Malulen emeklilerin işe alınması zorunluluğu

SGK’nın bağlamakta olduğu aylıklardan biri de malulen emeklilik aylığıdır. Bu aylığın bağlanmasında yaş şartı aranmamaktadır. Ayrıca az prim şartı gerektiğinden çok cazip olmaktadır.

 

Bir bakıma en erken emekli olmanın yolu malulen emekliliktir. Ancak her işçi malulen emekli olmaz. Bunun için SGK tarafından öncelikle malul sayılmak gerekmektedir.

 

SGK uygulamasında sigortalının veya işverenin talebi üzerine SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usulüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbi belgelerin incelenmesi sonucu; 4/1-a (SSK) sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını kaybettiği SGK sağlık kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılmaktadır.

Malulen emekliliğin durumu SGK’nın kontrol muayenesine göre belirlenmektedir. SGK tarafından yaptırılan kontrol muayenesinde yeniden tespit edilecek malullük durumuna göre, malullük aylığı veya sürekli iş göremezlik gelirinin, yeni malullük durumuna esas tutulan raporun tarihini takip eden ödeme dönemi başından başlanarak artırılmakta, azaltılmakta veya kesilmektedir.

 

SGK’nın yazılı bildiriminde belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başına kadar kabul edilebilir bir özrü olmadığı hâlde kontrol muayenesini yaptırmayan sigortalının malullük aylığı veya sürekli iş göremezlik geliri ile çalışma gücünün en az %60’ını yitiren malul çocukların kendilerine bağlanmış olan gelir veya aylığın, kontrol muayenesi için belirtilen tarihten sonraki ödeme dönemi başından itibaren kesilmektedir.

 

Ancak, kontrol muayenesini SGK’nın yazılı bildiriminde belirtilen tarihten başlayarak 3 ay içinde yaptıran ve malullük veya sürekli iş göremezlik hâlinin devam ettiği tespit edilen sigortalının veya aylık ya da gelir bağlanmış olan malul çocuğun kesilen aylık veya gelirinin, kesildiği tarihten başlanarak yeniden bağlanmaktadır.Kontrol muayenesini SGK’nın yazılı bildiriminde belirtilen tarihten 3 ay geçtikten sonra yaptıran ve malullük veya sürekli iş göremezlik hâlinin devam ettiği tespit edilen sigortalının malullük aylığı veya yeni sürekli iş göremezlik derecesine göre hesaplanacak gelirinin, gelir veya aylık bağlanan çalışamayacak durumda malul çocukların ise almakta oldukları gelir veya aylıklarının, rapor tarihinden sonraki ay başından başlanarak yeniden bağlanmaktadır.

Bir iş yerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski iş yerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır.

 

Aranan şartlar bulunduğu hâlde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye 6 (altı) aylık ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.

Öncelikle SGK açısından değişik emeklilik türlerinin bulunduğunu, SGK’nın emeklilik çeşidine göre işlem yapmakta olduğunu bilmemiz gerekmektedir.

 

Bu açıdan malulen emeklilik, diğer emeklilikten (yaşlılık) farklıdır. Malulen emekli olanlar sosyal güvenlik destek primine tabi olarak da çalışamazlar. Zira yasada açıkça malullük aylığı, sigortalıların çalışmaya başlamaları hâlinde kesileceği hükme bağlanmıştır. Sadece Türkiye’de değil yabancı bir ülkede çalışılması hâlinde bile malullük aylığı kesilmektedir.          

***

“Hiç kimseye imandan sonra sağlıktan daha üstün bir nimet verilmemiştir.” Hazreti Ebubekir