Ödül mü ceza mı?
4 Eylül 2021 02:00
- Mesut, şey konuşabilir miyiz canım?
- Ya, sen konuya böyle girince ben korkuyorum. Hayırdır inşallah?
- Korkma ama biraz endişelensen iyi olur. Sen çocuğa “Bu sene karnende notların iyi olursa sana tablet alacağız” mı dedin?
- Evet.
- İyi de zaten tablet almaya karar vermiştik. Not meselesi nereden çıktı şimdi?
- Hedef göstergelere ulaşmak için motivasyon unsurunu kullandım işte.
- Ya bırak şimdi hayatım! Şirket toplantısında değiliz. Niye böyle bir şey söyledin çocuğa?
- Ne demek niye söyledim ya! Madem tablet alacağız, bir işe yarasın bari dedim işte.
- Önümüzdeki sene ne yapacaksın peki?
- Her sene tablet alacak hâlimiz yok. Buluruz bir şey artık.
- Canım, sen çocuğa resmen rüşvet teklif ediyorsun. Çocuğun derslerine çalışması onun sorumluluğunda. Başarıyı şarta bağladığımız zaman ona seçenek sunuyoruz. “İstersen derslerine çalış ve tableti al. İstersen çalışma ve tableti kaybet.” Böyle bir mantık sakat değil mi?
- Bilmem. Kafam karıştı. Ama ödül ve ceza sistemi eğitimde var. Yani ben uydurmadım bunu.
- Evet ama yanlış uyguluyoruz. Mesela evde yemekleri ben yapıyorum. Peki bu benim görevim mi?
- Hayır, değil aslında. Ama aramızda doğal bir görev paylaşımı oldu işte.
- Peki, ben bunu bir görev olarak kabul ettim diyelim. Ve her gün yemek yapıyorum. Bunun için bir ödül de beklemiyorum.
- Evet, teşekkürler.
- Ya, teşekkür et diye söylemiyorum. Sen evliliğimizin ilk yılında bana yemek yaptım diye her gün hediye alsaydın ne olurdu?
- Batardık herhâlde.
- Ya dalga geçme canım! Bir şey söylemeye çalışıyorum. Eğer yemek yaptığım için bana her gün hediye alsaydın, benim beklentim her geçen gün artardı. Ve bir gün hediye almadan gelirsen, benim de artık içimden yemek yapmak gelmezdi.
- İyi ki çok hediye almamışım o zaman.
- Sen işin dalgasındasın ama bu konu ciddi. Şimdi sana bir hikâye anlatacağım. Yaşlı bir kadın varmış. Bu kadının evinin önünde çocuklar her gün büyük bir gürültüyle top oynuyorlarmış. Kadın birkaç kere camdan “Sessiz olun” diye çocuklara seslenmiş. Bakmış işe yaramıyor. Aklına bir şey gelmiş. Sence ne olabilir?
- “Keserim topunuzu” falan olabilir. Ne bileyim? Aklıma bir şey gelmedi.
- Bir akşam çıkıp çocukları yanına çağırmış ve hepsine onar lira vermiş. Çocuklar şaşırmışlar tabii. Kadın da şöyle demiş; “Çocuklar, ben yalnız bir kadınım. Sizin sayenizde evde ses oluyor ve yalnızlık hissetmiyorum. Bu yüzden evin önünde oynadığınız günlerde size bunun karşılığında para vereceğim.”
- Haydaa! İyi de gürültü artar o zaman.
- Dur biraz. Ertesi gün de onar lira vermiş. Sonraki gün beş lira vermiş. Çocuklar biraz bozulmuşlar ama ses çıkarmamışlar. Sonraki gün üç lira, sonra iki lira… Ve gün gelmiş kadın çocuklara hiç para vermemiş.
- İlginç!
- Çocuklar o gün eve elleri boş dönmüşler. Ertesi gün yine bir ümit gidip oynamışlar. Bu arada teyze çıkıp para verecek diye bekliyorlar tabii. Bakmışlar gelen giden yok zili çalmışlar. “Teyze” demişler. “Para vermeyecek misin? Bir saattir bağıra çağıra oynuyoruz.” Teyze, “Yok, evladım” demiş. “Param bitti artık. Bundan sonra veremeyeceğim.” Çocuklardan birisi, “Yok öyle bedavaya oyun!” diye bağırmış. Diğerleri de gaza gelip ona uymuşlar. Ve sonraki günlerde başka bir yerde oynamaya başlamışlar. Teyze de gürültüden kurtulmuş...
- Ha ha ha! Vay be! Teyzedeki taktiğe bak! Yani sen diyorsun ki şimdi bana, bizim çocuk bu sene derslerine iyi çalışacak. Önümüzdeki sene ödüle bakıp ona göre çalışacak. Ödül vermediğimiz zaman da bitirecek çalışmayı falan. Öyle mi?
- Aynen öyle!
- Evet, haklısın. Yanlış yaptık galiba. Ne yapacağız peki?
- Sen çocuğu çağırıp konuşacaksın. “Sana tablet alacağız ama bunun notlarınla falan ilgisi yok. Sen tablet istediğin için ve biz de seni sevdiğimiz için alacağız” diyeceksin.
- Tamam. Konuşurum ben onunla.
- Bu arada sakın konuyu çevirip doğum günümde bana hediye almamaya kalkışma! Çünkü o konunun bununla bir alakası yok.
