Nükleer gerilim büyüyor! İran, Avrupa'ya resti çekti
İran ile Avrupa ülkeleri arasındaki nükleer anlaşma gerilimi tırmanıyor. Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, Avrupa’yı ABD’nin yaptırımlarını destekleyerek anlaşmayı ihlal etmekle suçladı.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi, 2015 tarihli nükleer anlaşma kapsamındaki “tetik mekanizması” (snapback) tehdidinde bulunan Avrupa ülkelerini sert bir dille eleştirdi. Erakçi, İngiltere, Fransa ve Almanya’dan oluşan E3 ülkelerinin anlaşmayı ihlal ettiklerini ve bu nedenle BM yaptırımlarını yeniden devreye sokacak hukuki bir zemine sahip olmadıklarını savundu.
Erakçi, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve AB Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’a hitaben kaleme aldığı mektupta, E3 ülkelerinin anlaşmadaki yükümlülüklerini yerine getirmediklerini ve ABD’nin İran’a yönelik politikalarına destek verdiklerini belirtti.
Mektubun içeriğini sosyal medya üzerinden paylaşan Erakçi, “E3’ün nükleer anlaşma ve 2231 sayılı BM kararı mekanizmalarını harekete geçirmek için herhangi bir yasal, siyasi ve ahlaki dayanağı yok” ifadelerini kullandı.
"AZAMİ BASKI POLİTİKASININ PARÇASI OLDU"
Erakçi, E3 ülkelerinin ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını ve son dönemdeki saldırgan politikalarını destekleyerek anlaşmadaki katılımcı rollerinden vazgeçtiğini vurguladı. Bu durumun, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daha önce kaldırılmış yaptırımlarını yeniden yürürlüğe koymaya yönelik bütün girişimleri “geçersiz ve hükümsüz” hale getirdiğini söyledi.
Erakçi, İran’ın 2018'de ABD’nin anlaşmadan çekilmesinden sonra Avrupa’nın yükümlülüklerini yerine getirmesini uzun süre beklediğini belirterek, “E3 taahhütlerinden caydı ve ABD’nin sözde ‘azami baskı’ politikasına destek verdi. Bu sicille hareket eden ülkelerin ‘iyi niyet’ iddiasında bulunması kabul edilemez” dedi.
Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in, İsrail’in saldırılarıyla ilgili sarf ettiği “Bu, İsrail'in hepimiz için yaptığı kirli iş” şeklindeki sözlerine de atıfta bulunan Erakçi, “İran, bu tür kirli işlerle baş edebilecek kapasitededir ancak anlamlı diplomasiye de açık kalmaya devam edecektir” mesajını verdi.
'TETİK MEKANİZMASI' NEDİR?
İran ile BM Güvenlik Konseyi’nin 5 daimi üyesi (ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Fransa) ve Almanya arasında 2015’te imzalanan nükleer anlaşma, İran’ın nükleer faaliyetlerini sınırlandırması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngörüyordu. Ancak ABD, 2018’de tek taraflı olarak anlaşmadan çekilmiş ve yaptırımları geri getirmişti.
Buna karşılık Avrupa ülkeleri anlaşmayı koruma sözü verse de pratikte adım atmadı. İran da 2019’dan itibaren anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurdu ve uranyum zenginleştirme faaliyetlerini artırdı. İngiltere, Fransa ve Almanya ise İran'ı, anlaşmayı ihlal ettikleri gerekçesiyle yaptırımları geri getirme sürecini başlatmakla tehdit ediyor. Ancak bu mekanizmanın uygulanma süresi 18 Ekim’de sona eriyor.
Bu gelişmelerin gölgesinde İran ile E3 ülkeleri arasında dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yürütülecek yeni nükleer müzakerelerin hafta sonu Avrupa’da yapılması bekleniyor.
'da Takip Edin!
