Kurban Bayramı'nda işçi hakları ve ücret hesabı

Bu sene 5 Haziran Perşembe günü Kurban Bayramının arife gününe denk geldi. 6 Haziran 2025 Cuma günü Kurban Bayramın ilk gününü idrak ettik. Bayramın son günü ise geçtiğimiz 9 Haziran Pazartesi gününe tekabül etti.

 

17/3/1981 tarihli Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanuna göre arife günüyle birlikte Kurban Bayramı tatili toplamda 4,5 gündür.

 

Bu yıl bayramın iki günü hafta sonuna denk geldiğinden geçen sene olduğu gibi kamu çalışanları için idari izin de söz konusu olmamıştır.

 

Bu muvacehede bayram dönüşü okuyucularımız en çok Kurban Bayramı’nda çalışmalarına ilişkin haklarını merak etmektedir.

 

 

ONAYI OLMAYAN İŞÇİ HAKLI SEBEPLE İŞTEN ÇIKARILAMAZ

 

 

Arife günü ile birlikte toplamda dört buçuk günlük Kurban Bayramı günleri tüm çalışan işçiler açısından da aynı zamanda resmî tatildir.

 

Kurban Bayramı’nda işçilerin çalışıp çalışmamasına göre özel hakları bulunmakta olduğundan yapılacak ödemelerin hesabı da özellik arz etmektedir. Ancak bu ödemelerin hesabına geçmeden önce belirtilen günlerde işverenin işe davet edilip de işe gelmeyen işçilerin durumunu irdeleyelim.

 

Kurban Bayramı’nda çalışıp çalışmayacağı toplu veya ferdî iş sözleşmesiyle işçi ve işverenin anlaşmasıyla belirlenebilmektedir. Belirtilen akitlerde hüküm bulunmaması hâlinde bahse konu günlerde çalışılması için çalışanın onayının alınması mecburidir. Çalışanın onay vermemesi hâlinde bayram günlerinde rızası hilafına çalıştırılamaz.

 

İşçi, onay vermiş olsa bile 30 gün önceden yazılı olarak işverene bildirmek kaydıyla onayını geri almışsa işveren yine işçiyi bayram günlerinde çalıştıramaz.

 

Dolayısıyla belirtilen şekilde onayı alınmamış bir işçi, sırf bayram günlerinde işe gelmedi diye haklı sebeple işten çıkarılamaz. Bu durumdaki işçiler hem kıdem tazminatı hem ihbar tazminatına hak kazanır. Şartları varsa işe iade davası da açabilirler.

 

Onayı olmadığı hâlde işveren işçiyi çalışmaya zorlamışsa sırf bu sebep işçi lehine, haklı fesih sebebi teşkil edecektir. İşçi isterse haklı sebeple sözleşmeyi feshederek kıdem tazminatını alabilir. Ancak ihbar tazminatı alamaz.

 

 

İŞÇİLERE YAPILACAK ÖDEMELERİN HESABI

 

 

Dört buçuk günlük Kurban Bayramı süresince iş yerlerinde çalışan işçilere her bir bayram günü için;

• Hiç çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak,

• Tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ilave ücret ödenmesi gerekecektir.

Örneğin makine mühendisi olarak çalışmakta olan Akil Bey, aylık 120.000 TL ücret alıyorsa, günlük ücreti 4.000 TL’dir.

 

Akil Bey, her bir bayram günü çalışmazsa maaşında ve sigortasında herhangi bir eksiltilme yapılmadan ücretleri tam olarak yatırılacaktır.

 

Aksine Akil Bey, tatil yapmayarak çalışırsa; o gün için 4.000 TL yerine 8.000 TL’ye hak kazanacaktır. Bu durumda Akil Bey, 4,5 günlük (arife günü için yarım günlük) Kurban Bayramı arifesi ile bayram günlerinin tamamında çalıştığını varsayarsak bugünler için (4,5x4.000=) 18.000 TL kazanacaktır. Böylece örneğimizde adı geçen Akil Beye 2025 Haziran ayı içinde maaşına toplamda 18.000 TL, ilave edilerek ödeme yapılması gerekecektir. 

 

Hemen belirtelim Kurban Bayramı günlerinde çalışan işçilere işveren ücret yerine izin kullandırılması mümkün değildir.

 

Diğer yandan bu ücret artışının SGK emekli maaşının hesabına da pozitif yansıması olacağını belirtelim.

 

 

FAZLA MESAİ VE ÖDEME ZAMANI  

 

 

Bayram günü olarak kabul edilen günlerde işçi normal çalışma süresinin üzerinde çalışıp fazla mesai yaparsa ayrıca ilave bir günlük ücrete ek olarak %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanmaktadır.

 

Bu nedenle bayram günü çalışan işçiler fazla mesai yapmazlar ise her halükârda çifte yevmiyeye hak kazanacaktır. Fazla mesai yaparlarsa çift yevmiyenin yanı sıra her fazla mesai saati için %50 zamlı fazla çalışma ücretine de hak kazanacaklardır.

 

Haftalık 45 saatin, haftanın 5 veya 6 gününe denk gelecek şekilde çalışan iş yerlerinde çalışma sistemlerine göre hafta tatili günü/günleri bayrama denk gelmişse her halükârda 45 saat aşıldığından işçilere fazla mesai ücreti de hesaplanması gerekecektir.

 

Bayram nedeniyle hak kazanılan ödemelerin en geç maaş ödeme günü itibarıyla maaş ile birlikte yapılması gerekir. Gecikme hâlinde işçinin faiz talep hakkı da bulunmaktadır.

 

Hemen belirtelim ki; fazla mesai ücretleri de işçinin emeklilik maaşının hesabında SGK tarafından dikkate alınmaktadır.

 

 

 

 

 

İsa Karakaş'ın önceki yazıları...