Azami kıdem tazminatı ödemesi 35 bin TL'yi aştı
Yeni yılda okuyucularımızın en çok merak ettiği konulardan biri de yeni kıdem tazminatı üst sınırıdır. Zira İş Kanunu hükümleri gereğince işçilerin kıdem tazminatlarının yıllık miktarı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçememektedir.
Eski İş Kanunu döneminde tavanın aşılması hâlinde ilgililer hakkında hem para cezası hem de hapis cezası öngörülmekte idi. Ancak 2003 yılında yürürlüğe giren yeni İş Kanununda bu cezalar kaldırılmıştır. Buna karşın Yargıtay kararlarına bakıldığında memur maaş katsayılarının belirlendiği ocak ve temmuz aylarında yapılacak hesaplamaya bağlı olarak öngörülen kıdem tazminatı tavanının aşılmaması gerektiği yönünde hüküm verilmektedir.
YENİ KIDEM TAZMİNATI TAVANI
Kıdem tazminatı tavanı en yüksek devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenen emeklilik ikramiyesi esas alınarak aşağıdaki şekilde hesaplanmaktadır;
Buna göre 01.07.2023-31.12.2023 döneminde 23.489,83 TL olarak uygulanmakta olan kıdem tazminatı tavanını, Hazine ve Maliye Bakanlığı 01 Ocak 2024-30 Haziran 2024 döneminde 35.058,58 TL olarak ilan etmiştir.
Kıdem tazminatına hak kazanmak için her şeyden önce bir işverene bağlı olarak iş kanunu kapsamında yer alan bir iş yerinde en az 1 yıl çalışmak gerekmektedir.
Kıdem tazminatına hak kazanılan hâller ise kanunda sınırlı olarak sayılmıştır.
İşçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Bir yıldan artan süreler için de aynı oran üzerinden ödeme yapılmaktadır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken işçinin ücretleri ne kadar yüksek olursa olsun aşağıda belirtilen tavanı aşmayacak şekilde ödenmektedir. Bu nedenle işçinin işten çıkış tarihi önem arz etmektedir.
Örneğin 55 bin TL aylık maaş alan bir işçi bugün itibarıyla emeklilik veya yasada tazminat ödenmesini gerektiren bir nedenle işten ayrılmış veya işten çıkarılmış ise her bir yıllık çalışması için en fazla yaklaşık 35.058,58 TL kıdem tazminatına hak kazanacaktır.
2023/Aralık ayında ayrılmış olsa idi bu durumda 23.489,83 TL kıdem tazminatına hak kazanmış olacaktı. Böylece 2024 Ocak ayında emekli olan işçi Aralık ayında emekli olan aynı maaşa sahip işçiye göre her bir yıllık çalışması için yaklaşık 11.510 TL’yi aşkın daha fazla tazminata hak kazanacaktır. Dolayısıyla emeklilikte olduğu gibi kıdem tazminatında da işten ayrılma tarihi önem taşımaktadır.
KAMU PERSONELİ AÇISINDAN DEĞİŞEN PARAMETRELER
Hazine Ve Maliye Bakanlığı 2023/1 sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı muvacehesinde öngörülen bazı parametreleri 1/1/2024-30/6/2024 döneminde geçerli olmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlemiştir;
399 s. Kanun Hükmünde Kararnamenin 3. maddesinin (c) bendi uyarınca sözleşmeli olarak çalıştırılan personelin ücret tavanı 41.644,40 TL’ye yükseltilmiştir.
07/15754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esasların 3. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan ücret tavanı 37.125,05 TL’ye yükseltilmiştir.
Mevzuatı uyarınca istihdam edilen sözleşmeli personelin hizmet sözleşmesi esaslarında yer alan ve 7/7/2023 tarihli ve 2298391 sayılı Bakanlık Genelgesinin 1. maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendiyle yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %49,25 oranında artırılmıştır.
Mevzuatı uyarınca vize edilmiş sözleşmeli personel pozisyonlarının, anılan Genelgenin 1. maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendiyle yükseltilmiş bulunan taban ve tavan ücretleri %49,25 oranında artırılmıştır.
Çeşitli statülerde 2023 yılında sözleşmeli olarak çalıştırılanlardan 2024 yılında da görevlerine devam etmeleri ilgili kamu idarelerince uygun görülenlerin, söz konusu Genelgenin 1’inci maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendiyle yükseltilmiş bulunan mevcut brüt sözleşme ücretleri %49,25 oranında artırılmıştır.
3342 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla yürürlüğe konulan Kamu İktisadi Teşebbüslerinde Uygulanacak Ücretlerin Tespitine İlişkin Karara ekli listede gösterilen grupların 31/12/2023 tarihi itibarıyla en düşük ve en yüksek temel ücretleri ile bu gruplara göre temel ücreti belirlenen personelin anılan tarih itibarıyla geçerli olan temel ücretleri %49,25 oranında artırılmıştır.
2002/3729 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının, 2. maddesinde yer alan ortalama ücret toplamı üst sınırı 75.782,69 TL’ye yükseltilmiş ve 3. maddesi kapsamındaki personelin mali ve sosyal hakları söz konusu maddede yer alan usul ve esaslar dahilinde %49,25 oranında artırılmıştır.