İnsanların kötülemesine karşı...

 

Cevap: İnsanların kötülemelerinden ve ayıplamalarından korkmaya karşı ilaç olarak şöyle düşünmelidir:

Kötülemeleri doğru ise, ayıplarımı bana bildirmiş oluyorlar. Bunları yapmamaya karar verdim demeli, böyle kötülemelerden ferahlık duymalıdır. Onlara teşekkür etmelidir. Hasen-i Basri hazretlerine, birisinin kendisini gıybet ettiğini haber verdiler. Ona bir tabak helva gönderip;

“Sevaplarını bana hediye ettiğini işittim. Karşılık olarak bu tatlıyı gönderiyorum” dedi. İmâm-ı a'zam Ebû Hanîfe hazretlerine, birisinin kendisini gıybet ettiğini söylediler. Ona bir kese altın gönderip;

“Bize verdiği sevapları arttırırsa, biz de karşılığını arttırırız” dedi.

Yapılan kötüleme yalan ise, iftira ise, zararı söyleyene olur. Onun sevapları bana verilir. Benim günahlarım, ona yüklenir demelidir. İftira etmek, nemmamlık yapmak, gıybet etmekten daha fenadırlar. Nemime, Müslümanlar arasında söz taşımaktır.

Cevap: Meşhur olmak, şöhrete kavuşmak için vaaz vermek, nasihat etmek, kitap yazmak  riya olur ki haramdır. Vaaz, emr-i ma'rûf ve nehy-i münker yani emredilenleri yapmayı, haramları terk etmeyi tavsiye etmek, bildirmek demektir.

Münakaşa etmek, başkalarından üstün görünmek ve övünmek için ilim öğrenmek de, riya olur. Dünyalık elde etmek, yani mal, mevki elde etmek için ilim öğrenmek, riya olur. Riya ise haramdır, günahtır.

Allahü teâlâ için olan ilim, Allahü teâlâdan korkmayı arttırır. Kişinin kendi ayıplarını görmeye sebep olur. Şeytanın aldatmasına mâni olur.

İlmini dünya kazancına, mala ve mevkiye kavuşmaya vasıta eden din adamlarına ulemâ-i sû, yani kötü din adamları denir. Bunların gideceği yer, Cehennemdir.

Herkesin yanında sünnetlere uygun olarak, yalnız iken ise, edeblere uymayarak yapılan ibadetler de, riya olur.

Cevap: Bedendeki bakması caiz olmayan yerler, bedenden ayrılırsa, öldükten sonra dahi, bunlara bakmak caiz değildir.