Butlan ne demek? Mutlak butlan ne anlama gelir?

Hukuk dilinde sıkça karşılaşılan "butlan" kavramı bir işlemin geçersizliğini, hukuk düzeninde sonuç doğurmamasını ifade eder. Arapça kökenli olan butlan kelimesi Türk hukukunda sözleşmeler, borç ilişkileri ve medeni hukuk bağlamında sıklıkla kullanılır. Butlan ne demek, mutlak butlan ne anlama gelir sorularının cevapları haberimizde.
Hukuki bir işlemde geçerlilik için gereken şartların eksik olması durumunda ortaya çıkan butlan, işlemin hukuk düzenince tanınmadığını anlamına gelir. Butlan hali, işlemin temelden sakat olduğunu ifade eder. Peki, Butlan ne demek, mutlak butlan ne anlama gelir?
BUTLAN NE DEMEK?
Butlan kelimesi geçersizlik anlamına gelir ve Arapça kökenlidir.
Hukuki işlemlerin yasaların öngördüğü temel kurallara uygun şekilde yapılmaması durumunda devreye girer. Bir işlemin butlanla sakatlanmış olması, işlemin en baştan itibaren hukuk düzeni tarafından tanınmadığını, dolayısıyla hiçbir hukuki sonuç doğurmadığını ifade eder.
MUTLAK BUTLAN NE ANLAMA GELİR?
Mutlak butlan bir hukuki işlemin esaslı ve ciddi sakatlıklar nedeniyle baştan itibaren kesin olarak geçersiz kabul edilmesidir. Böyle bir durumda, işlem hiç yapılmamış sayılır.
Tarafların daha sonra işlemi düzeltmesi veya geçerli hale getirmesi mümkün değildir. Ayrıca mutlak butlan durumlarında mahkeme, herhangi bir tarafın talebi olmasa bile geçersizliği kendiliğinden yani re’sen dikkate alır.
Örneğin bir kişi halihazırda evli olduğu halde başka biriyle resmi evlilik yaparsa bu evlilik işlemi mutlak butlanla geçersiz sayılır.
MUTLAK BUTLAN SEBEPLERİ NELERDİR?
Mutlak butlanın doğmasına yol açan durumlar, genellikle kamu düzenini, genel ahlakı veya hukukun temel ilkelerini ihlal eden işlemlerdir.
Türk hukuk sistemine göre mutlak butlan sebepleri arasında en yaygın olanları;
İşlemin kanunun emredici hükümlerine aykırı olması, toplumsal düzeni bozacak nitelikte düzenlenmiş olması, genel ahlaka aykırı bir içeriğe sahip olması, işlem konusunun baştan itibaren imkansız olması ya da işlemi yapan taraflardan birinin hukuki ehliyete sahip olmaması.
Bu tip durumlarda yapılan işlem geçerli sayılmaz ve hiçbir zaman hukuk düzeni içinde geçerli hale getirilemez.
MUTLAK BUTLAN VE NİSBİ BUTLAN FARKI NEDİR?
Butlan iki farklı başlıkta değerlendirilir: Mutlak butlan ve nisbi butlan. Mutlak butlanda geçersizlik kesin ve süreklidir. Herkes tarafından ileri sürülebilir ve hakim durumu re’sen dikkate almak zorundadır. Bu türden işlemler hukuk düzeni tarafından tanınmaz ve sonuç doğurmaz.
Nisbi butlan da daha çok kişisel menfaatlere yönelik sakatlıklarda devreye girer. İşlemin geçersizliği ancak taraflardan birinin başvurusu halinde gündeme gelir. Hile, hata, korkutma (ikrah) gibi irade sakatlığına yol açan durumlar, nisbi butlan kapsamında değerlendirilir.
Mutlak butlan kamu düzenini korurken, nisbi butlan bireysel hakların güvencesi olarak işlev görür.