Orta Asya'dan geldiler, TOKİ'ye pist yaptılar! Kırgızlar Türk dünyasının milli oyununu Yozgat'a taşıdı
Pamir Yaylasından önce Van Erciş'e 2018 yılındaysa Yozgat'ta TOKİ konutlarına göç eden 50 Kırgız aile burada Türk dünyasının milli oyununu yaşatıyor. Türkiye için "İslam devleti, canımız, kanımız" diyen Kırgız Türkleri TOKİ konutlarına kurdukları aşık oyunu pistiyle turnuvalar düzenliyor.
Sovyet Rusya'nın işgaliyle birlikte 1982 yılında Afganistan'ın kuzeyindeki Pamir Yaylasından zor şartlarda göç eden Kırgız Türkleri önce Van’ın Erciş ilçesine yerleşti, 2018 yılında ise 50 aile Yozgat’a göç ederek Yenifakılı ilçesini yurt edindi.
Her fırsatta Türkiye için ‘İslam devleti, canımız, kanımız’ vurgusunu yapan Kırgız Türkleri kültürlerini hiçbir zaman unutmayacaklarını da ifade ediyor.
Yenifakılı İlçesindeki TOKİ konutlarında ikinci aşık oyunu sahasını da faaliyete geçirerek binlerce yıllık aşık oyunu kültürünü de devam ettiriyorlar.
"HER YERDE MADALYA ALDIM"
Ata mirası aşık oyununu 7’den 77’ye tüm Kırgızların severek oynadığını ve büyüklerin küçüklere kültürel miras olarak aşık oyununu öğrettiklerini söyleyen 80 yaşındaki Köçün Tarhan, "Çocukluğumdan, 12 yaşımdan beri oynuyorum. Hiç bırakmadım bu oyunu. Şampiyonluğum var madalyam var. Ankara'da ve İstanbul'da şampiyon olduk. Her yerde madalya aldım. Oyun 5 kişi 10 kişi oynanıyor. Az kişi olursa 3’er kişi 2 takım olarak oynuyoruz. Şimdi biz 3 kişiyiz, karşı tarafta 3 kişi. Amacımız yuvarlaktaki aşık kemiklerini dışarıya çıkarmak" dedi.
"AŞIK OYUNU ORTA ASYA'DAN GELEN BİR OYUN"
Atalarından kalma oyunu Yozgat’ta sürdürmeye çalıştıklarını söyleyen Gencekul Timur, TOKİ konutlarında ilkine göre daha büyük ikinci bir aşık oyunu sahası yaptıklarını ifade ederek "Yozgat Yenifakılı'da ikamet eden Kırgız Türklerindeniz. Burada 40 aile yaşamaktayız, 130 nüfusumuz bulunmaktadır. Şu an burada kendi kültürel faaliyetlerimizi devam ettiriyoruz ve kendi kültürlerimizi çocuklarımıza da yaşamak için uğraşıyoruz. Burada aşık oyunu oynuyoruz. Aşık oyunu Orta Asya'dan gelen bir oyun. Bunun dokuz çeşit oynama şekli var biz bir çeşidini oynuyoruz. ‘Benimle aşık atamazsın’ atasözü buradan geliyor. Önceleri savaş taktiği olarak kullanılıyormuş, silah icat olduktan sonra oyun şekline döndürmüşler. Aynı futbol takımı gibi iki takım oluşturuluyor ve dairenin içindeki aşıkların hepsinin toplayan öne geçmiş oluyor. Bu şekilde kültürel oyunumuzu devam ettiriyoruz" şeklinde konuştu.
AŞIK OYUNU NASIL OYNANIR
UNESCO'nun maddi olmayan kültürel miraslar listesinde yer alan aşık oyunu Kırgızlar arasında oldukça ilgi görüyor.
Küçükbaş hayvanların diz kısmında bulunan dört yüze sahip 'aşık kemiği' denilen kemikle oynanıyor.
Binlerce yıllık bir tarihe sahip olan aşık oyununda dairesel bir alanın ortasındaki oyuğa dizilen küçük aşık kemikleri oyuncuların büyük aşık kemiklerini fırlatarak küçükleri bu yuvarlaktan dairenin dışındaki çizgi ile belirlenmiş alanın dışına çıkarılmaya çalışılıyor.
Halka dışına çıkarılan kemikler, başarılı bir atış yapan oyuncu tarafından itiliyor.
Oyun bütün kemiklerin, halkanın dışına vurularak çıkarılması ile birlikte son buluyor.
'da Takip Edin!
Bizim Gümüşhane yöresinde bazı köylerde aşık oyunu kışın oynanırdı.Çocukluk yıllarımızda büyüklerimiz oynardı biz onlardan öğrendik.Biz değişik oynardık. En fazla dört kişi bazen fazla olurdu. Herkes en iyi aşından SAKA yapardı. Aşıkların tok tarafına tok derdik çukur tarafına aç derdik.Üst tarafına kesti derdik alt tarafına kesmedi derdik. Mesela dört kişi beşer aşık hazırlar oyucuların belirlediği yere dizerler.beş veya altı metre mesafeden atış yapacak oyuncular kura çekerler sırası gelen oyuncu atışını yapar dizilen aşıklara SAKA sı isabet ettimi kesti tarafı yani üst kısmı üste gelirse oyunu kazanır tüm aşıkları cebine kör eğer alttaraf üste gelirse oyun sırası ikinci oyuncuya geçer oyun bitene kadar böyle devam eder