Doğum borçlanmasında son durum

Son 20 yılda kadınların özellikle de annelerin çalışma hayatına dâhil olmasına yönelik birçok kolaylıklar sağlanmıştır. Buna karşın anne olmanın gerektirdiği yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve çocuğun anne sevgisiyle sağlıklı yetişmesi için birçok kadın çalışma hayatından belirli bir dönem ya da tamamen çekilmektedir. Bu durumda emeklilik için gereken prim gün sayılarını tamamlayamamaktadır. İşte buradan hareketle 2008 yılında kadınlara doğum borçlanması hakkı verilmiştir.

 

SGK açısından doğum borçlanması hizmet borçlanması olarak değerlendirilmektedir. Daha erken emeklilik açısından hizmet borçlanmaları bazı durumlarda eksik prim gün sayılarını geriye doğru hemen doldurularak emekli olunması, bazı durumlarda emeklilik için gereken yaş şartını 1-2 yaş öne çekerek daha erken yaşta emekli olmak için avantaj sağlamaktadır.

Erken emeklilik sağlayan hizmet borçlanmasının en güzel örneği erkeklerin askerlik borçlanmasıdır. Erkeklerin askerlik yapmış olmaları hâlinde borçlanmış oldukları askerlik süresi kadar sigorta başlangıçları geriye gitmekte ve bu durumda daha erken emeklilik söz konusu olabilmektedir. Kadınlarda ise mevcut doğum borçlanmasında sigorta başlangıcından sonraki doğum borçlanmaları dikkate alınmaktadır. Bu durumla ilgili düzenleme olup olmadığı ve son gelişmeleri annelerimiz merak etmektedir...

(41-a), (4/1-b) veya (4/1-c) kapsamında herhangi birine tabi sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra doğum yapan kadın sigortalılar doğum borçlanması yapabilmektedir. Kadınların 2 yıllık süre içerisinde;

Kadınlar, her bir çocuk için 2 yıla, toplamda 6 yıla karşılık gelen 2160 güne kadar doğum borçlanması yapabilmektedir. Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan anne sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkân veren doğumları borçlandırılacaktır.

Doğum borçlanmasından işçi, memur, sözleşmeli, iş yeri sahibi ve ortağı ile diğer tüm çalışan kadınlar belirli şartlarla faydalanabilmektedir. Borçlanma yapılacak sürelerde uzun vadeli sigorta kolları açısından kadınların sigortalı sayılmaması ve çocuklarının yaşaması şartı aranmaktadır. Birden fazla çocuğu için borçlanma talebinde bulunan sigortalıların tercih ettikleri doğumları ya da yine tercihleri doğrultusunda en fazla borçlanılacak süreye imkân veren doğumları borçlandırılmaktadır.

 

Tek batında ikiz ve diğer çoğul doğumlarda ise sadece bir çocuk için en fazla iki yıla kadar borçlanma imkânı bulunmaktadır. Bu durumda tek batında ikiz veya daha çok çocuk sahibi olmanın bir avantajı bulunmamaktadır. Doğum borçlanması yapamayan kadınların emeklilik için eksik kalan prim sürelerini isteğe bağlı sigorta yoluyla prim yatırılarak emekli olabilmenin imkân dâhilinde bulunduğunu hatırlatalım. Kadın sigortalının 2 yaşını doldurmamış herhangi bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinmesi hâlinde evlat edinilen çocuklar için de doğum borçlanması yapılabilmektedir.

Mevcut düzenlemede kadınların ancak sigorta girişinden sonraki doğumları borçlanma hakkı bulunduğundan maalesef erkekler gibi daha erken emekli olmaları mümkün olmamaktadır. Bu konuda kadınlara daha erken emekli olma fırsatını veren en son yasa teklifi geçtiğimiz ay içerisinde TBMM’ye gönderildi. 

 

Mezkûr Kanun Teklifinde kadınların; doğumdan önce veya doğum sırasında sigortalı olup olmadığına bakılmaksızın doğum borçlanmasından faydalanabilmesinin önünün açılması öngörülmektedir.

 

Buna göre kadınlara sigortalı olarak tescil tarihinden önce gerçekleşen doğumlar için de SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı kaydına bakılmaksızın borçlanma hakkı verilmesinin önünün açılması, Anayasa'nın eşitlik ilkesine aykırılık taşıyan mevcut yasa maddesinin değiştirilmesinin amaçlandığı belirtilmektedir. Muhalefet milletvekilleri tarafından verilen bu Kanun Teklifinin yasalaşmasının zor olduğunu şimdiden söyleyebiliriz. Umarım iktidar cenahı, annelerin bu haklı taleplerine yakın zamanda bir düzenleme yaparak telafi eder…