Orta Doğu gerilimi piyasaları sarstı! Petrol ve altın fırladı, akaryakıta bir çifte zam daha geliyor
İsrail’in İran’a yönelik askerî saldırısı, küresel piyasalarda sert dalgalanmalara sebep oldu. Jeopolitik risklerin tırmanmasıyla yatırımcılar altın ve petrol gibi güvenli limanlara yönelirken, Borsa İstanbul ve kripto para piyasalarında düşüş yaşandı.
KAAN ZENGİNLİ - İsrail’in İran’a düzenlediği askerî saldırı, dünya genelinde piyasalarda ciddi bir dalgalanmaya sebep oldu. Gece saatlerinde gerçekleşen saldırının ardından yatırımcılar güvenli limanlara yönelirken, altın ve petrol fiyatlarında tarihî zirveler kaydedildi. Borsa ve kripto para piyasalarında ise sert düşüşler yaşandı. İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine yönelik “önleyici ve kesin” bir saldırı başlatmasının ardından Brent petrolün varil fiyatı yüzde 7’yi aşan bir yükselişle 78,50 doları gördü. Bu seviye, 27 Ocak’tan bu yana en yüksek nokta oldu. Aynı dakikalarda WTI tipi ham petrol de yüzde 7,86 yükselerek 73,39 dolara ulaştı.
ALTIN REKOR KIRDI
Jeopolitik risklerin tırmanması yatırımcıları güvenli liman olarak görülen altına yönlendirdi. Altının ons fiyatı yüzde 1,3’lük artışla 3.430 dolara ulaşırken, gram altın da 4.380 TL’yi aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, güne yüzde 3,71 oranında sert bir düşüşle 9.167 puandan başladı. Bankacılık endeksi ise yüzde 5’in üzerinde değer kaybetti. Buna karşın savunma sanayi hisseleri, yükselen jeopolitik risklerle birlikte yüzde 3’ün üzerinde prim yaptı. İsrail’in saldırı haberi, ABD vadeli endekslerini de sarstı. S&P 500 ve Nasdaq 100 vadeli işlemleri yaklaşık yüzde 1,55 oranında geriledi. Asya borsalarında ise ortalama yüzde 0,4’lük düşüş görüldü. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 3 baz puan gerileyerek yüzde 4,33’e indi.
KRİPTO PİYASALARI DÜŞÜŞTE
Saldırı sonrası güvenli limanlara kaçış, doları diğer para birimlerinin çoğuna karşı güçlendirdi. Dolar/yen kuru 143,63 seviyesine yükselirken, Türk lirası da sabah saatlerinde dolar karşısında yüzde 0,2 değer kaybederek 39,4324 seviyesinden işlem gördü. Kripto para piyasalarında da genel bir düşüş eğilimi hâkimdi; Bitcoin ve Ether gibi büyük varlıklarda gerileme kaydedildi.
TÜRKİYE DİRENÇLİ HÂLDE
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, gazetemize yaptığı açıklamada “Dünya artık küresel jeopolitik risklere her zaman hazırlıklı olmalı. Son beş yıldır düzenli şekilde küresel krizler yaşanıyor. Bu süreç, pandemiyle birlikte başladı ve hâlen devam ediyor. Küresel ekonomiler ciddi risk altında. Son gelişmede; İran’ın vereceği cevap, küresel ekonominin önümüzdeki süreçte nasıl şekilleneceğini belirleyecek. Bu süreç uzun sürebilir. Hürmüz Boğazı’nın kapatılması, hava sahalarının kapatılması gibi hamleler gündemde. Çin ve ABD arasındaki ticaret savaşı zaten küresel enflasyonu yükselten bir unsurdu. Şimdi bu gerginliğin eklenmesi, riskleri daha da artırdı. Bu riskler finansal piyasalarda fiyatlanıyor. ABD askeri bölgedeki üslerini boşaltmaya başladığında ons altın 3.300 doları aştı. Bugün itibarıyla 3.400 dolara kadar yükseldi. Petrol ise ilk tepki olarak %12 arttı. Şimdilik çok büyük bir risk oluşmuş değil. ABD sürece doğrudan müdahil olmazsa, bu konuda konuşmak için erken. Ancak üretim yapıları üzerindeki etkisi önemli olabilir. Artık ekonomiler daha dirençli hâle geldi. Özellikle Türkiye, bu anlamda güçlü bir duruş sergiliyor” dedi.
PİYASALAR OLUMSUZ ETKİLENECEK
Ekonomist Muhammed Bayram, “İsrail’in artık bir terör örgütü gibi hareket ettiği netleşti. Avrupa Birliği’nde yaşanan iç karışıklıkların üzeri örtülmek isteniyor; bu nedenle gündem değiştirme çabaları görüyoruz. Trump ve Elon Musk olayları, sokak hareketlerinin göz ardı edilmesine neden oldu. Gram altın 4.350 TL’ye, çeyrek altın ise 7.100 TL’ye kadar yükseldi. Brent petrol fiyatları bir süre önce 63 dolara kadar gerilemişti, ardından 79 dolara kadar çıktı ve şu anda 73 dolar seviyelerine tekrar indi. Küresel ekonomik gelişmelerin yanı sıra, doğrudan vatandaşın cebini etkileyen gelişmeler de yaşandı. Borsa 9.600 puana kadar yükselmişken 9.100 puana geriledi. Yıl sonu için öngörülen gram altın tahminleri, sadece bir gün içinde gerçekleşti. Hürmüz Boğazı’nın kapatılması gündemde. İran bu konuda nasıl bir karşılık verecek, belirsiz. Bu boğazdan küresel petrol ticaretinin %25’i geçiyor. Kapanması hâlinde, enflasyonist baskı ciddi ölçüde artabilir. Sonuçları olumsuz olur. Türkiye, dış politikada kusursuz bir yönetim sergiliyor. Ülkemiz dış müdahalelere karşı oldukça dirençli. Ancak bu süreçte borsa ve döviz piyasalarında etkilerini göreceğiz” diye konuştu.
AKARYAKITA YENİ ZAM YOLDA
İsrail’in İran’a saldırı düzenlemesinin ardından petrol fiyatları 5 ayın en yüksek seviyesini görürken, petroldeki yükseliş akaryakıt ürünlerine zam olarak yansıyor. Benzine dün gelen 1,46 TL’lik zammın ardından bugün itibarıyla motorine de 1,49 TL zam yansıdı.. Petrol fiyatlarındaki sert yükselişe bağlı olarak 17 Haziran’dan geçerli olacak şekilde benzine 1,70 TL, motorine ise 1,30 TL zam daha bekleniyor.
'da Takip Edin!
