1 trilyon dolarlık dava! Petrol sahası için devler kapışıyor

ExxonMobil, Chevron ve CNOOC arasında Guyana’daki dev Stabroek petrol sahası üzerindeki hisseler için kritik tahkim davası sürüyor. Rekabet, küresel petrol stratejilerini şekillendirecek.
Elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji yatırımları giderek artsa da fosil yakıtlar üzerindeki küresel mücadele hız kesmiyor. Londra’daki bir tahkim mahkemesinde, enerji devleri ExxonMobil ve Chevron arasında, Guyana açıklarındaki dev Stabroek petrol sahası üzerindeki sahiplik davası görülüyor. Söz konusu saha, tahmini 11 milyar varillik rezerviyle son on yılların en kazançlı petrol keşifl erinden biri oldu.
Toplam değerinin 1 trilyon doları (39 trilyon TL) bulabileceği öngörülüyor. Bu sebeple şirketler arasındaki mücadele, sadece ticari değil jeopolitik açıdan da kritik önemde. Anlaşmazlık, Chevron’un Eylül 2023’te 53 milyar dolarlık bir devralmayı kabul eden ABD’li enerji şirketi Hess üzerinden patlak verdi. Hess, Stabroek sahasının yüzde 30 hissesine sahip. Ancak sahada hâlihazırda yüzde 45 payla en büyük ortak olan ExxonMobil, ortak işletme anlaşmasındaki (JOA) hükümler gereği bu hisseleri satın almak için “ilk reddetme hakkı” olduğunu öne sürüyor.
Öte yandan, sahadaki yüzde 25 paya sahip olan Çinli enerji devi CNOOC da aynı ön alım hakkını iddia ederek ayrı bir dava açtı. Bu davadan çıkacak karar, sadece Guyana’daki enerji geleceğini değil, Exxon ve Chevron gibi devlerin küresel stratejilerini de etkileme potansiyeline sahip.