Putin’in Kazakistan şoku!

Bir devletin parası, o devletin egemen bir devlet olduğunun en önemli simgelerinden ve ölçütlerinden biridir. Bağımsızlığını kazanan bir devletin ilk icraatlarından birisi kendi para birimini oluşturup tedavüle sokmak olmuştur.

 

Bu nedenle de ülkelerin parası o ülkelerin ismiyle anılır genellikle. Türk lirası, İngiliz sterlini, ABD doları, Rus rublesi, Azerbaycan manatı, Kazakistan tengesi vs…

 

Kazakistan 15 Kasım tarihi itibarıyla para birimi tenge’de Kazak dilini kullanmaya başladı ve Rusça sözcükler tengeden çıkarıldı. Yeni kâğıt paralarda Kazakça kullanılırken aynı zamanda El Farabi, Abay Kunanbay, Nur Sultan Nazarbayev, Abılay Han, Tevke Han gibi pek çok tarihî şahsiyet ve ünlü Kazak aydınların resimleri de bu banknotlarda yer almaya başladı.

 

Sadece bu mu?

 

Kazakistan Cumhuriyetinde geçtiğimiz günlerde bir ilk de yaşandı. Geçtiğimiz hafta Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kazakistan’a bir ziyaret gerçekleştirmişti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un hemen arkasından Kazakistan’a bu ziyareti gerçekleştirmesi çeşitli söylentilere sebep olmuştu. Bu söylentilerden dolayı Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Rusya ile çok sıkı müttefik olduklarının altını çizen bir açıklama yapma lüzumu hissetmişti.

 

Son aylarda özellikle Almanya, Fransa, İngiltere gibi Batılı devletlerin Kazakistan’a özel(!) bir ilgileri olduğunu söyleyelim. Bu ilginin ekonomik göstergelerden ziyade stratejik ve jeopolitik tarafları olduğu açık. NATO, Asya’ya girmek istiyor. Rusya bunun farkında. Macron’dan hemen sonra Putin’in ağır toplarıyla Kazakistan’a gerçekleştirdiği bu ziyaret, asla göz ardı edilmemelidir. Kazakistan anladığımız kadarıyla bir denge politikasından yana tavır koyuyor.   

 

Ancak Rusya Devlet Başkanı Putin, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov gibi önemli isimlerin bulunduğu Rus heyeti karşılıklı görüşmeler sırasında büyük bir şok yaşadılar. Daha doğrusu hayatlarının şokunu yaşadılar ve hatta öyle ki birbirlerine bakakaldılar!

 

Peki bu büyük şaşkınlığın sebebi neydi?

 

Bugüne kadar Ruslarla sadece Rusça konuşan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev bu önemli toplantıda bu kez Kazak Türkçesiyle konuşmaya başladı. Bu esnada Putin’in kulağına dil çevirme kulaklığını götürmek zorunda kaldığı görüldü. Kremlin sözcüsü Peskov’un arkasını dönüp gerideki birilerine bakınması ise gerçekten çok çok dikkat çekiciydi.

 

Putin, her zamanki soğukkanlılığıyla rengini belli etmese de Peskov ve Lavrov’un beden dili büyük bir şaşkınlığı açıkça gösteriyordu.  

 

Rus Heyeti bu temaslarda Kazakistan’dan ne istedi bilmiyoruz lakin açık olan bir şey var ki o da Kazakistan, her şeye rağmen ‘Büyük Türk Kağanlığı’ toprakları üzerinde atalarına yaraşır bir şekilde küllerinden yeniden doğuyor.

 

Kazakistan yeniliklerin ülkesi. Türk dünyasıyla ilgili bütün yeniliklerin mimarı da Kazakistan hiç şüphesiz. Türk milletinin ata ocağında duman tüterken, bu zor coğrafyada varlığını istikrar içinde gerçekleştiren bu gök mavisi ülke, tarımdan sanayiye, bilimden kültüre uzanan bütün sahalardaki hamlelerini bir bir hayata geçiriyor.

 

Kazak tengesi millî hüviyetini kazanırken, Cumhurbaşkanı Tokayev’in bu hamlesiyle Kazak Türkçesi de ilk kez Uluslararası diplomasisindeki yerini almış oldu.

 

Tokayev'in bu çıkışıyla umarız ki devletin bütün birimlerinde Rusça’nın iktidarı zayıflar ve gençler Kazakça konuşmayı tercih ederler. Millî devlet olmanın en önemli adımı hiç şüphesiz devletin resmî dilinin millî olmasıdır.

 

Tokayev tarafından ilk adım atılmıştır.

 

Hayırlı uğurlu olsun...