Yaşlılara onur veren hizmet

İbadetlerimizi âdet ve hurafelerden ayrı tutacak kadar ferasete ihtiyacımız var. Zenginlik ölçüsü olduğu için küçük kız çocuklarına demirden ayakkabı yaptırıp “ayakları büyümesin” diye kendi evlatlarını küt kötürüm yapan aileleri, ya da ölen kocasına sadakat adına kendini yakmaya zorlanan kadınların dramını değil de Japonya’da Narayama Dağı eteklerinde yakın zamana kadar sürdürülmüş bir âdeti anlatmak istiyorum izninizle. Çünkü dersler içeren bir olay bu...

Bu köyde 70 yaşına gelen yaşlıların, kıt kaynaklar sebebiyle üretimden düşmek ve gençlere yaşama hakkı tanımak vb. için en yakınının sırtına bindirilerek dağın tepesine bırakılması âdet hâline getirilmiş bir zamanlar.

"Orin Ana" da bu köyde iki oğlu ve bir torunuyla yaşamaktadır. Yaşı 69’u bulsa da emsallerine göre dinçtir, daha dişleri bile dökülmemiştir. Aynı zamanda üretken ve hayat doludur. Bir sabah kahvaltıda torunu, Orin Ana’nın dişlerini kastederek “tüketici” anlamında ağır sözler söyler. Aileden kimse de çıkıp Orin Ana’yı savunamaz... Orin Ana bu sözlere ve kimsenin kendisini savunmamasına çok içeriler... Beklentileri vardır. Gider, dul kalan büyük oğlunu evlendirir. Hiç yıkanmadığı için kir ve ter kokan bu yüzden hiçbir kadının evlenmek istemediği küçük oğluna da burnu koku almayan bir kadın bulup onu da evlendirir.

Sonra gidip taş vura vura ön dişlerini kırar. Ağzı kan içinde büyük oğluna:

“Ben Narayama Zirvesi’ne bırakılmaya hazırım” der.

Büyük oğlu yalvarsa da Orin Ana’yı kararından döndüremez. Çaresiz, âdet gereği annesini sırtına alır ve Narayama Dağı'nın zirvesine götürüp bırakır. Büyük oğlu üzgün ama arkasına bakmadan geri dönerken kar yağmaya başlamıştır. Kendi kendine der ki oğlu: “Annem soğuktan donarak öleceği için fazla beklemeyecek!..”

En masum gerekçe gençlere hayat hakkı tanımak olarak görünüyor, her platformda okuyabileceğimiz bu hikâyede. Ama ölenler sadece yaşlılar değil ki, ölüm gence yaşlıya bakmaz ki. Şimdi ise bu ülke en yüksek yaş ortalamasına sahip. Bir âdetleri var ki günde bir öğün yemek ile yetiniyorlar. Hem obez olmuyorlar hem sağlıklı ve mutlu oluyorlar. Ülkemizde de yaşlılara yönelik yaşlılık aylığı, ücretsiz yolculuk, sağlık hizmeti vb. gibi hizmetler veriliyor ki onur verici bir sosyal hizmet. Emeği geçenlere teşekkürler...

     Mustafa Ali Mahdum