Meslek liseliye yarım asgari ücret

Ülkemizde mesleki eğitim yeniden şekilleniyor. 81 ilin tamamında sektörlerle çok güçlü iş birlikleri kurulmaya başlandı. Türkiye'nin 251 organize sanayi bölgesinin tamamında mesleki eğitim merkezleri sözü yerine getirildi. TBMM’de yapılan son değişiklikle öğrencilerin her ay aldıkları asgari ücretin üçte biri oranındaki maaşın tamamını devlet ödeyecek. Ayrıca üçüncü yılında kalfa olan öğrenciler asgari ücretin yarısı kadar ücret alacak.

Mahmut ÖZAY

Mesleki eğitimin doğası gereği iş gücü piyasasıyla oldukça güçlü bağlantılara sahip olması gerekiyor. Ülkemizde yıllarca bu ilişkiler maalesef mezuniyet sonrasına kalıyor ve işveren ‘Aradığım elemanı bulamıyorum’ diyerek serzenişte bulunuyor.

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) özelikle 28 Şubat sürecinde sekteye uğrayan mesleki eğitime şimdi daha fazla önem veriyor ve iş gücü piyasasıyla eğitim sürecinin tamamını kapsayacak şekilde adım atıyor. MEB, eğitim verdiği bütün alanlarda ve yerlerde sektör temsilcileriyle güçlü ve aktif iş birlikleri kuruyor. Sektörler artık eğitimin her aşamasında deneyimlerini öğrencilere aktarıyor. Böylece çok güçlü ve iş gücü piyasasının taleplerine duyarlı mesleki eğitim inşası hedefine adım adım ilerliyor.

Burada en önemli görevi organize sanayi bölgeleri içinde açılan mesleki eğitim merkezleri yerine getiriyor. Bu alanda geçtiğimiz günlerde MEB ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı önemli bir eşiği geride bıraktı. Açılan son merkez ile artık ülkemizdeki 251 organize sanayi bölgesinin tamamında mesleki eğitim merkezleri faaliyete geçti. Bu merkezler, organize sanayi bölgelerindeki işletmelerin ihtiyaç duydukları ‘Ne iş olsa yaparım’ yerine konusunu bilen, eğitilmiş insan kaynağını yetiştiriyor.

MEYVELERİNİ VERMEYE BAŞLADI

Mesleki eğitime verilen önem meyvelerini de vermeye başladı. 2021 yılında meslek liselerinde üretimden elde edilen gelir 700 milyon liraya ulaştı. 2020’nin aynı dönemine göre yüzde 63 arttı. Buradan elde edilen gelirlerden meslek lisesi öğrencileri 42 milyon lira, öğretmenler de 102 milyon lira pay aldı. Geçen sene öğrencilere 27 milyon, öğretmenlere de 68 milyon lira ödenmişti. Önümüzdeki sene hedef, meslek liselerin üretim kapasitesini 1,5 milyar liraya çıkarmak ve böylece meslek lisesi öğrencilerinin tamamının bu imkândan faydalanması...

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra sanayi hamlesi yapan Almanya, özellikle mesleki eğitime ve ara kalifiye eleman yetiştirilmesine önem verip bugün dünyanın en büyük sanayi devi konumuna geldi. Bunun en önemli gücünü ise mesleki eğitimden aldılar.

PANDEMİNİN YÜZ AKI OLDULAR

Her kriz fırsatını da beraberinde getiriyor. Çöken meslek lisesi markası korona sürecinde yeniden taçlandı. Temizlik ürünlerinden maskeye, tek kullanımlık önlükten siperliklere kadar çeşitli alanlarda malzemeler üretildi. Yaptıkları son çalışma ise heyecan verici. Bursa’daki iki meslek lisesinin iş birliğiyle Covid-19 hızlı antijen kiti üretti. Ürün “materyallerinin tamamı Türkiye’de üretilen tek çalışma” özelliğine sahip. Gözler şimdi Sağlık Bakanlığında. 15 dakikada sonuç veren kit, onay aldığında ihracat süreci başlayacak. Kit için talip olan Almanya, Belçika, Kosova ve Macaristan, gelecek haberi bekliyor. Meslek liselerinde ayda 10 milyon antijen kiti üretimi yapabilecek şekilde gerekli yatırımlar hazır.

İSTİHDAM ORANI YÜZDE 88

Mesleki Eğitim Kanunu’nda değişiklikler öngören iki düzenleme geçtiğimiz gün Meclis’ten geçti.

Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, "Daha önceden dört yıllık eğitim boyunca mesleki eğitime devam eden öğrencilerimiz her ay aldıkları asgari ücretin üçte birini işveren veriyordu, devlet de çalışan sayısına göre bir kısmını işverene geri veriyordu. Bu düzenleme ile artık işverenin maddi yükümlülüğü olmayacak, devlet o asgari ücretin üçte birinin tamamını karşılayacak. Dolayısıyla işverenler açısından Mesleki Eğitim Merkezleri çok daha cazip bir hâle gelecek" dedi.

"İşverenler, işletmelerini öğrencilerimize çok daha rahat bir şekilde açacaklar" diyen Bakan Özer, "Aynı zamanda ikinci bir düzenleme de; Mesleki Eğitim Merkezlerine devam eden ve üçüncü yılın sonunda başarılı olan öğrencilerimiz kalfa oluyorlar ve asgari ücretin üçte biri kadar ücret alıyorlardı, bu da asgari ücretin yarısına yükseltildi. Dolayısıyla kalfaların ücreti de iyileştirilmiş oldu. Hem öğrenciler açısından Mesleki Eğitim Merkezleri cazip hâle getirildi hem de işverenler açısından cazip hâle geldi" ifadelerini kullandı.

Bakan Özer, şu ifadeleri kullandı: "Asgari ücretteki yeni yapılan yüzde 50’lik iyileştirmeyi de göz önüne aldığınız zaman artık Mesleki Eğitim Merkezine devam eden öğrenciler üç sene boyunca şu andaki fiyatlarla 1.400 lira civarında bir ücret alacaklar, kalfa olunca da 2.000 liranın üzerinde bir ücret almış olacaklar. Zaten Mesleki Eğitim Merkezlerindeki mezunların istihdam oranları yüzde 88’ler civarında. Yani istihdam ile ilgili hiçbir meselesi olmayan ve iş gücü piyasasını tam karşılayan Almanya’daki dual mesleki eğitimin tam karşılığı bu sistem."

EN ÇOK ÜRETİM YAPAN ÜÇ OKUL

Şanlıurfa Karaköprü GAP MTAL - 12 milyon 384 bin TL
İstanbul Kumburgaz MTAL - 12 milyon 361 bin TL
Gaziantep Mehmet Rüştü Uzel MTAL - 11 milyon 754 bin TL

ÜRETİMDE EN ÇOK GELİR GETİREN ÜÇ İL

İstanbul 90 milyon TL
Ankara 64 milyon TL
İzmir 33 milyon TL