Prof. Dr. Ramazan Ayvallı

Büyük âlimlerin beyânlarına göre, Mevlânâ Hâlid hazretleri; zamânındaki Bağdâd ve Irâk âlimlerinin ve mutasavvıflarının, belki, asrındaki bütün ülkelerdeki âlimlerin üstünde idi...

Müslümân, vefât edeceği zaman, rahmet meleklerini, Cennetteki ni'metleri görür ve bunları görünce de çok sevinir. Onları görmenin zevkiyle can verme vakti Müslümânın bayramıdır...

Bilindiği üzere kurbân ibâdeti, dünyâya gönderilen ilk insan ve aynı zamanda ilk Peygamber olan Hazret-i Âdem'den (aleyhisselâm) beri bilinen ve yapılagelen bir ibâdettir.

"Her gün ve her gece, Allâhü teâlâ, Beytullah'ın üzerine yüz yirmi rahmet indirir. Bunlardan altmışı tavâf edenlere, kırkı namaz kılanlara verilir; yirmisi de Kâbe'ye bakanlar içindir."

Hacca giderken yolda veya mübârek topraklarda ölmekten korkmamalıdır; hatta bunu büyük bir ganîmet bilmelidir. Vinç devrilmesi neticesinde vefat edenler inşaallah şehîd olmuşlardır...

Hac" ibâdeti, hem bedenî, hem de mâlî bir ibâdettir. "Belli bir yeri, belli bir zamanda, belli şeyleri yaparak ziyâret etmek" şeklinde ta'rîf edilmektedir.

Hadîs-i şerîflerde, "Hasîslerin [Cimrilerin] en kötüsü, (kesmesi vâcib olduğu hâlde) kurbân kesmeyendir", "Hâli vakti yerinde olup da kurbân kesmeyen, namaz kıldığımız yere gelmesin" buyuruldu.

Kurban nisâbına mâlik olan ve gerekli diğer şartları taşıyan her Müslümânın kurban kesmesi Hanefî mezhebine göre vâcip, diğer üç mezhebe göre sünnet-i müekkededir...

Kurban Bayramının bulunduğu aya "Zi'l-hicce ayı" denir. Bu ay (Zi'l-hicce), hem "el-Eşhüru'l-hurum" denilen "harâm aylar"dan, hem de "eşhüru'l-hac" denilen "hac ayları"ndandır.

Bir müctehidin, "Edille-i şer'iyye" denilen dînî dört delîlden elde ettiği bilgilere, ictihâdlara, onun mezhebi denir. Asr-ı saâdette de mezhep yani ictihâd vardı.

"Ümmetim, 73 fırkaya ayrılacaktır. Bunlardan 72'si, Cehenneme gidecek, yalnız bir fırka kurtulacaktır. Cehennemden kurtulacak olan tek fırka, benim ve Eshâbımın yolunda gidenlerdir."

Her Müslümânın, i'tikâdda İmâm-ı Mâtürîdî veya İmâm-ı Eş'arî'ye tâbi olması lâzımdır. Bu iki imâmdan birine tâbi olmak, insanı bid'at (bozuk) i'tikâddan (inanıştan) korur.

Ebû Mansûr Mâtürîdî hazretleri, temiz Müslümânların sapıklıktan kurtulmalarına vesîle oldu. Ehl-i Sünnet kelâmıyla ilgili hususlarda müctehid imâm oldu...

Müfessirler buyurdu ki: "Her ümmet, Peygamberleri ve dînde uydukları imamlarının isimleriyle çağırılırlar. Meselâ, yâ ümmet-i Mûsâ, yâ Hanefî yâhût yâ Şâfiî denilir."

Müctehide uymak, Allah ve Resûlüne uymak demektir. Bugün ise, bazı kimseler, müctehide değil, Resûlullaha bile tâbi olmayı uygun görmüyorlar; "yalnız Kur'âna tâbiyiz" diyorlar

İmâm-ı Mâtürîdî ve İmâm-ı Eş'arî hazretleri, Eshâb-ı kirâmın, Tâbiînin, dört mezhep imâmının ve Ehl-i sünnet âlimlerinin bildirdikleri îmân ve i'tikâd bilgilerini açıklamışlardır.

Peygamber Efendimizin, hadîs-i şerîfinde "fırka-i nâciye (kurtuluş fırkası)" olarak bildirdiği bir tek itikâd mezhebi vardır. O da "Ehl-i sünnet vel-cemâat mezhebi"dir.

İctihâd bilgilerindeki ayrılık, hakları, farzları, amellerdeki ince bilgileri ortaya koymuştur. Eshâb-ı kirâm da, günlük işleri açıklayan bilgilerde, birbirlerinden ayrılmışlardı.

Hadîs-i şerîfler olmasaydı; namazların kaç rek'at olduğu, nasıl kılınacağı, cenâze ve bayram namazlarının kılınış şekli, zekât nisâbı, orucun, haccın farzları bilinmezdi...

Bazı kimseler, "Mezhep nedir? Sahâbenin mezhebi var mıydı? Meselâ Hazret-i Ömer'in mezhebi neydi? Mezhepler, Sahâbeden sonra çıkmadı mı? Peygamberin ve Eshâb'ın mezhebi olmadığı için, biz de mezhepsiziz" diyorlar.