Sevinç Çokum

Yıl 1988... Telefonda Genel Yayın Müdürümüz Kenan Akın... Türkiye Gazetesinde tefrika edilmek üzere bir roman yazmamı istiyor. "Nasıl olur?

Ne zamandır tasarlıyordum böyle bir romanı; hatta konusuyla ilgili bazı malzemeleri bir çekmecede biriktiriyordum. Her zaman öyle yaparım. Ne bulursam kullanılmak üzre bilgisayar tabirince "çöp sepeti"me korum. Hatta bazen romandaki kahramanlarıma benzer insanların resimlerini bile keser çekmeceye atarım.

Zaman gelsin ki bahsedelim diyordum. Zaman gelip geçiyor, yine nisyandayız. İşte bir Asaf Halet Çelebi vardı, büyük düşünen, büyük duyan bir şair...

Hatiplik ayrı bir yetenek işi, ayrı bir sanat... Cami kürsüsünden cemaate hitabın da gerekli bilgiye sahip olma yanında böyle farklı incelikler isteyen bir sanat olduğunu düşünürüm.

Ata'nın manevi kızı olmak nasıl bir ayrıcalıksa, ülkenin ilk kadın havacısı ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu payelerini taşımak da öylesine bir farklılık... Onun için hep gıptayla özenerek bakmışımdır Sabiha Gökçen'e.

Geçen gün bu köşemizde yer alan 'Nurbeyaz'la Karbeyaz' adlı yazım için bazı hoş mektuplar aldım, hatırlarsanız beslediğim iki beyaz güvercini anlatmıştım o yazıda, sonra onlardan ayrılışımı...

Yeni yetme genç soruyor. "Yazar olmak istiyorum, edebiyatı seviyorum. Yeni çıkmış kitapları olabildiğince okumağa çalışıyorum.

Bizim eski edebiyatımızda güvercin, "gügercin, gögercin" diye geçer. Divan Edebiyatında Farsça "kebûter" de kullanılmıştır. Güvercin bizim mekanlarımızın kuşu. Avrupa'da da var ama en çok bizim ülkemize yaraşıyor.

Yakınlarımdan biri söyler o sözü. Aslında şifa niyetine geçiyor. Evet "değmez" diyebilmek. Keskin sirkenin küpünü zorladığı an dudaklarınızın arasından sızacak bir "değmez!" sözü kan basıncınızı hafifleterek, yüreğinizdeki baskıyı alacak halbuki. Bir kağıdı buruşturup atmak niyetine... Bir taşı suya teğet zıplattırarak atmak niyetine...

Bu defa gelen okuyucu mektuplarının çoğu Kabaklı Hocamızla ilgili. Kimileri var ki yıllardır feyz aldıkları Hocanın vefatıyla yıkılmışlar... Yalnız engin bilgisi, tefekkürü, sağduyusu ile değil mücadele azmiyle de umudu olmayanın tutunduğu bir dal olmuş Kabaklı Hoca. Bu insanlar, onun fikirleri, öğütleri, yol göstermeleriyle kişiliklerini bulmuşlar. Şimdi ise boşlukta hissediyorlar kendilerini.

Bayramda gitgellerle, daha başka uğraşlarla farklı bir havaya giriyorsunuz. İster istemez gündelik düzeniniz değişik ilgilere çevriliyor. Yine öyle oldu. Bu yazım da biraz ordan burdan esintileri taşıyor.

Bir süre önce Kanada'daki sözüm ona geyik neslini korumak için kurtlara karşı hükümetlerce girişilen kıyımdan söz etmiştim. Avcıların yol açtığı bu geyik azalışının suçu her ne hikmetse kurtlarda aranmış ve belli sürelerle çok sayıda kurt yok edilmiştir.

"Kara gün kararıp kalmaz!" derdi ciciannem. Öyle gelişigüzel değil, ana ata mirası darbımesellerle, deyimlerle konuşurdu. Ciciannem insanın hasıydı doğrusu. Kimin ne derdi varsa umut olmağa, merhem olmağa koşardı. Şimdi şu günde anıverdim işte...

Aynı kuşağın ya da birbirine yakın zamanların insanları daha kolay anlaşıyor, birbirlerinin dilinden daha iyi anlıyorlar.

Büyükşehir Belediye Başkanlığı Kültür Dairesince İstanbul'da "Birinci Türk Dünyası Çağdaş Edebiyat Günleri" düzenlenmiş. Miş'li geçmiş zaman kullanıyorum, çünkü üç gün sürdüğü söylenen bu toplantılara çağdaş bir Türk hikayecisi ve romancısı olarak, ne dinleyici ne de konuşmacı sıfatıyla davet aldım. Toplantı salonlarının doldurulamadığı haberi de yine mişli geçmiş zaman çerçevesinde kulağıma gelenlerden...

Paranın gözü çıksın demişler. Gözünün olmadığını ve çıkmayacağını bilerek söylemişler. Çünkü o her zaman hayatımıza egemen olmağa, bizi en üst zirvelere oturtmaktan tutun, yerlere vurmağa devam edecek.

Hazreti Ömer'in adalette, doğrulukta, tevazuda üstünlüğü malumdur. O kanaat dervişinin yastığı toprak, yatağı kummuş. Halifeliğinde iki dirhem gündelik alır, hırkasında bir rivayete göre 12 ya da 21 yama bulunurmuş. Kendi hallerimizi, şu aşırı gidişlerimizi, debdebe ve israfımızı o yüce insanın karşısına nasıl koyabiliriz ki mukayese edelim?

Adana'dan bir okuyucumuz benim Kurtlar ve Geyikler başlıklı yazımı okumuş; bu konularda duyarlı olmalı ki telefon etti. Malum bizim ülkede de sorumsuzca hayvan katlediliyor. Okuyucumuz sadece avcılar eliyle değil, tarım için kullanılan zehirli ilaçlar yüzünden de hayvanların toplu halde öldüklerini söyledi. Adana'da özellikle pamuk tarlaları için kullanılan ilaçlar sebebiyle birçok kuş nesli tükenme yolundaymış.

Şimdilerde bir tartışma da Nâzım Hikmet'le ilgili... İtibarının iade edilmesi ve naaşının buraya taşınması konusunda bu tartışmalar.. Nâzım'ı sevenler var sevmeyenler var. Büyük bir şair olduğunu söyleyenler var, o kadar büyütülmemesi gerektiğini savunanlar var. "Nâzım Hikmet vatan hainiydi.." diyenler var demeyenler var..