Düşmanlarınıza bile adaletli davranınız!

 

Mücâhîd bin Cebr hazretleri tabiînin meşhur tefsir âlimlerindendir. 21 (m. 642)’de Mekke'de doğdu. Eshab-ı kiramdan Ali bin Ebû Tâlib, Sa'd bin Ebû Vakkâs, Ebû Hüreyre, Âişe, Abdullah bin Ömer, Abdullah bin Mes'ûd ve Abdullah bin Zübeyr'den ilim öğrendi, Abdullah bin Abbas (radıyallahü anhüm) ile Kur'ân-ı kerimi üç kere tefsir etti. 103 (m. 721)’de vefat etti. Tefsirinde şöyle anlatır:

Güzel ahlâk sahibi olmak, yumuşaklık ile muâmele ve iyilik etmek, Kur’ân-ı kerimde çok yerde vardır. Nisâ sûresinin otuzaltıncı âyet-i kerimesinde meâlen; (Allahü teâlâya ibâdet ediniz. Ona hiçbir şeyi şerîk [ortak] koşmayınız. Annenize ve babanıza [söz ve fiil ile], akrabâya [sıla-i rahm, onları ziyâret ile], yetîmlere [gönüllerini almak ile], fakirlere [sadaka ile], akrabânız olan komşularınıza [şefkat ve merhamet ile], komşularınıza [iyilik ve onlara gelen zararlara mâni olmak ile], dost ve arkadaşlarınıza [haklarına riâyet ve sevgi ile], yolcu ve misâfirlerinize [yemek ve içecek vermek ve abdest ve namazlarına kolaylık göstermek ile], köle ve câriyelerinize [elbîseler giydirmek ve yumuşak davranmak ile] iyilik ediniz. Muhakkak Allahü teâlâ, [mahlûklara] ihsânda bulunmayıp da, kibirlenen ve övünenleri sevmez) buyurulmuştur.

Fussilet sûresinin otuzdördüncü âyetinde meâlen; (İyilik ile kötülük [mükâfât ve mücâzâtta] müsâvî değildir. Sen kötülüğü, en güzel şekilde defet. [Yâni gazabını sabır ile, kötülüğü af ile defet. Eğer sen bunu yaparsan] o zaman bakarsın ki, düşmanın yakın dost gibi olur) buyurulmuştur.

Mümtehine sûresinin sekizinci âyetinde meâlen; (Allahü teâlâ, din husûsunda sizinle dövüşmeyen ve sizi bulunduğunuz yerlerden çıkarmıyan kimselere iyilik ve ihsân etmenizden, onlara adalet yapmanızdan sizi nehyetmez. Muhakkak ki, Allahü teâlâ adalet ve ihsân eden müminleri sever) buyurulmuştur.

Mâide sûresinin sekizinci âyetinde meâlen; (Ey müminler! Allah için amellerinizde ve sözlerinizde hakkı ayakta tutan hâkimler olun ve adalet ile şâhitlik eden kimseler olun. Düşmanlarınıza olan buğzunuz, kininiz, sizi adaletsizliğe götürmesin [size vebâl yüklemesin. Yâni düşmanlarınıza bile adalet ile davranınız. Dost ve düşmanınıza] adalet yapınız ki, bu takvâya çok yakındır. Allahü teâlâdan korkun. Çünkü Allahü teâlâ, sizin amellerinizden [yaptıklarınızdan] haberdârdır) buyurulmuştur.