16 milyon emeklinin temmuz zammı sendromu!

SGK mevzuatı gereğince her sene ocak ve temmuz aylarında SSK, Bağ-Kur ve memur emeklilerinin maaşlarının güncellenmesi gerekmektedir. Belediye seçimleri öncesinde 16 milyonu aşkın emekliye vadedilen seyyanen zam ve yüksek refah artışı sözü beklentilerin aksine gerçekleşmedi.

 

Cumhurbaşkanlığı, genel ve yerel seçimler artık geride kaldı. Dört yıl boyunca ufukta seçim görünmüyor.

 

Geçen yıl ve önceki yıllara bakıldığında temmuz aylarında emeklilere yapılan zamların genel olarak emeklilerin beklentilerinin çok gerisinde kaldığı görülmektedir.

 

En son 2024/ Mart ayı enflasyon verisinin de açıklanması ve TBMM’nin yeniden yasama faaliyetlerine başlamasıyla birlikte tüm emeklilerin gözünü hükûmet tarafından maaşlara yapılacak güncellemelere çevirdi.

 

Özellikle kök maaşı düşük olan 10 milyona yakın emekli geçen sene temmuz ayında maaşlara sıfır zam yapılması nedeniyle bu ayı endişe ile beklemeye başladı.

 

Diğer yandan memur emeklilerinin, çalışan memurlar ile aralarında bulunan 75 yıllık bağın kopması ve defalarca söz verilen seyyanen zamdan mahrum bırakılmaları ayrıca toplu sözleşmeden kaynaklanan enflasyonun altında güncelleme durumunun ortaya çıkmasıyla birlikte kayıplarının telafi edilip edilmeyeceği yönünde meraklarını artırdı.

 

 

EMEKLİ ZAMMINDA KRİTİK EŞİK

2023/Nisan ayında emekli maaşı 7.500 TL’nin altında olanlara zam yapılmıştı. Bu durumda en dipten en az prim ve kazançtan emekli olanlardan gerçek maaşı 3.000-3.500-4.000-4.500-5.000-5.500-6.000-6.500-7.000-7.499 TL olan tüm emekliler aynı kefeye konulmuştu. 2023/Temmuz ayında ise bu taban aylık içerisinde kök maaşı yani hazine desteği olmadan gerçek maaşı 6 bin TL’nin altında olanlara aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere tek kuruş zam verilmemişti.

 

 

Kök Maaşı	%25 Güncelleme	Eline Geçecek Maaş
4300	5.375-	7.500-TL
4.950	6.187,5-	7.500-TL
5.327	6.658,75	7.500-TL
5678	70.97,7	7.500-TL
6000	7.500	7.500-TL

                                 

8 BİN TL MAAŞA SIFIR ZAM!

Bu sene temmuz ayında da benzer durum söz konusudur. Keza 2024/Ocak, Şubat ve Mart aylarına ilişkin verilere göre SSK ve Bağ-Kur’luların maaşlarına şimdiden %15,06 oranında güncelleme kesinleşmiş bulunmaktadır.

 

 Bu rakama 2024/Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına ilişkin TÜİK tarafından açıklanacak enflasyonun ilave edilmesiyle birlikte refah payı hariç temmuz ayında yapılacak güncelleme rakamı ortaya çıkacaktır.

 

Beklenti anketleri de göz önünde bulundurulduğunda 6 aylık enflasyonun azami %24-25 seviyesini geçmeyeceğini söyleyebiliriz. Bu bağlamda 2023 Temmuz ayında olduğu gibi 2024/Temmuz ayında da kök maaşlar üzerinden güncelleme yapılması hâlinde kök maaşı 8.000 TL ve altında kalan milyonlarca emeklinin sıfır zamla karşı karşıya kalarak yine 10.000 TL maaş almaya devam etmesi bahse konu olacaktır.

 

Hükûmetin kök maaşları dikkate almaksızın taban maaş üzerinden muhtemel enflasyonun %25 gerçekleşmesi hâlinde bu oran üzerinden güncelleme yapması durumunda en düşük taban aylık 12.500 TL olacaktır. Ancak bu formülün de sakıncaları bulunmaktadır. Zira kök ücreti düşük olanlara yapılmış olacak zam oransal anlamda %50-60’ları aşarken kök ücreti 10 bin TL’ye komşu ve üzeri olanlara ise %25 ile sınırlı güncelleme olacaktır. Bu durum ise 25-30-35 yıl prim ödeyenler ile 10 yıl primle emekli olanlar arasında makasın daha da daralması; sonuçta sosyal sigorta tekniğinin tamamen çıkmaza girmesi anlamına gelecektir…

 

Diğer yandan ekonomi yönetiminin hedefleri tutturmak için sıkı para politikasını uygulamaya devam edeceği de göz önünde bulundurulduğunda yapılacak güncellemelerde hükûmetin cömert davranmayacağı aşikârdır. Dolayısıyla hükûmetin temmuz ayına kadar belirtilen çıkmazlar üzerinde esaslı formüller üretmesi gerekmektedir.

 

 

MEMUR EMEKLİLERİ ŞOK İÇERİSİNDE!

Emeklilik sistemimize bakıldığında memur ve memur gibi sosyal güvenlik kapsamında bulunan kamu görevlilerinin emeklilik işlemleri ile emeklilik maaşlarının güncellenmesinin daha sade, anlaşılır ve köklü uygulamalara dayandığı görülmektedir. Yaklaşık 75 yıldan beri memur emeklileri maaşlarının güncellenmesinde her zaman aktif olarak çalışan memurlara bakmaktadır. Keza memurlara gelen güncellenmeler memur emeklilerine de uygulanmaktadır. 2023/Temmuz ayında Cumhurbaşkanımızın en düşük memur maaşının 22 bin TL’ye yükseltilmesi vaadi muvacehesinde memurlara oransal olarak %17.55 ve seyyanen 8.077 TL zam yapılmasına karşın memur emeklilerine vadedilen seyyanen zam hâlen verilmemiştir. Bu durumda memur emeklilerinin 75 yıllık bağın kopmasının oluşturduğu şokun yanı sıra temmuz ayında toplu sözleşmeden kaynaklanan enflasyonun altında güncelleme ile karşı karşıya kalacaklardır. Dolayısıyla temmuz ayında hükûmetin memur emeklilerinin maaşlarını güncellerken aynen 2024/Ocak ayında olduğu gibi bu kez memur emeklilerinin lehine eşitleme yapmasının kuvvetle muhtemel hâle geldiğini söyleyebiliriz.

 

Lafın özü her daim kamuoyuyla paylaştığım üzere seyyanen yapılan güncellemeler sosyal sigorta tekniğine ağır tahribatlar yapmıştır. Hükûmetin önündeki 4 yıllık seçimsiz zamanı iyi değerlendirerek emeklilik sistemine neşter atması kaçınılmaz hâle gelmiştir.