;
Sektörel dönüşümler ve yeni nesil çalışma modelleri dikkate alınarak istihdama yönelik destekler bütüncül bir çerçevede gözden geçirilip etkinleştirilmesi hedeflenmektedir.
DİJİTAL DÖNÜŞÜME YÖNELİK YAPILACAK HAZIRLIKLAR
Dijital dönüşümde çalışma hayatında girişte dezavantajlı grupta yer alan kadınlar zorlanmaktadır. Programda kadınların çalışma hayatına daha çok katılımının sağlanmasına yönelik dönüşen iş gücü piyasasının gerektirdiği yeni beceri ve yetkinliklerle donatılmasını teminen mesleki eğitim ve destek programları hayata geçirilecektir. Ayrıca kadın istihdamının artırılması amacıyla ekonomik ve erişilebilir çocuk bakım hizmetleri artırılacak, bu hizmetlerin kapsamı yaşlı ve engelli bakım hizmetleri gibi diğer bakım alanlarını da içerecek şekilde genişletilecektir. Programda ayrıca;
* İşgücü Uyum Programı, ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin mesleki eğitim, yetkinlik ve becerilerini dikkate alarak daha fazla faydalanmalarını sağlayacak şekilde uygulanması,
* İş gücü piyasasının değişen ihtiyaçlarına uyum sağlamak amacıyla meslek ve hedef grup odaklı aktif iş gücü politikaları geliştirilmesi,
* Savunma sanayii, yapay zekâ, siber güvenlik, uzay teknolojileri gibi nitelikli insan kaynağı ihtiyacı olan stratejik alanlarda iş gücü yetiştirmeye yönelik yurt dışı lisansüstü eğitim desteklenecek, kamu-üniversite-özel sektör iş birliğiyle sürekli eğitim ve gelişim programları ve mesleki eğitim imkânlarının yaygınlaştırılması,
* Yurt dışındaki üst seviye bilimsel ve teknolojik çalışmalar yürüten nitelikli araştırmacılar desteklenecek, yetkin araştırmacılara yönelik ülkemizde tam veya kısmi zamanlı çalışma imkânları ve ortamlarının çeşitlendirilmesini,
* Mesleki ve teknik eğitim müfredatı özel sektörle iş birliği içerisinde güncellenecek, staj ve işbaşı eğitimi programlarının yaygınlaştırılmasının sağlanması gibi birçok yenilikler öngörülmektedir.
İsa Karakaş'ın önceki yazıları...