Milyonlarca memur ve memur emeklisinin gözü kulağı temmuzda maaşlara yapılacak güncellemede. Zira son dönemlerde üst üste enflasyonun altında güncellemelerle karşı karşıya kaldılar. Dolayısıyla temmuzda yine enflasyonun altında bir güncellemeyle karşı karşıya kalma endişesi taşımaktadırlar.
Bu durumdan en çok memur emeklileri müteessir oldu.
Çünkü seyyanen zamdan da mahrum kalmaları ile birlikte hem diğer emeklilere göre daha az güncellenmekte hem de çalışan memurlarla aralarında maaş farkına ilişkin makas gittikçe daha fazla açılmaktadır.
Her gün çok sayıda bize ulaşan memur emeklilerinin bu mağduriyetini dile getirdikten sonra TÜİK’in de nisan ayı enflasyonu da açıklanmasıyla birlikte mer’i toplu sözleşme muvacehesinde memur ve memur emeklilerinin muhtemel temmuz güncellemelerini bu yazımızda değerlendireceğiz…
Mevcut yasal düzenlemeler gereğince memur ve memur emeklileri dâhil olmak üzere tüm emeklilerin gelir ve aylıklarının temmuz ayında güncellenmesi mecburi bulunmaktadır.
Tüm emeklilerin her yılın ocak ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki 6 aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı (TÜFE) kadar artırılarak belirlenmesi gerekmektedir. Bu belirleme şekli hem kendi çalışmalarından dolayı maaş alan emekliler hem de ölen sigortalıların hak sahiplerine bağlanmış olan aylık ve gelirler için de geçerli bulunmaktadır.
Diğer emeklilerden farklı olarak SGK ve Emekli Sandığı mevzuatı gereğince tüm memurların ve memur emeklilerinin Ocak-Haziran dönemine ilişkin 6 aylık enflasyon verisi farkı ile buna ilave edilecek toplu sözleşmede öngörülen %5’lik rakamdan oluşmaktadır.
İlk bakışta toplu sözleşme avantajlı görünmekle birlikte maalesef tam tersine özellikle memur emeklileri için bir kâbusa dönüştü. Zira toplu sözleşmeyle bırakın maaşların reel artışını TÜİK’in açıkladığı enflasyonun bile çok gerisinde bir güncellemeyle karşı karşıya kalmalarına sebep olmaktadır. Hâl böyle iken memur emeklileri her ortamda bu toplu sözleşme sürecinden çıkarılmalarını ve diğer emekliler gibi maaş güncellemesini talep etmektedir.
Mart ayı ile birlikte 3,83 oranında oluşan farkla birlikte yürürlükte bulunan Toplu sözleşmede öngörülen %5’in ilave edilmesi ve mart ayı ile birlikte memur ve emeklisinin maaşlarına %9,02 oranında kümülatif güncelleme kesinleşmişti. Buna göre %1,5 oranında enflasyonun altında bir güncelleme ortaya çıkmaktadır.
Şimdi de nisan ayı enflasyonu kesinleşti. TÜFE'deki (2003=100) değişim 2025 yılı nisan ayında bir önceki aya göre %3,00 artış, bir önceki yılın aralık ayına göre %13,36 artış, bir önceki yılın aynı ayına göre %37,86 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %48,73 artış olarak gerçekleşti.
Buna göre 4 aylık kümülatif enflasyon farkı %13,37 olarak gerçekleşmiştir. Ancak memur ve memur emeklileri bu oran üzerinde güncelleme alamayacaktır.
Memur ve memur emeklilerinin enflasyon farkı %6,94 oranında gerçekleşti. Toplu sözleşme faktörüyle birlikte nisan ayında toplamda %12,29 oranında güncelleme söz konusu olmuştur. Bu rakamlara göre %1,08 oranında enflasyonun altında bir güncelleme ortaya çıkmaktadır.
TÜİK’in 3 Temmuz 2025 tarihinde açıklayacağı haziran ayı enflasyonu ile birlikte 6 aylık fark kesinleşecektir. Toplu sözleşme gereğince memur ve memur emeklisi maaşlarına toplu sözleşme gereğince her halükârda Toplu Sözleşme gereğince %5 oranında güncelleme yapılacaktır. Bugün itibarıyla toplamda %12,29 oranında güncelleme kesinleşmiştir. Geriye kalan mayıs enflasyonunun da yüksek çıkmasını, haziran ayında ise enflasyon rakamının yine beklentilerin altında açıklanacağını tahmin etmekteyim.
(TCMB) 2025'in ilk enflasyon raporunu paylaşımında yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 21'den %24'e yükseltmişti. Ancak son gelişmelerle birlikte bu hedefin gerçekleşmesinin mümkün olmayacağı ortadadır. Bu bağlamda temmuz ayında memur ve memur emeklisi maaşlarına en az %15,5 en fazla %17 bandında bir güncelleme görünmektedir.
Gerçekleşecek güncellemenin önceki dönemlerden farklı olarak enflasyonun çok daha az altında olacağı görünmektedir.
Memur ve emeklilerine yasa gereği verilmesi gereken bu oranlar dışında hükûmetin memur emeklilerine bu dönemde de seyyanen zam vaadini ifa etmeyeceğini söyleyebilirim.
İlaveten refah payı ya da başka bir iyileştirme yapacağına ilişkin henüz ufukta bir emare de bulunmamaktadır.
İsa Karakaş'ın önceki yazıları...