Maymun çiçeği virüsü Türkiye’de! 7 SORU 7 CEVAP: Hastalık hakkında ne biliyoruz?

Maymun çiçeği virüsü tüm dünyada hızla yayılırken Türkiye’de ilk vaka tespit edildi. Söz konusu açıklamayı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca son dakika ile duyurdu. Bu gelişme sonrası “Maymun çiçeği virüsü nedir, neden olur, nasıl bulaşır? Maymun çiçeği virüsü ölümcül mü? Tedavisi ve aşısı var mı?” gibi sorular art arda geldi. İşte salgın korkusu oluşturan virüs hakkında merak edilen sorular ve cevapları…

Türkiye'de ilk maymun çiçeği vakası tespit edildi. Konuyla ilgili açıklama Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'dan geldi.

“37 YAŞINDAKİ HASTA TECRİT ALTINDA”

Bakan Koca açıklamasında “Bir hastamızda maymun çiçeği hastalığı tespit edildi. Hasta 37 yaşında, bağışıklık sistemi yetersizliği var. Kendisi tecrit edilmiş durumda. Temaslı takibi yapıldı, başka bir vakaya rastlanmadı. BİLİNDİĞİ GİBİ, bu hastalık solunum yoluyla değil, yakın fiziksel temasla bulaşıyor” ifadelerine yer verdi.

Türkiye’de ilk vakanın tespir edilmesinin ardından “Maymun çiçeği virüsü (Monkeypox) nedir, belirtileri neler? Maymun çiçeği virüsü nasıl bulaşır?” gibi sorulara cevap aranıyor. İşte maymun çiçeği virüsü ile ilgili merak edilen soruların cevapları…

1. MAYMUN ÇİÇEĞİ HASTALIĞI NEDİR?

Maymun çiçeği, 1980’li yıllarda tamamen ortadan kalkan çiçek hastalığının daha az bulaşıcı hali olarak adlandırılıyor. ABD Hastalık Kontrol Merkezi’ne (CDC) göre maymun çiçeği, virüs enfeksiyonu sonucu meydana gelen nadir hastalıklardan biri. Maymun çiçeğinde, deride döküntü ve kabarıklıklar, ateş, sırt ve kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri en yaygın belirtiler olarak biliniyor.

DSÖ verileri, maymun çiçeği virüsünün ilk olarak Orta ve Batı Afrika’daki tropik yağmur ormanlarında ortaya çıktığını ortaya koyuyor. Birleşik Krallık Sağlık Güvenliği Ajansı’na (UKHSA) göre, maymun çiçeği insanlar arasında kolayca yayılmıyor. Öte yandan maymun çiçeği, nadir görülen bir viral enfeksiyon.

2. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ BELİRTİLERİ NELER?

Maymun çiçeği enfeksiyonun belirtileri arasında ateş, döküntü, sırt ağrısı, kas ağrıları, enerji eksikliği, şiddetli baş ağrısı şişmiş lenf düğümleri en sık görülenler arasında. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, ateşin başlamasından 1-3 gün sonra deri döküntüleri meydana geliyor. Döküntüler en çok yüzde görülüyor. Ancak avuç içi, ayak tabanları ve ağızda da baş gösteriyor.

Maymun çiçeği enfeksiyonunun kuluçka süresi genellikle 6 ila 13 gün olarak biliniyor. Ancak Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bu süre 5 ila 21 gün arasında değişebiliyor.

3. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL ORTAYA ÇIKTI?

Tarihte ilk olarak 1958'de maymunda bulunan virüs, insanlar arasında ilk defa 1970'te Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde kayıtlara geçti.

Kısa zamanda 11 Afrika ülkesine sıçrayan virüs, Afrika'nın dışında ilk olarak 2003'te ABD'de yayıldı.

Daha sonra 2018'de İngiltere ve İsrail, 2019'da Singapur ve 2021'de ABD'de, Afrika'ya seyahat eden bazı kişilerde maymun çiçeği virüsüne rastlandı.

4. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ ÖLÜMCÜL MÜ?

Bu virüs, çiçek hastalığının daha hafif semptomlara neden olan ve daha az ölümcül hastalığa yol açan bir çeşit akraba virüsü olarak biliniyor. Genellikle hafif geçiriliyor ancak virüsün Kongo türünün yüzde 10’a kadar ölüm riski olduğu biliniyor.

5. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?

Endemik bir virüsün neden olduğu nadir hastalıklardan biri olarak bilinen maymun çiçeği, Kongo ve Batı Afrika türü olmak üzere ikiye ayrılıyor.

Virüsün Kongo türünün yüzde 10'a kadar ölüm riski bulunurken Batı Afrika türünün ise her 2 vakadan birinde yüzde 1 ölüm oranına sahip olduğu biliniyor.

Genellikle hayvandan insana ve nadiren insandan insana yakın temasla bulaşan virüs, vücutta yüksek ateş ve kaşıntılı kabarcıklara yol açabiliyor.

6. YENİ BİR SALGIN KAPIDA MI?

Uzmanlar maymun çiçeği virüsünün insanlar arasında kolaylıkla yayılmadığını belirtiyor. Dolayısıyla salgın riskinin çok düşük olduğu öngörülüyor.

7. MAYMUN ÇİÇEĞİ VİRÜSÜ HANGİ ÜLKELERDE GÖRÜLDÜ?

Virüs; Avrupa, Avustralya ve Amerika kıtalarında pek çok ülkede görüldü. Maymun çiçeği görülen ülke sayısı 40’ı aştı. Dünya genelindeki toplam vaka sayısı ise 3 binden fazla.