Ömer Faruk Bingöl

Piyasalar için heyecanlı bir aralık ayı başlıyor. Bu hafta salı günü açıklanacak kasım ayı enflasyon rakamı, öncekilerden farklı bir motivasyonla bekleniyor. Tahminler %2 civarında aylık enflasyon beklentisine işaret ediyor. Bu yöndeki bir gerçekleşme piyasa için önemli. Son iki aydır %3’e yakın seyreden aylık enflasyonda belirgin bir gerileme gerçekleşecek. Bu da faiz indirimi için destekleyici olabilir.

Son birkaç aydır Merkez Bankası Para Politikası Kurulu toplantılarında; faiz kararlarından ziyade karar metni ilgiyle takip ediliyor. Çünkü bu metinde, geleceğe dair ipuçları aranıyor. Nitekim geçen haftaki metinde “politika faizinin seviyesi, enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri göz önünde bulundurularak, öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecektir” ifadelerinin yer alması, faiz indirimi beklentilerini artırdı. Ancak aynı karar metninde “aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar…” şartı da öne sürülüyor. Demek ki kasım enflasyonu önemli. Yüzde 2 ve altında aylık TÜFE görülürse beklentiler karşılık bulabilir.

Altın fiyatlarında ABD seçimlerinin ardından yaşanan düşüş, geçen hafta farklı boyutlara ulaştı. 5 Kasım seçim gününde ons fiyatı 2.743 dolardan kapanış yapmıştı; cuma gününü 2.563 dolardan tamamladı. Seçim sonrası değer kaybı %6,56 oldu. Ons, en düşük 2.540 doları da test etti.

Borsa İstanbul'da BİST100 endeksi geçen hafta %3,37 primle 9.184 puandan kapandı. Ancak salı günü en düşük görülen 8.566 seviyesine göre yükseliş %7,21 gibi ciddi bir tepkiye işaret ediyor. Aynı zamanda kapanışın, haftanın en yükseği olan 9.195’in hemen altından yapılması da gözlerden kaçmamalı. Aylardır olumsuz gelişmeleri fazlaca fiyatlayan borsada;

Piyasalar belki de bu yılın en kritik haftalarından birine giriyor, hem içeride hem dışarıda… Aylardır küresel piyasaların merakla beklediği ABD seçimleri bu hafta gerçekleşecek. Açıkçası;

Baştan söylemek gerekirse, bir yatırımcının cevabını arayacağı en yanlış sorulardan birisi budur; dibi gördük mü? Dip avcılığı; gereksiz bir stres ve zaman kaybı olmanın ötesinde, yanlış ve kaybettiren bir arayıştır aynı zamanda… Neden? Çünkü ‘dibin de dibi vardır!’ Dibi kimse bilemez. Ya da dibi ararken “aşırı temkinli duruşla” defansa çekilmeler ve o süreçte yapılmayan yatırımlar, ileride bir gün grafikler yukarı döndüğünde “meğer dip burasıymış” dedirtebilir.

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %0,93 değer kaybederek 8.793 seviyesinden kapanış gerçekleştirdi. Endeks, her ne kadar döviz bazında bu yılın başından itibaren kazanımlarını geri verse de TL bazında %17,80 primli gözüküyor. Bu prim, enflasyon ve mevduat getirisinin altında kalmakla birlikte, altınla kıyaslandığında çok daha farklı bir tablo ortaya çıkıyor. Yıla 2.050 TL’den başlayan Kapalıçarşı fiziki gram altın fiyatı, geçen haftayı 3.125 TL satış tarafında tamamladı. Böylece altındaki kazanım %52’yi buldu. BİST100 endeksi ile kıyaslandığında, altın, iki kat daha fazla kazandırıyor. Enflasyona karşı da tam koruma sağlıyor.    

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta da %2,55 değer kaybederek 8.876 puandan kapanış gerçekleştirdi. Gelen mesajlara baktığımda ve çevremden gözlemlediğim kadarıyla, borsa yatırımcısı kitlemizin azımsanmayacak bir kısmının;

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %6,83 değer kaybederek 9.109 puandan kapandı. Endeks, zirve seviye olan 11.252 puanın %19 gerisine düştü. Yılbaşından itibaren bakıldığında ise borsanın performansı %22’ye kadar geriledi. Yüksek faiz, katı enflasyon, yavaşlayan ekonomik aktivite, zayıf bilançolar, yabancı ilgisizliği ve son dönemde jeopolitik gerilimler “fiyatlanan riskler” olarak öne çıktı ve borsayı baskı altına aldı. Sadece üçüncü çeyrekte BİST100 yaklaşık %10 değer kaybederken; aynı dönemde enflasyon %8,92 oldu ve risksiz TL mevduat getirisi %12’yi buldu.

