Emeklilikte itibarlı meslekler

Emeklilikte çok sayıda değişik uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulamalardan özellikle itibari hizmet süreleri ile halk arasında yıpranma olarak bilinen fiilî hizmet süre zammı birbiriyle karıştırılmaktadır. Oysaki bu uygulamalar birbirinden çok farklıdır.

Halk arasında "yıpranma hakkı" olarak bilinen “Fiilî hizmet süresi zammı” SGK (5510 s.) Kanununda 20 kategoride sınıflandırılmıştır. Bu yıpratıcı işlerde çalışanların hem primleri artırılarak hem de yaşı düşürülerek emeklilikte avantajlı olmakta ve diğer çalışanlara göre daha erken emekli olmaları söz konusu olmaktadır.

İtibari hizmet süresine tabi olarak çalışanların kazandıkları itibari hizmet süreleri sadece bağlanacak aylıklar ve yapılacak toptan ödemelerin hesabında dikkate alınmaktadır.

 

 

Subay (yedek subay dâhil), astsubay (yedek astsubay dâhil), uzman jandarma, uzman erbaş ve sözleşmeli erbaş ve erlerden;

kadar geçen tutsaklık süreleri dâhil fiilî hizmet sürelerinin, her yılı için 6 ay itibari hizmet süresi olarak eklenmektedir. Yukarıda belirtilen meslekler dışında kalan diğer SGK sigortalılarından aynı şekilde yazılı hareketlere sivil görevli, er veya erbaş olarak katılanların, bu durumlarda geçen fiilî hizmet sürelerinin, bu tarihlerden sonra devam eden tutsaklık sürelerinin her yılı için altı ay itibarî hizmet süresi olarak eklenmektedir. Hemen belirtelim eklenecek itibari hizmet sürelerinin toplamı, üç yıldan fazla olamaz.

 

 

Harp hâlinde düşmana tutsak düşen veya düşman tarafından enterne edilen sigortalılardan kanunları gereğince, aylıkları ödenmek suretiyle, sözleşmeli personel hariç olmak üzere kurumları ile ilgileri kesilmeyenlerin, bu durumlarda geçen fiilî hizmet sürelerinin her yılı için altı ay itibari hizmet süresi olarak eklenir. Bu nedenlerle eklenecek itibari hizmet sürelerinin toplamı, üç yıldan fazla olamaz.

 

 

Kamu idarelerinde pilot olan ve olmayan uçucu, denizaltıcı, dalgıç, kurbağa adam ve paraşütçülerin bu görevlerde geçirdikleri fiilî hizmet sürelerinin her yılı için üç ay itibari hizmet süresi ilave edilmektedir. Bunlardan yukarıda açıkladığım seferberlik ve diğer hâllere şartları uyanlara için itibari hizmet süresi zamları ayrıca eklenir.

 

 

İtibari hizmet süresinden yararlandırılan sigortalılara ait verilecek belgelerden bazı kurumlar haberdar değil. Hâl böyle iken sonradan belgelerin düzenlenmesi hem sigortalıların emeklilik işlemlerini geciktirecek hem de idari para cezası uygulanacaktır. Bu nedenle belgelerin süresinde verilmesi önem taşımaktadır. İtibari hizmet süresinden yararlandırılan sigortalılarından; SGK (5510s.) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte sonra 4/-c) kapsamında ilk defa sigortalı olanlar için “yıllık itibari hizmet süresi prim ve hizmet belgesini”;

Emeklilik keseneği ve kurum karşılıkları Emekli Sandığı Kanun hükümlerine göre tespit olunan sigortalılardan yılın son ayındaki emekli keseneğine esas aylığına göre tespit edilecek itibari hizmet süresi kesenek ve karşılık tutarına ilişkin ayrı yıllık itibari hizmet süresi prim ve hizmet belgesini ait olduğu yılı takip eden 3 ay içerisinde en geç 31 Mart gününe kadar e-Sigorta kanalıyla Kuruma göndermekle yükümlü bulunmaktadır. Diğer yandan belirtilen kişileri çalıştıran kurumlar bu sigortalıların primlerini de yasal sürelerde yatırmak zorundadır.

 

 

İtibari hizmet süreleri aylık bağlama oranını veya toptan ödeme veya kesenek iadesi yapılacak hizmet yılını artırmaktadır. Aylık bağlama oranındaki artış, bağlanacak emeklilik aylığında artış anlamına gelmektedir.

Son olarak belirtilen sürelerin emeklilik ikramiyesinde bir artışa yol açmayacağının altını çizelim.

           ***

“Başarının sırrı şu üç şeyde gizlidir: Çalışmak, intizam ve dikkatli olmak!” Hazreti Mevlâna