Kısmi süreli çalışanlar “SGK ve GSS”de bu hususlara dikkat!

Dijitalleşmeyle birlikte esnek çalışma modelleri, özelikle pandemiden sonra ülkemizde de yaygınlaşmaya başlamıştır. Özelikle öğrenimini devam ettirmekte olanlar, çocuklu anneler ve ek gelir arayanlar kısmi zamanlı çalışmaya rağbet göstermektedir.

 

Kısmi süreli çalışma hâlinde yapılacak olan SGK ve GSS işlemleri de tam süreli çalışmaya göre önemli farklılık arz etmektedir.

 

Çalışanın normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre üçte ikisi oranından daha az belirlendiği çalışmalar Part-Time (kısmi süreli) çalışma olarak kabul edilmektedir.

 

Kısmi süreli çalışma, işveren ile sigortalının yazılı olarak yapılan iş sözleşmesinin niteliğine bağlı, aylık ücret karşılığı çalışma biçiminde imzalanmışsa, sigortalı haftalık çalışma süresine bakılmaksızın tam ay olarak bildirilmesi gerekecektir. Okuyucularımızın gerek sigortalılıkları gerekse genel sağlık sigortası haklarında tereddüt ettiği hususlara bu yazımızda açıklık getirilmiştir.

 

 

 

 

DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

 

 

İş yerlerinde kısmi zamanlı (part-time) olarak çalışan sigortalılar için düzenlenmiş olan yazılı sözleşmenin noterden tasdikli olması zorunlu değildir. Ancak kısmi süreli çalışmalara ait iş sözleşmesi noterden onaysız ve yasal süresi dışında SGK’ya verilmiş ise, verildiği ay ve sonrası için hüküm ifade edecektir.

 

SGK’ya ibraz edilen kısmi süreli iş sözleşmelerinde hem sigortalının hem işveren veya alt işveren veya işveren vekilinin imzalarının yer alması gerekmektedir. Sadece bir tarafın imzası bulunan sözleşmeler SGK tarafından kabul edilmeyecektir.

 

Süresi bir yılı aşsın veya aşmasın sigortalıların eksik gün bildirimlerine kanıt oluşturan ve SGK’ya ibraz edilen kısmi süreli iş sözleşmelerinin yazılı olarak düzenlenmiş olması gerekmekte olup yazılı olarak ibraz edilen sözleşmelere itibar edilmektedir.

 

SGK ünitelerine ibraz yazılı kısmi süreli iş sözleşmelerinde imza şartına uyulup uyulmadığı, sözleşmenin süresi, çalışma saatlerinin kısmi süreli iş sözleşmesine uygunluğu öncelikli olarak kontrol edilmektedir. Bu hususlardan en az birisinin sözleşmede bulunmaması veya eksik olması hâlinde, ibraz edilen sözleşme geçerli sayılmamaktadır.

 

 

 

 

SİGORTA HESABI

 

 

SGK uygulamasında iş sözleşmesi saat ücreti karşılığı yapılmış ise kısmi süreli çalışan sigortalıların ay içinde çalıştığı toplam sürenin, İş Kanunu’na göre günlük olağan çalışma süresi olan 7,5 saate bölünmesiyle, sigortalı için bildirilmesi gereken prim ödeme gün sayısının hesaplanacağı, bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmaların 1 güne tamamlanacağı, öngörülmektedir.

 

Haftalık çalışma süresi 45 saat, günlük çalışma süresi 7,5 saat olduğundan bir sözleşmenin kısmi süreli iş sözleşmesi olarak kabul edilebilmesi için haftalık çalışma süresinin 45 saatlik çalışma süresinin üçte ikisi veya bunun altı olan 30 saat ve altında olması gerekmektedir.

 

Bu doğrultuda SGK’ya ibraz edilen kısmi süreli iş sözleşmelerinde çalışma sürelerinin (saat ve gün sayısı olarak) belirtilmesi gerekmekte olup çalışma süresi belirtilmeyen veya eksik belirtilen sözleşmeler ile haftalık 30 saatin üzerinde çalışma süreleri belirlenmiş sözleşmeler geçerli kabul edilmeyecektir.

 

Kısmi süreli sözleşmelerde, çalışma süresi açısından uygunluğun ölçüsü haftalık çalışma süresidir.

 

Bu hesaplama yapılırken o ay içindeki her haftanın pazar hariç her iş gününde çalışılacak gün sayısı günlük çalışma saati olan 7,5 ile çarpılarak haftalık çalışma saati bulunacaktır. Ayın her haftası bu şekilde hesap edilerek aylık toplam çalışma saati bulunacaktır. Bulunacak toplam çalışma saatinin 2/3 alınarak, sigortalı ile işveren arasındaki sözleşmedeki aylık toplam çalışma saati ile karşılaştırılacaktır. Sözleşmeye göre hesap edilecek toplam çalışma saati, aylık toplam çalışma gün sayısının 2/3 ünden fazla ise bu sözleşme tam süreli sözleşme kabul edilerek, sigortalının aylık 30 gün üzerinden bildirilmesi gerekmektedir.

 

 

 

 

PART-TIME ÇALIŞANLAR EKSİK GÜN GSS PRİMİ ÖDEYECEK Mİ?

 

 

Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ay içerisinde günün bazı saatlerinde çalışıp, çalıştığı saat karşılığında ücret alanlardan ay içerisinde 20 gün ve daha az çalışanlar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunlu iken, 26.03.2020 tarihinde itibaren bu süre 8 gün ve daha az çalışanlar olarak değiştirilmiştir.

 

Ayrıca, ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalışanların eksik günlerine ait GSS primlerini tamamlama zorunluluğu da kaldırılmıştır.

 

Geliri brüt asgari ücretin üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken genel sağlık sigortası prim tutarı brüt asgari ücretin %3’ü tutarındadır.

 

Bu kapsamdaki genel sağlık sigortalılarının 2025 yılı Ocak ayı ve sonrası için ödemesi gereken genel sağlık sigortası prim tutarı aylık 780,17 TL’dir.

 

Lise ve dengi öğrenimden mezun olan gençlerimiz mezun oldukları tarihten sonra 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorken mezun olan gençlerimiz ise mezun oldukları tarihten sonra 25 yaşını geçmemek üzere iki yıl süre ile primleri devlet tarafından karşılanmak suretiyle genel sağlık sigortasından yararlanma hakları bulunmaktadır.

 

 

 

İsa Karakaş'ın önceki yazıları...