TDT Gebele Bildirgesi üzerine…

Türk Devletleri için çok önemli bir zirveydi.

 

Türk Medyası bu önemli zirveye haber akışı dışında özel bir ilgi göstermedi maalesef. Bizler bu zirveyi başından sonuna kadar Anadolu Ajansı’nın canlı yayınından ve TRT’den takip ettik.

 

Tartışma programlarını hazırlayan arkadaşlar bu zirvede ne konuşulduğunu, imza atılan bildirgede hangi konuların olduğunu hiç mi merak etmediler? Evet gerçekten de öyle oldu! Onlar zaten programlarına konuk arama zahmetine bile katlanmıyorlar artık! Ellerinde bir liste var, hangi mesele konuşulursa konuşulsun aynı kişiler aranıyor. Tabiri caizse bu kişiler ‘İsviçre çakısı’ kabilinden her derde deva oluyorlar!..

 

Bu kez anladım ki bizim medyamızda da gerçekten çok ciddi bir reforma ihtiyaç var, neyse…

 

Efendim ‘Gebele Deklarasyonu’ metnine baktığımızda Türk Devletleri Teşkilatı Sekretaryasının bundan böyle daha aktif bir rol almaya başlayacağını görüyoruz. Teşkilatın dönem başkanlığı Azerbaycan’a geçti. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, başkanlığı devralır almaz jest yaparak Sekretarya bütçesini artırma yönünde teklif verdi ve kabul edildi.

 

“Türk Stratejik Öngörü Ağı” adı altında bir birimin kurulması yönünde alınan karar heyecan verici. Hızla değişen dünya konjonktürü bunu gerekli kıldığı gibi Türk devletlerinin geleceğe yönelik bir ‘öngörü havuzu’ oluşturması hayati öneme sahip. Bu alanda düşünce kuruluşlarından, istihbarattan ve akademiden yararlanılacak.

 

Dışişleri Bakanları daha sık toplanacak. Bu çok hassas bir konu zira ilgili devletlerin diplomatik ve stratejik anlamda ortak akıl ve dayanışma içinde hareket etmesi için elzem olan bir karar. Türkiye’nin önerdiği ‘TDT Plus’ bu anlamda fevkalade bir alan açtı.

 

60. Madde gelecek vizyonumuzun derinliği bağlamında dikkat çekici. TDT bayrağı altında bulunan üye devletlerin ortak uzmanlığı ve teknolojik gücü sayesinde elde edilen önemli bir başarı olarak 2026 yılında uzaya fırlatılması planlanan 12U TDT-SAT Küp Uydusunun üretimi ve fırlatılması sürecinin hızlandırılması konusu teşvik edildi. Bu madde bir an evvel hayata geçirilmelidir. Bu doğrultuda “Türk Dünyası Uzay Günleri” düzenlenecek…

 

Tarım, enerji, ulaştırma, ticaret, eğitim, medya gibi pek çok alanda koordineli çalışmalar sürdürülecek. Bu kapsamda Konsolosluk hizmetleri de kolaylaştırılacak. Trans Hazar Uluslararası Doğu-Batı Orta Koridoru, Çin-Kırgızistan-Özbekistan demir yolu gibi ulaşım ağları meselesine ağırlık verilecek. Avrupa’ya ihracat için Orta Asya-Azerbaycan Yeşil Enerji Koridoru’nun tesisi amacıyla Kazakistan, Özbekistan ve Azerbaycan arasında aynı adla bir anlaşma yapıldı.

 

Diaspora faaliyetleri artırılacak. Buna göre “Türk Devletleri Teşkilatı Diaspora Ortak Burs Programları” çerçevesinde gençlik bursları yaygınlaştırılacak. Gençlik ve spor faaliyetleri hız kazanacak. Kültür festivalleri artırılacak. Tarımsal forumlar yapılacak.  

 

Deklarasyon metninde dikkat çeken maddelerden birisi de Afganistan başlığı... Afganistan konusu oldukça hassas. Bu anlamda “Afganistan Çalışma Grubu” TDT ile birtakım çalışmalar yapıyor. Yakın bir gelecekte Tacikistan Cumhuriyeti ile de benzer çalışmaların yapılması bekleniyor.

 

Çevre ile ilgili bazı maddeler var. Macaristan merkezli “TDT Kuraklığı Önleme Enstitüsü” bu merkezde çalışmalar yürütüyor. Sıfır Atık yaklaşımını derinleştirmek, doğal kaynakları ve biyolojik çeşitliliği korumak için “Türk Yeşil Vizyonu” kapsamında çalışmalar yürütülecek. 15 Aralık gününün “Dünya Türk Dil Ailesi Günü” ilan edilmesi için gerekli başvurular yapılacak.

 

Bu maddeye dikkat edelim lütfen: “Türk Devletlerinin küresel ölçekteki potansiyeli göz önünde bulundurularak daha iddialı hedefler belirlenecek.”

 

Türk devletleri arasında “Stratejik Ortaklık, Ebedî Dostluk ve Kardeşlik” tesis edilecek… Aramızda dolaşan mankurtlar, ikiyüzlüler, ipe un serenler dışında hepimizin hedefi zaten bu değil mi?

 

Hasılı güzel şeyler olacak. Dün akşam TRT AVAZ’ın yeni yayın dönemi lansmanında idim. Türk dünyasının AVAZ’ı da program içeriklerini TDT Liderler Zirvesinde öngörülen perspektifler dâhilinde hazırlamış. Kendilerini kutluyorum.

 

Adım adım Türkiye ve Türk Yüzyılı’na yürüyoruz.

 

Yüce ALLAH birliğimizi ve dirliğimizi daim ve kaim kılsın inşallah...

 

 

 

Meryem Aybike Sinan'ın önceki yazıları...