Baba Devlet!

TV'lerde görmüşsünüzdür. Genç bir adam başlık parası yüzünden evlenememektedir veya vasıfsız olduğundan iş bulamamaktadır; ağzına tutulan mikrofondan seslenir: Devlet bu konuya el atsın; devlet bize iş bulsun. Devlet babadır, hesapsızca vermelidir. Devlet çiftçi borcunu silmelidir, vergisini ödemeyeni affetmelidir. Devlet yatırım yapana, verim ve rekabet şartlarına bakmaksızın yardım etmelidir, teşvik etmelidir. Hatta devlet para dağıtmalıdır, vatandaşının oğlunu devlet kapısında işe yerleştirmelidir. Dedik ya, devlet babadır. Bu anlayış, bu kabul Türkiye Cumhuriyeti kurulduğundan beri var oldu ve hâlâ da var olmaya devam ediyor. Bizler küresel rekabetten, dünya ile entegrasyondan, kar odaklı çalışmadan bahsededuralım, devlet bize destek olsun, vergi almasın, borcumuzu silsin diyenler hâlâ revaçta... Türkiye'de devlet onlarca yıldır, şu veya bu ad altında teşvik dağıttı. Sonuç: Bir sürü natamam veya verimsiz yatırım, plansız bir endüstri ve devlet bütçesindeki hendek ebadındaki delikler. Eski tas... İl bazında teşvik yasasının, önceki yıllarda çıkarılan ve kaynak israfından başka işlevi olmayan yasalardan farkı yok. Teşvik (incentives), batı ekonomilerinin yabancı olduğu bir şey değil. Ancak, üyelik müzakerelerine başlayacağımız AB'de, "sektörel teşvik" ön planda. Yani "milletvekili bastıran ile teşvik" uygulaması yok AB'de. Nitekim, katılmayı hedeflediğimiz bu birliğin normlarını uygularsak, bölgesel teşviği sadece tarım, hayvancılık ve çevre projelerine verebiliriz! Her neyse... Bu ülkenin iktisadi gelişimini ve refahını hepimizin can-ı yürekten istediğine şüphe yok. Lakin, defalarca denenmiş, istismara açık, müspet sonuç vermeyen bir uygulamayı tekrarlamaktaki rasyonel faydayı birisi çıkıp anlatsa iyi olacak. İşsizlik ve yoksulluğun azalması için yatırım şart. Ama yatırım ortamı için en iyi teşvik, faizlerin ve enflasyonun düştüğü, istikrarlı ve tutarlı bir ekonomidir. Hükümet kendini "popülist telaşlara" kaptırmayıp, ekonomiyi bugüne kadar yaptığı gibi "selim aklın gerektirdiği şekilde" yönetmeye devam ederse, tüm ülkeye en âlâsından teşvik vermiş olur.