CHP'li Sinop ve Amasya belediyelerinde usulsüzlük zinciri! Sayıştay raporunda ortaya çıktı
Sayıştay, CHP'li Sinop Belediyesi'nde çok sayıda mali ve idari usulsüzlük tespit etti. Raporda, ihalesiz kiralamalar, parçalara bölünerek yapılan alımlar, kayıt dışı banka hesapları, usule aykırı ulaşım hatları ve özel işletmelerin elektrik faturalarının belediye bütçesinden ödenmesi gibi birçok yasa ihlali yer aldı. Ayrıca belediyenin iç kontrol sisteminin yetersizliği, hataları ve yolsuzlukları önleyemediği vurgulandı. Sayıştay'ın Amasya raporunda da çok sayıda usulsüzlük tespit edildi.
Sayıştay'ın 2024 yılı denetim raporuna göre Sinop Belediyesi'nde mali ve idari mevzuata aykırılıklar zinciri tespit edildi. Rapor, ihalesiz kiralamalar, parçalara bölünerek yapılan alımlar, taşınmaz kayıt eksiklikleri ve belediye bütçesinden özel işletmelere ödenen elektrik faturaları gibi birçok usulsüzlüğü ortaya koydu.
KAYIT DIŞI BANKA HESAPLARI VE YOLSUZLUĞA AÇIK MUHASEBE SİSTEMİ
Sayıştay, belediyede yapılan denetimlerde 102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı dışında izlenen ancak muhasebeye işlenmeyen mevduat hesapları bulunduğunu belirledi. Bu hesapların değerlemeye tabi tutulmadığı ve banka kayıtlarıyla uyumlu olmadığı tespit edildi. Rapor, yapılan tahsilatların bazı veznelerde gerçeğe aykırı biçimde mahsuplaştırıldığını ve bunun belediyenin mali raporlarını yanıltıcı hale getirdiğini vurguladı.
ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMADI, MALİ TABLOLAR GERÇEĞİ YANSITMIYOR
Sayıştay raporuna göre, 2023 yılı sonunda yapılması gereken enflasyon düzeltmesi işlemleri zamanında yapılmadı, 2024 yılına taşındı ve dönemsellik ilkesine aykırı biçimde muhasebeleştirildi. 2024 sonunda da bu işlem hiç yapılmadı. Bu nedenle belediyenin bilanço ve faaliyet sonuçları tabloları, enflasyon kaynaklı değer artışlarını doğru şekilde yansıtmıyor.
BAŞKA KURUMLAR ADINA YAPILAN TAHAKKUKLAR KAYITLARA GEÇMEDİ
Belediye, kültür varlıklarını koruma katkı payı gibi başka kurumlar adına tahakkuk eden alacakları kendi muhasebe sistemine işlemedi. Bu nedenle, belediyenin bilançosunda diğer idarelere ait tahsil edilmemiş alacaklar görünmüyor. Sayıştay, bu eksikliğin hem şeffaflık hem hesap verebilirlik açısından ciddi sorun oluşturduğunu belirtti.
TAŞINMAZ KAYITLARI, DEĞERLEMELER VE ENVANTER İŞLEMLERİ EKSİK
Raporun en kapsamlı tespitlerinden biri de belediyeye ait taşınmazlarla ilgili oldu. Belediyenin mülkiyetinde veya yönetiminde bulunan gayrimenkullere ilişkin kayıt, değerleme, numaralandırma ve envanter çalışmalarının yapılmadığı ortaya çıktı. Bu eksiklik nedeniyle belediyenin varlık tablosu ve amortisman kayıtları gerçeğe uygun değil.
İHALELER PARÇALARA BÖLÜNDÜ, DOĞRUDAN TEMİN YÖNTEMİ SUİSTİMAL EDİLDİ
Sayıştay, bazı mal ve hizmet alımlarının 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 22/d maddesinde öngörülen parasal limitleri aşmamak için parçalara bölündüğünü belirledi. Böylece normalde ihale yoluyla yapılması gereken işlerin doğrudan temin yöntemiyle yapılmasının sağlandığı, bunun da kamu kaynaklarının etkin kullanılmadığı anlamına geldiği ifade edildi.
PERSONEL GİDERİ SINIRI AŞILDI, FAZLA MESAİ VE İZİNLERDE İHLALLER
Belediyenin 2024 yılı toplam personel gideri 231 milyon 979 bin TL olarak gerçekleşti. Şirket personeli hariç gider oranı yüzde 36,69 ile, Belediye Kanunu'nda öngörülen yüzde 30'luk sınırı aştı. Ayrıca, işçilerin yıllık izinlerini kullanmadıkları, fazla çalışma sürelerinin yasal limiti geçtiği ve hizmet alımı kapsamındaki personel hak edişlerinin eksik ödendiği de tespitler arasında yer aldı.
