Bid'atten korunmak için...
22 Ağustos 2015 01:00
Her Müslümânın, i'tikâdda İmâm-ı Mâtürîdî veya İmâm-ı Eş'arî'ye tâbi olması lâzımdır. Bu iki imâmdan birine tâbi olmak, insanı bid'at (bozuk) i'tikâddan (inanıştan) korur.
İ'tikâdda imâm olan İmâm-ı Eş'arî de, İmâm-ı Mâtürîdî de; hocalarının i'tikâdda müşterek olan mezheblerinden dışarı çıkmamış, mezheb kurmamışlardır. Bu ikisinin, hocalarının ve dört mezheb îmâmının tek bir i'tikâdı (îmânı) vardır. Bu da "Ehl-i Sünnet vel- cemâat" ismi ile meşhûr olan i'tikâddır. [Taşköprüzâde, Seyyid Abdülhakîm Efendi]
Her Müslümânın, i'tikâdda (îmânla ilgili bilgilerde) Ehl-i Sünnetin iki imâmından birine yani İmâm-ı Mâtürîdî veya İmâm-ı Eş'arî'ye tâbi olması lâzımdır. Bu iki imâmdan birine tâbi olmak, insanı bid'at (bozuk) i'tikâddan (inanıştan) korur. [Muhammed Hâdimî]
Îmân bilgilerinde Ebû Mansûr Mâtürîdî'nin bildirdiği gibi inanan kimseye "Mâtürîdî" denilir.
Hayâtını ilme ve Ehl-i Sünnet i'tikâdını yaymaya hasreden Ebû Mansûr Mâtürîdî birçok eser yazmıştır. Yazdığı çok kıymetli eserlerin başlıcaları şunlardır:
1. "Te'vîlâtü'l-Kur'ân": Tefsîre dâir benzeri az bulunan bir eserdir. "Te'vîlâtü Ehli's-Sünne" adıyla da bilinir. Semerkandî, bu esere büyük bir şerh yazmıştır. Yazma hâlinde birçok kütüphânede mevcuttur. Ayrıca Türkçeye tercümeleri de yapılmaktadır.
2. "Kitâbü't-Tevhîd": Bu kitapta sapık fırkaların yanlışlığını isbât edip, doğru i'tikâd olan Ehl-i Sünnet i'tikâdını çok mükemmel bir şekilde açıklamıştır. Eser, 1970 senesinde Beyrût'ta yayınlanmıştır.
3. "Kitâbü'l-Makâlât fi'l-Kelâm": Kelâm ilmine dâir bir eseridir.
4. "Reddü Evâili'l-Edille li'l-Ka'bî ve Beyânü Vehmi'l Mu'tezile": Mu'tezile mezhebini reddeden ve çürüten bir eserdir.
5. "Reddu Kitâbi'l-İmâme li-Ba'zı'r-Revâfıza": Eshâb-ı kirâma düşmân olan bazı râfizîleri reddeden bir eseridir.
Taşköprüzade şöyle yazmıştır:
"Ehl-i sünnet vel-cemâatın kelâm ilmindeki reîsleri iki zâttır. Bunlardan biri Hanefî mezhebinde, diğeri ise Şâfiî mezhebindedir. Hanefî olanı, Ebû Mansûr Mâtürîdî, Şâfiî olanı ise, Ebu'l-Hasen el-Eş'arî'dir."
Bazı kitaplarda, Eş'arîyye mezhebi, Mâtürîdîyye mezhebi diye yazılı ise de, bu kendi çalışmalarına verilen isimdir, ayrı mezhep değildir. Her ikisi de Ehl-i Sünnet i'tikâdını anlatmışlardır. Aralarında ictihâd farkları vardır. Bu ayrılıklar temelde ayrılık olmadığı için, ikisi de Ehl-i sünnettir.
Zebîdî de şöyle demiştir:
"Ehl-i Sünnet vel-cemâat ismi geçince, Eş'arîler ve Mâtürîdîler kastedilir."
Bu iki İmâmın, hocalarının ve bunların da hocaları olan, amelde dört hak mezhep İmâmlarının ve onlara tâbi olanların îmânda, i'tikâdda tek bir mezhebleri vardır. Bu mezhep de, Ehl-i Sünnet vel-cemâat mezhebidir.