Hayat pahalılığı karşısında hayatlarını sürdürmek için SSK, Bağ-Kur ya da Emekli Sandığından emekli olan milyonlarca emekli yeniden çalışma hayatına dönmek zorunda kalmaktadır.
Bu emeklilerden özellikle bir işverene bağımlı olarak çalışanlar, istirahat raporu parası alıp alamayacaklarını merak etmektedir.
SSK (4/1-a), Bağ-Kur (4/1-b) ve Emekli Sandığı (4/1-c) kapsamında yaşlılık emeklilik aylığı bağlananların yeniden iş hayatına dönerek çalışmaları hâlinde kural olarak maaşları kesilir. Bu nedenle çalıştıkları süre zarfında işverenleri tarafından kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait primleri SGK’ya ödenir. Kural böyle olmakla birlikte yaşlılık aylığı alanların hem bu aylıklarını almaya devam etmeleri hem de çalışarak aylık elde etmeleri için Sosyal Güvenlik Destek Primi uygulaması da mevcuttur.
Bu uygulama sadece özel sektör iş yerlerinde çalışılması hâlinde tercih edilebilecektir. Bu uygulamadan faydalanmak için emeklilerin SGK’ya işe giriş bildirgeleri verilirken mutlaka Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne (SGDP) tabi olarak çalışma seçeneğinin belirtilmesi gerekir.
Diğer yandan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında yaşlılık aylığı bağlananlar, iş yeri sahibi ya da şirket ortağı olmaları nedeniyle Bağ-Kur kapsamında faaliyette bulunmaları hâlinde yaşlılık aylıkları kesilmeden faaliyette bulunabilmektedir.
EMEKLİ AYLIĞINI KESTİRENLERE İSTİRAHAT PARASI
Emekli olduktan sonra özel sektörde bir iş yerinde tüm sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başlayanlar başka bir ifade ile emekli aylığını kestirip çalışmaya başlayanlar hastalanmaları hâlinde SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya ortaya çıkan iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için rapor parası verilmektedir.
Bu kapsamdaki sigortalıların iş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığına tutulmaları hâlinde iş göremezliğin her günü için rapor parası verilmektedir.
EMEKLİ AYLIĞINI KESTİRMEDEN YENİ ÇALIŞANLARIN DURUMU
Bir iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışan ve SGK’dan yaşlılık aylığı almakta iken hastalığı sebebiyle başvurduğu Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucusu hekimlerince istirahat raporu verilen emekli sigortalıya SGK tarafından hastalık ve analık sigortası kollarından rapor parası (iş göremezlik ödeneği) ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.
Ancak bu kişilerin istirahatine lüzum görülmesi hâlinde işverene bilgi verilmesi amacıyla geçici iş göremezlik belgesi düzenlenmesi, ayrıca istirahatinin bitiminde iş yerlerine ibraz etmeleri için "Çalışabilir Kâğıdı” tanzim edilmesi hallerinin dışında anılan sigorta kollarından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmediğinden bu belgelerin kurum ünitelerine gönderilmesine gerek bulunmamaktadır.
Diğer yandan iş kazası ve meslek hastalığı sigorta kolundan e-Ödenek sistemi üzerinden veya kâğıt ortamında istirahat raporlarının düzenlenerek kuruma gönderilmesi hâlinde söz konusu raporlara ait geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenmesi gerekmektedir.
Başka bir ifade ile emekli maaşını da alıp yeniden çalışmaya başlayan emeklilere hastalık halinde rapor alsalar bile SGK rapor parası vermemektedir.
MALULLÜK AYLIĞI ALANLARIN DURUMU
SGK mevzuatı gereğince malullük aylığı bağlananlardan yeniden SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında çalışmaya başlayanlar, aylıklarını kestirmeden çalışamazlar. Sosyal güvenlik destek primi ödeyerek de çalışmaları mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, malullük aylığı almakta iken çalışmaya başlayanların malullük aylıkları kesilecek, çalıştıkları sürede kısa ve uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortasına ait primler alınacak.
Ayrıca; malullük aylığı alanlardan yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların da malullük aylıkları kesilecek, ancak bunların ülkemizde herhangi bir çalışması bulunmadığından aylık almadıkları süre için herhangi bir prim alınmayacaktır. Bu kapsamda bir işveren bağlı olarak çalışmakta olan sigortalıların da hastalanmaları hâlinde SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya ortaya çıkan iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için rapor parası verilmektedir. İş kazası ya da meslek hastalığına bağlı olarak rapor almaları hâlinde her gün için şartsız rapor parası alabilirler.
KAMUDA ÇALIŞAN EMEKLİLERİN DURUMU
Yasada öngörülen belirli istisnalar haricinde genel olarak emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlar, aylıkları kesilmeksizin, genel bütçeye dâhil daireler, katma bütçeli idareler, döner sermayeler, fonlar, belediyeler, il özel idareleri, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmeler, sosyal güvenlik kurumları, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşları, kamu iktisadi teşebbüsleri ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarda herhangi bir kadro, pozisyon veya görevde çalıştırılamayacak ve görev yapamayacaklardır.
Bu bağlamda kamuda 4/1-a (SSK) kapsamda bir işveren bağlı olarak çalışmakta olan sigortalıların da hastalanmaları hâlinde SGK tarafından yetkilendirilen hekim veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla sigortalıya ortaya çıkan iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için rapor parası verilmektedir. İş kazası geçirmeleri veya meslek hastalığına tutulmaları hâlinde ise iş göremezliğin her günü için rapor parası almaları mümkün bulunmaktadır.
Sağlıklı günler dilerim.