Cesur adım!
Merkez Bankası seçim öncesi radikal bir kararla politika faizini %50’ye çıkardığı gibi borçlanma ve borç verme faizini artı eksi 300 baz puanlık fark ile belirledi... Son dönemde banka fonlamasının önemli bölümü politika faizinin 150 baz puan üzerindeki gecelik borç verme faizi ile yapılıyordu. Şimdi bu makas 300 baz puana çıkarıldı. Dolayısıyla Merkez Bankası’nın elinde politika faizini artırmadan fonlama faizini %53’e çıkaracak alan oluştu. Yani 500 baz puanlık faiz artırımının yanı sıra örtülü bir 300 baz puanlık faiz artırımı daha yapıldı. Gerekirse sıkılaşma devam edilecek denilerek kapı kapatılmadı. Amaç, rezervlerdeki erimeyi durdurmak, kurları gevşeterek vatandaşın döviz talebini kesmek, yabancı yatırımcı açısından tahvil alımının cazibesini arttırarak yoğun fon girişi sağlamak...
15 Mart ile biten hafta itibarıyla Merkez Bankasının rezervleri 130,5 milyar dolardan 127,9 milyar dolara geriledi. Aralık 2023’te 145,5 milyar dolarla tarihî zirvede olan rezervler 2,5 ayda 17,6 milyar dolar eridi. Bu kayıpta piyasalara yapılan müdahalelerin büyük payı var.
Yerli yatırımcıların döviz mevduatları geçen hafta 2 milyar dolar arttı. Vatandaş 1,5 şirketler ise 500 milyon dolar aldı. İki haftadaki artışın 7,7 milyar dolara ulaşması rahatsızlık meydana getirdi... Diğer taraftan şubat ayında TÜFE tahminlerin üzerinde gelince Merkez Bankasının faiz arttırmaktan başka çaresi kalmadı. Karar piyasalarda hemen etkisini gösterdi, BİST’te bankacılık endeksi %5 prime ulaştı. Dolar 32,41’den 31,75 TL’ye düştü. 10 yıllık tahvil faizi 24,52’ye geriledi. 5 yıllık risk primi 342’den 318 puana indi...
Döviz alanın eli de cebi de yanacak diye söylemekten dilimde tüy bitti, dinlemediler, gaza geldiler, büyük zarara uğrayacaklar. Seçim sonrası dolar 28 liraya düşecek, yazın bunu...
Merkez Bankasının sürpriz kararı uluslararası çevrelerde ve yurt içinde çok olumlu algılandı. Faiz koridorundaki artış mevduat getirisini doların en büyük rakibi yaptı... Gerektiği takdirde sıkılaşma devam edecek diyen banka piyasanın önüne geçti. Seçim öncesi yapılamaz algısını kırarak atılan bu adım, “ekonomi politikasının devamlılığı” adına çok cesur bir hareket.
%76'ya ulaşan ticari kredi faizlerine güçlü alternatif olarak döviz kredileri hayata geçirildi. Şirketlerin bu kredilere olan taleplerinin büyük artış göstermesi kur riskinden endişe duymadıklarını gösteriyor... Kamu bankalarındaki döviz kredilerinde büyüme yüzde 52 gibi bir orana erişti... Kredilerin toplamı iki ayda 128,5 milyar dolardan 132 milyar dolara ulaşarak 3,5 milyar dolar arttı. Kamu ve özel bankalar sanayiciye yüzde 5,5 ila yüzde 6 arasında döviz kredisi kullandırıyor. Maliyetler beklenen yıllık enflasyon %42’nin üzerine 6 puan ilaveyle %48’ila %76’lık TL ticari kredi faizinin 28 puan altında.
Merkez Bankası hem döviz fırtınasını tersine çevirdi, hem enflasyonla mücadelede büyük adım attı, hem de büyüme hızını kesmedi. Seçim öncesi kur yükselecek hükûmet yara alacak diye bekleyen felaket tellalları karalar bağladı!..