İHALESİZ VE SÜRESİZ ULAŞIM HATLARI: 24 OTOBÜS, 35 DOLMUŞ, 61 TAKSİ
Belediye sınırları içinde faaliyet gösteren 24 halk otobüsü, 35 dolmuş ve 61 taksi hattının ihalesiz ve süresiz biçimde kullandırıldığı belirlendi. Bu hat tahsislerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na aykırı şekilde yenilendiği, işletmecilerin "kazanılmış hak" gerekçesiyle süresiz çalıştığı ifade edildi. Sayıştay, bu hatların yeniden ihale edilmesi ve hukuka uygun süreli sözleşmelerle verilmesi gerektiğini vurguladı.
TAŞINMAZLARIN DERNEK VE KOOPERATİFLERE TAHSİSİ, ÖZEL İŞLETMELERE ELEKTRİK ÖDEMESİ
Rapor, belediyeye ait dört taşınmazın dernek ve kooperatiflere tahsis edildiğini, bunun mevzuata aykırı olduğunu belirtti. Ayrıca Sinop İskelesi çevresindeki özel işletmelerin elektrik faturalarının belediye bütçesinden ödendiği tespit edildi. Sayıştay, bu bedellerin yasal faiziyle birlikte tahsil edilmesi gerektiğini ifade etti.
İHALESİZ KİRALAMALAR VE TAHLİYE KARARLARININ UYGULANMAMASI
Belediyeye ait bazı taşınmazların encümen kararıyla süresiz olarak kiraya verildiği, kiracılardan geçici ve kesin teminat alınmadığı, bazı tahliye kararlarının da uygulanmadığı belirtildi. Sayıştay, bu kiralama işlemlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre yeniden yapılması gerektiğini kaydetti.
"HATA VE USULSÜZLÜKLERİ ÖNLEME KAPASİTESİ ÇOK DÜŞÜK"
Raporun en dikkat çekici tespitlerinden biri, belediyede iç kontrol sisteminin kurulmaması oldu. Sayıştay, "Belediyenin hata, hile ve usulsüzlükleri önleme kapasitesi çok düşük. İç kontrol ve ön mali kontrol mekanizmaları işletilmemektedir." ifadelerini kullanarak, üst yönetime acil önlem çağrısı yaptı.
GENEL DEĞERLENDİRME
Denetim sonucunda Sayıştay, Sinop Belediyesinin 2024 yılı mali tablolarının "bazı alanlarda" gerçeği yansıtmadığını, iç kontrol eksikliğinin ciddi risk oluşturduğunu ve birçok işlemin 5018, 5393, 2886 ve 4734 sayılı Kanunlara aykırı biçimde yürütüldüğünü bildirdi.
Raporun sonunda, belediyeye ait taşınmazların geri alınması, ihalesiz hat ve kiralamaların yeniden düzenlenmesi ve usulsüz ödemelerin tahsil edilmesi önerildi.
SAYIŞTAY'IN AMASYA BELEDİYESİ RAPORU
Sayıştay'ın 2024 yılı denetim raporu, Amasya Belediyesinde mali yönetim, ihale süreçleri ve taşınmaz işlemlerinde bir dizi mevzuata aykırılık tespit etti. Rapora göre belediyede süresiz kiralamalar yapıldı, bazı taşınmazlar ihalesiz tahsis edildi, gelir ve gider hesapları mevzuata uygun tutulmadı. Ayrıca belediyenin personel gideri oranı da kanunda belirlenen sınırı geçti.
MUHASEBE KAYITLARINDA EKSİKLİK, BANKA HESAPLARINDA UYUMSUZLUK
Sayıştay raporuna göre Amasya Belediyesi'nin mali tabloları, banka hesaplarıyla tam uyumlu değil. Bazı hesap hareketlerinin muhasebeleştirilmediği, yabancı para cinsinden mevduatların değerlemeye tabi tutulmadığı belirlendi. Raporda, "102 banka hesabı ve 105 döviz hesabı dışında kalan bazı mevduatların kayıt altına alınmadığı, bu durumun mali tabloların güvenilirliğini zedelediği." ifadesi yer aldı.
ENFLASYON DÜZELTMESİ YAPILMADI, BİLANÇO GERÇEĞİ YANSITMIYOR
2024 sonu itibarıyla yapılması gereken enflasyon düzeltmesi işlemleri Amasya Belediyesi'nde uygulanmadı. Sayıştay, bu eksikliğin bilanço ve faaliyet sonuçları tablolarında malî gerçekliği bozduğunu belirtti. Raporda, "Belediyenin varlık ve yükümlülükleri enflasyon etkisinden arındırılmadığından mali tablolar gerçeğe uygun değildir." tespiti yer aldı.
