O haylaz öğrenci şimdi çığır açan bilim adamı

Ziyneti Kocabıyık
İSTANBUL

Vehbi Koç Vakfı tarafından, her yıl eğitim, sağlık veya kültür alanlarından herhangi birinde, Türkiye’nin ve Türk insanının gelişimine katkıda bulunmuş kişilere verilen Vehbi Koç Ödülü’nün bu yılki sahibi kanser teşhisinde çığır açan çalışmalarıyla Prof. Dr. Mehmet Toner oldu. Kandan 1 saatte kanser teşhisi, anne karnında kandan amniyosentez testi ve yapay organ alanındaki çalışmalarıyla tıp dünyasına adını yazdıran Prof. Dr. Toner’in ilginç bir hayat hikâyesi var.

Amerika’nın en ünlü üniversiteleri MIT ve Harvard’da kendine ait bir araştırma laboratuvarı bulunan Prof. Dr. Mehmet Toner, hayattaki başarısını meraklı ve cesur kişiliğe borçlu olduğunu belirterek “Aslında çalışkan bir öğrenci değildim ama meraklıydım. İlkokulu bitirip bitiremeyeceğim bile belli değildi. Ortaokulda zorlandım. Lisede biraz daha iyiydim. Üniversite sınavında hedeflediğim yerlere puanım yetmedi. İstanbul Teknik Üniversitesi Maçka’daki makine mühendisliği yeni açıldığı için puanı düşüktü. Ancak oraya girebildim” diyor.
İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Bölümünü birincilikle bitirdikten sonra Amerika’da MIT-Massachusetts İnstitute of Technology’de Makine mühendisliği eğitimine devam eden Prof. Dr. Toner, Harvard Üniversitesinin ortak programı ile tıp fakültesi derslerini de almış. Buradan da makine mühendisi bir cerrahi profesörü olarak mezun olmuş.
Makine mühendisliği alanındaki bilgisini tıp bilgisi ile birleştiren Prof. Dr. Toner, çalışmalarını kandan hastalıkların teşhisi için yoğunlaştırmış. İnsan vücudundaki 37 trilyon hücrenin 32 trilyonunun kan hücresi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Toner, tıp dünyasında çığır açan buluşların yapıldığı laboratuvarının kuruluşunu şöyle anlattı: Biz bu kanı daha iyi okuyup, daha iyi değerlendirebilecek bir teknoloji geliştirebilir miyiz dedik ve bunu mikroçiplerle yapmak üzere bir yola çıktık. Milyarlarca kan hücresinin içinde belki bir tane kanserli hücre var ve biz bunu nasıl bulabiliriz sorusunu sorduk. 18 senemizi aldı ama bunu yapabilecek teknolojiyi geliştirdik. Kandaki bilgiyi daha iyi okudukça teşhis edemeyeceğimiz ve tedavisini uygulayamayacağımız hastalık kalmayacak. Kanseri kronik bir hastalığa dönüştüreceğiz ve yakından takip edebileceğiz. Eskiden hep kanserin bir adım arkasındaydık inşallah bundan sonra bir adım önünde olmaya başlayacağız.

MEMLEKETİMLE BAĞIMI KOPARMADIM
Bu yıl sağlık alanında verilen Vehbi Koç Ödülü’nü kazanan Prof. Dr. Mehmet Toner ödülünü iş, sanat, basın ve tıp dünyasının önde gelen isimlerinin katıldığı törende Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ömer M. Koç’tan aldı. Geliştirdiği mikroçip teknolojileri ile milyarlarca kan hücresi arasından tek bir kanser hücresinin 1 saat gibi kısa bir süre içinde tespit edilmesini sağlayan Prof. Dr. Toner, kanser teşhisi ve tedavisi alanında insanlığa umut olacak yeni tedavi çözümlerinin üretilmesine imkân sağladı. Amerika’daki laboratuvarında 200’den fazla bilim adamı yetiştiren, çok sayıda saygın tıp kuruluşunun üyesi olan Prof. Dr. Toner, Türkiye’ye dönüp dönmeyeceği konusundaki bir soruya “Memleketimle bağımı hiç koparmadım. Buradaki bilim insanlarıyla iletişimim var. Ancak şimdilik oradaki çalışmalarımla daha faydalı olacağımı düşünüyorum” dedi.