“Bu kişi evliydi ve bir çocuğu vardı. Sürekli olarak da çocuğunu özlüyor, resmini öpüp kokluyordu...”
İsveç geçmişte pek çok ülkeden siyasi mülteci, yani göçmen kabul etmiş bir ülkedir. Bunlar arasında Vietnam Savaşından kaçıp Çin ordusuna sığınan Amerikan askerlerinin bir bölümü de İsveç’e sığınmıştı.
İşte bu kaçak askerler hem ülkelerine hasret, hem de savaş psikolojisinin etkisinde kalmaları nedeniyle büyük bunalımlar geçiriyorlardı. Bunların bir kısmı da akıl hastanesinde tedavi görüyorlardı.
Bu hastanede tedavi gören kaçak Amerikan askerlerinden ikisi ve bir İsveçli ile ilgili anekdotumu aktararak günümüze ve geleceğe dipnot düşmek istiyorum. Çünkü Amerika hâlâ geçmişte yaşadıklarından ders almışa benzemiyor. Yani savaşı çıkartanların geride bıraktığı hasar birçok yerde yangına neden oluyor. Olup bitenlerden dolaylı veya doğrudan bütün insanlık etkileniyor.
Önce söze İsveçli akıl hastası ile başlamak istiyorum. Bu hastamızda yemek zamanlarında sürekli olarak aynaya bakma takıntısı vardı. Öyle ki, personel onu yemek yemesi için uzun süre beklemek zorunda kalıyordu.
Bu kişi evliydi ve bir çocuğu vardı. Sürekli olarak da çocuğunu özlüyor, resmini öpüp kokluyordu. Hafta sonlarında çok zengin olan ve yurt dışından çiçek ithal eden anne babası ziyarete geliyordu. Hastanın anne babası oğullarının çocuğu olmadığını, onun oğlum dediği çocuğun babasının oğulları olmadığını, gelinlerinin kocasına ihanet ettiğini, fakat kendilerinin bunu oğullarına inandıramadıklarını söylüyorlardı.
Gelelim Amerikan askerleri ile ilgili anılarıma. Bunlardan bir tanesi kafayı pencerelerin açık veya kapalı olması ile bozmuştu. Sürekli olarak pencereleri açmamızı söylüyordu. Biz pencerelerin açık olduğunu söylediğimiz zaman ise “öyleyse kapatın” diyordu.
Diğer Amerikan askeri ise sürekli resim yapıyor ve bunlara "Cennet, Cehennem, Şeytan, Melek resimleri" diyor, çizdikleri hakkında uzun uzun nutuklar atıyordu. İşte bu hasta asker, kafasını pencerelerin açık veya kapalı olması ile bozmuş olan için şöyle diyordu:
“Bu kafayı yemiş. Bir zamanlar ben de onun gibi akıl hastasıydım!..”
Eminim ki, gelecekte Amerikan askerleri Afrika’da. Afganistan’da, Irak’ta aynı akıbetle karşı karşıya kalacaktır. Ömrü olan o günleri görecektir. Savaş çok kötü bir şeydir.
Osman Nuri Yıldırım-Antalya