- Sen içimi mi okuyorsun benim ya?
- Ya, sen konuya böyle girince ben korkuyorum. Hayırdır inşallah?
- Korkma ama biraz endişelensen iyi olur. Sen çocuğa “Bu sene karnende notların iyi olursa sana tablet alacağız” mı dedin?
- Evet.
- İyi de zaten tablet almaya karar vermiştik. Not meselesi nereden çıktı şimdi?
- Hedef göstergelere ulaşmak için motivasyon unsurunu kullandım işte.
- Ya bırak şimdi hayatım! Şirket toplantısında değiliz. Niye böyle bir şey söyledin çocuğa?
- Ne demek niye söyledim ya! Madem tablet alacağız, bir işe yarasın bari dedim işte.
- Önümüzdeki sene ne yapacaksın peki?
- Her sene tablet alacak hâlimiz yok. Buluruz bir şey artık.
- Canım, sen çocuğa resmen rüşvet teklif ediyorsun. Çocuğun derslerine çalışması onun sorumluluğunda. Başarıyı şarta bağladığımız zaman ona seçenek sunuyoruz. “İstersen derslerine çalış ve tableti al. İstersen çalışma ve tableti kaybet.” Böyle bir mantık sakat değil mi?
- Bilmem. Kafam karıştı. Ama ödül ve ceza sistemi eğitimde var. Yani ben uydurmadım bunu.
- Evet ama yanlış uyguluyoruz. Mesela evde yemekleri ben yapıyorum. Peki bu benim görevim mi?
- Hayır, değil aslında. Ama aramızda doğal bir görev paylaşımı oldu işte.
- Peki, ben bunu bir görev olarak kabul ettim diyelim. Ve her gün yemek yapıyorum. Bunun için bir ödül de beklemiyorum.
- Evet, teşekkürler.
- Ya, teşekkür et diye söylemiyorum. Sen evliliğimizin ilk yılında bana yemek yaptım diye her gün hediye alsaydın ne olurdu?
- Batardık herhâlde.
- Ya dalga geçme canım! Bir şey söylemeye çalışıyorum. Eğer yemek yaptığım için bana her gün hediye alsaydın, benim beklentim her geçen gün artardı. Ve bir gün hediye almadan gelirsen, benim de artık içimden yemek yapmak gelmezdi.
- İyi ki çok hediye almamışım o zaman.
- Sen işin dalgasındasın ama bu konu ciddi. Şimdi sana bir hikâye anlatacağım. Yaşlı bir kadın varmış. Bu kadının evinin önünde çocuklar her gün büyük bir gürültüyle top oynuyorlarmış. Kadın birkaç kere camdan “Sessiz olun” diye çocuklara seslenmiş. Bakmış işe yaramıyor. Aklına bir şey gelmiş. Sence ne olabilir?
- “Keserim topunuzu” falan olabilir. Ne bileyim? Aklıma bir şey gelmedi.
- Bir akşam çıkıp çocukları yanına çağırmış ve hepsine onar lira vermiş. Çocuklar şaşırmışlar tabii. Kadın da şöyle demiş; “Çocuklar, ben yalnız bir kadınım. Sizin sayenizde evde ses oluyor ve yalnızlık hissetmiyorum. Bu yüzden evin önünde oynadığınız günlerde size bunun karşılığında para vereceğim.”
- Haydaa! İyi de gürültü artar o zaman.
- Dur biraz. Ertesi gün de onar lira vermiş. Sonraki gün beş lira vermiş. Çocuklar biraz bozulmuşlar ama ses çıkarmamışlar. Sonraki gün üç lira, sonra iki lira… Ve gün gelmiş kadın çocuklara hiç para vermemiş.
- İlginç!
- Çocuklar o gün eve elleri boş dönmüşler. Ertesi gün yine bir ümit gidip oynamışlar. Bu arada teyze çıkıp para verecek diye bekliyorlar tabii. Bakmışlar gelen giden yok zili çalmışlar. “Teyze” demişler. “Para vermeyecek misin? Bir saattir bağıra çağıra oynuyoruz.” Teyze, “Yok, evladım” demiş. “Param bitti artık. Bundan sonra veremeyeceğim.” Çocuklardan birisi, “Yok öyle bedavaya oyun!” diye bağırmış. Diğerleri de gaza gelip ona uymuşlar. Ve sonraki günlerde başka bir yerde oynamaya başlamışlar. Teyze de gürültüden kurtulmuş...
- Ha ha ha! Vay be! Teyzedeki taktiğe bak! Yani sen diyorsun ki şimdi bana, bizim çocuk bu sene derslerine iyi çalışacak. Önümüzdeki sene ödüle bakıp ona göre çalışacak. Ödül vermediğimiz zaman da bitirecek çalışmayı falan. Öyle mi?
- Aynen öyle!
- Evet, haklısın. Yanlış yaptık galiba. Ne yapacağız peki?
- Sen çocuğu çağırıp konuşacaksın. “Sana tablet alacağız ama bunun notlarınla falan ilgisi yok. Sen tablet istediğin için ve biz de seni sevdiğimiz için alacağız” diyeceksin.
- Tamam. Konuşurum ben onunla.
- Bu arada sakın konuyu çevirip doğum günümde bana hediye almamaya kalkışma! Çünkü o konunun bununla bir alakası yok.
- Sen içimi mi okuyorsun benim ya?