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %0,88 geriledi ve 9.685 puandan kapandı. Teknik olarak iki önemli gelişme dikkat çekti:

Petrol fiyatları geçen hafta %7 düşüşle 71,50 dolara kadar geriledi. Hafta içinde en düşük 70,65 dolar seviyesi test edildi.

Yılın ilk sekiz aylık dönemi biterken, yatırım enstrümanlarının getirisine bakıldığında;

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %1,57 değer kaybederek 9.668 puandan kapandı. Endeks, 5 Ağustos’taki küresel şokun ardından 10.200-9.700 bandında seyrediyordu. Böylece kritik 9.700 desteği aşağı kırıldı. Öte yandan döviz bazında önemli destek olan 200 günlük ortalama da (294,75 dolar) geçen hafta kırıldı ve cuma işlemleri 284,50 dolardan tamamlandı. Borsada teknik görünümün düzelmesi için her iki seviyenin de üzerine dönmek önemli.

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %0,87 değer kaybıyla 9.821 puandan kapandı. Endeks, geçen ayki zirve (11.252) seviyesinin %12,70 gerisine düştü. Böylece XU100, yılın ikinci yarısının başından itibaren, en düşük performans gösteren ülke borsaları arasında yer aldı.

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen haftayı, %5,40 gerileyerek 9.907’den tamamladı. İki ay sonra 10.000’in altında kapanış gerçekleşti. Japonya’da faiz artışının ve ABD’de faiz indirimi tartışmalarının, küresel piyasalara nasıl yansıdığını gördük. İçerideki hava da buradan etkilendi. Endeks, geçen ay gördüğü 11.252 zirvesinin yaklaşık %12 gerisine düştü.

Bugün “geçen hafta ne oldu” tablomuz epey dolu. ABD’de imalat ve istihdamdaki yavaşlama, beklentilerden hızlı gerçekleşiyor. Eylülde FED’in 0,50 puan faiz indirimine gidebileceği fiyatlanmaya başladı. Bu yıl 2 olan indirim beklentileri 3’e yükseldi. Citigroup’un, 2025 ortasına kadar, FED’in faizi 3,00-3,25 bandına çekebileceğini öngörmesi dikkatlerden kaçmıyor. Geçen hafta ABD 2 yıllık tahvil faizi %4,38’den %3,87’ye geriledi. Çin ekonomisinden de zayıf sinyaller geliyor ve petrolün (Brent) varil fiyatı 77 doların altına sarkarak, yılın en düşüğüne yaklaşıyor. Küresel borsalarda önemli değer kayıpları kaydediliyor.

Son haftalarda faiz indirimi sıklıkla konuşulurken; TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay’dan gelen “İndirimler başladığında bile kuşkuya yer bırakmayacak şekilde para politikasındaki sıkı duruşun korunacağı” yönündeki mesaj önemli. Hızlı değil, aylık enflasyon başta olmak üzere “verilere bağımlı” süreç olacağı anlaşılıyor. Dolayısıyla %10-20 faiz beklentilerinin hemen kavuşulacak bir şey olmayacağı görülmeli.

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %0,83 gibi sınırlı bir yükselişle 11.156’dan kapanış gerçekleştirdi. Zirveye yakın endekste, hafta boyunca yatay hareketlilik yaşandı. Teknik göstergelerde yorgunluk dikkat çekiyor. Moody’s beklentisi de gerçekleştiği için kısa vadede “sınırlı” kâr satışı yaşanabilir. Bu anlamda 11.000 desteğinin korunması önemli. Yukarı hareketlerde 11.250-11.375 kritik direnç bölgesi olarak öne çıkıyor.

Geçen hafta ABD’de açıklanan haziran enflasyonunun beklenti ötesinde gerilemesi, ABD Merkez Bankasının eylülde “büyük ihtimalle” faiz indirimine başlayacağı öngörülerini destekledi. Temmuz başında %4,50 sınırını test eden ABD 10 yıllık tahvil faizi, geçen haftayı %4,18’den tamamladı. Küresel fonların milyarlarca dolarlık portföyü ABD tahvillerinde bekliyor. Orada getirinin düşmeye başlaması; küresel sermaye için “daha riskli enstrümanlar” ve “gelişmekte olan ülkeler” olarak iki adresi öne çıkarıyor. Altın ve borsada yaşanan yükselişin altında bu faktör de var.

Borsa İstanbul’da BİST100 endeksi geçen hafta %1,91 prim yaptı. Pazartesi-salı işlemlerinde 10.250 desteği test edildi. Sonrasında haftalık kapanış 10.851’den gerçekleşti. Böylece dip seviyeye göre %5,85 yükseliş kaydedildi. Hisse senedi kazançlarına vergi haberi ile gerileyen endeks, haziran TÜFE verisinin aylıkta %1,64 gelmesiyle moral buldu.