MAL VE HİZMET ALIMLARI PARÇALARA BÖLÜNEREK DOĞRUDAN TEMİNLE YAPILDI
Denetim bulgularına göre Amasya Belediyesi bazı mal ve hizmet alımlarını, Kamu İhale Kanunu'nun 22/d maddesindeki parasal limitleri aşmamak amacıyla parçalara bölerek doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirdi. Sayıştay, bu uygulamanın ihale sistemini dolanmak anlamına geldiğini belirterek, işlerin kısımlara ayrılmadan ihale edilmesi gerektiğini vurguladı.
PERSONEL GİDERİ KANUNİ SINIRI AŞTI
Belediyenin 2024 yılı toplam personel giderleri, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49. maddesinde öngörülen yüzde 30 sınırını aşarak yüzde 36'yı geçti. Rapor, bu durumun bütçe disiplinini bozduğunu ve belediyenin mali sürdürülebilirliği açısından risk oluşturduğunu kaydetti. Ayrıca belediyede işçilere yıllık izinlerin kullandırılmadığı, fazla çalışma sürelerinin yasal sınırları geçtiği ve hizmet alımı personelinin hak edişlerinin eksik ödendiği de belirtildi.
BELEDİYE TAŞINMAZLARI SÜRESİZ VE İHALESİZ KİRALANDI
Amasya Belediyesi'ne ait bazı taşınmazların ihale yapılmaksızın ve süresiz biçimde kiraya verildiği tespit edildi. Sayıştay raporunda, "Belediyenin mülkiyetinde bulunan taşınmazların, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'na göre ihale yapılmadan encümen kararıyla kiralandığı ve teminat alınmadığı" ifadelerine yer verildi. Ayrıca bazı taşınmazların derneklere ve kooperatiflere mevzuata aykırı olarak tahsis edildiği, bu tahsislerin iptal edilip taşınmazların geri alınması gerektiği belirtildi.
TİCARİ TAKSİ VE SERVİS ARAÇ PLAKALARI SÜRESİZ KULLANDIRILDI
Denetim raporunda dikkat çeken bir diğer bulgu, ticari taksi ile servis araç plakalarının ihalesiz ve süresiz biçimde kullandırılması oldu. Kamu İdaresi tarafından geçmiş dönemlerde tahsis edilen ve halen faal olarak kullanılan ticari taksi ile servis araç plakalarının mevzuata aykırı biçimde ihale yapılmadan ve süresiz bir hak olarak kullandırıldığının görüldüğü bildirildi.
GELİR KAYIPLARI VE TAHSİLAT EKSİKLİKLERİ
Amasya Belediyesi'nde katı atık, atık su ve çevre temizlik ücretlerinin bazı mükelleflerden tahsil edilmediği veya düşük tahakkuk ettirildiği tespit edildi. Ayrıca emlak vergisi muafiyetlerinden yararlanan mükellef listelerinin güncel olmadığı, bu nedenle gelir kaybı yaşandığı kaydedildi.
ÖZEL İŞLETMELERİN GİDERLERİ BELEDİYE BÜTÇESİNDEN KARŞILANMIŞ
Sayıştay, belediyenin mülkiyetindeki bazı taşınmazlarda faaliyet gösteren özel işletmelerin elektrik tüketim bedellerinin belediye tarafından ödendiğini belirledi. Bu bedellerin işletmelerden tahsil edilmemesi kamu zararı oluşturdu. Rapor, "Kamu kaynaklarının özel kişiler lehine kullanılmaması için yasal faiziyle tahsil yapılmalıdır." uyarısında bulundu.
İÇ KONTROL SİSTEMİ EKSİK, MALİ YÖNETİM ZAYIF
Raporda, belediyenin iç kontrol ve ön mali kontrol sistemini kurmadığı, hataları önleyecek bir mekanizma işletilmediği belirtildi. Sayıştay, "Belediyede iç denetim mekanizması etkin değildir. Hata, hile ve usulsüzlüklerin tespiti tesadüfi olmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.
SONUÇ: MEVZUATA AYKIRILIKLAR ZİNCİRİ
Sayıştay, Amasya Belediyesi'nin 2024 yılı mali tablolarına "sınırlı olumlu görüş" verdi. Raporun sonunda belediyeye; kayıt dışı banka hesaplarının muhasebeleştirilmesi, süresiz kiralamaların iptali, hat tahsislerinin ihale yoluyla yapılması, kamu zararına neden olan ödemelerin tahsil edilmesi ve iç kontrol sisteminin kurulması yönünde uyarı yapıldı.
'da Takip Edin!
