Faizin fendi petrolü yendi

20 Eylül’de 97 doları aşan Brent Petrol Eylül 2022’den bu yana en düşük seviyesi olan 84 dolara geriledi. Ekonomiler üzerinde dolaşan kara bulutlar talebi azaltıyor. Yüksek faiz ortamı emtia fiyatlarını aşağı çekiyor.

 

ABD'nin benzin stokları 1 haftada 6 milyon 500 bin varil artarak 227 milyon varile yükseldi. Zira Amerika’da yaz sezonunun sona ermesiyle petrol talebinde büyük azalma var. ABD’de faiz oranlarının uzun süre yüksek kalacak olması yakıt talebini düşürüyor. Petrol üzerinde büyük baskı oluştu.

 

ABD, Brezilya, Kanada ve Guyana gibi OPEC+ üyesi olmayan ülkelerde üretim artıyor. Venezuela ve İran'ın petrol ihracatında büyük artış yaşanıyor. Peki düşüş kalıcı olacak mı? 

 

Evet! Zira Dünya Ticaret Örgütü, 2023 için küresel mal ticaretine ilişkin büyüme beklentisini savaş, yüksek enflasyon ve faiz nedeniyle yüzde 1,7'den 0,8'e indirdi. Ticaretteki daralma talebi kesiyor. Ayrıca Petrol ve benzin fiyatlarındaki düşüş ABD Merkez Bankasını 1 Kasım'daki toplantısında faiz oranlarını sabit tutmaya zorlayacak. Şu anda piyasalarda 25 baz puanlık artış fiyatlanıyor.

 

Citibank’a göre petrol 2024’te 70 dolara gerileyecek. Enerji maliyetlerindeki azalma ile ithal ettiğimiz petrole daha az döviz ödeyeceğiz…

 

Yıllık petrol ithalatımız 30 milyar dolar. Varil başına 10 dolarlık düşüş, cari açıkta 5 milyar dolarlık iyileşme sağlıyor. Merkez Bankası 2023 ortalama petrol fiyatını 79 dolar olarak öngörmüştü. Petroldeki gerileme karşısında Türkiye’de akaryakıt fiyatlarında büyük indirime gidilecek. Benzinde 2 lirayla ilk adım atıldı, ardından motorin 3 lira düşürüldü... 

 

Ulaşım ve taşıma maliyetleri azalınca enflasyondaki düşüş hızlanacak. Büyüme hızı artacak. Bakın Dünya Bankası son raporunda Türkiye’nin 2023 büyüme hızını %3,2’den %4,2’ye, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), Türk ekonomisinin 2023 yılı büyüme beklentisini yüzde 2,6'dan yüzde 3,7'ye yükseltti. Dünya küçülürken biz büyüyoruz.

 

Büyük oranda akaryakıt masraflarının azalması sonucu bu yıl cari açığın Gayrisafi Yurtiçi Hasılaya oranı yüzde 3'e düşecek. 

 

Petroldeki gevşeme Borsa İstanbul’da enerji ulaştırma sektörlerini uçuruyor. Petrokimya şirketleri olumsuz etkileniyor.

 

Bu tablo nasıl oluştu? ABD'de yüksek faiz ortamına rağmen, ekonomik verilerde düzelme yaşanması, sıkı para politikasının uzun süre devam edeceği beklentisine yol açtı, dolar güçlendi, petrol zayıfladı...