İlkyaz, bereketi ve lezzetleriyle geldi

Tabiatın yeniden canlandığı ilkbahar veya bir diğer adıyla ilkyazda sağlığa faydalı birçok meyve ve sebze tezgâhlardaki yerini alır. Bu mevsimde artan antioksidan zengini besinler, vücudu kışın birikmiş toksinlerden arındırır.

 

 

 

Karlar eridi, dereler coştu, çiçekler açtı ve tabiat uyandı. Yorgun düşen tabiat baharın gelişiyle tekrar canlandı. Hani derler ya eğer birine âşık olunması gerekiyorsa o mutlaka sevdiğin olmalıdır ve illa olunacaksa birine âşık o bahar olmalıdır... Enteresan bir ruh hâliyle ne iş güç gelir aklımıza ne de dert keder...

 

Şimdilik kısa zaman içinde olsa sıkıntılar duradursun! Özetle düşünce ve hayal âleminin alabildiğine derinleştiği, ufukların genişlediği, şair olmayanların bile şiirler yazmaya başladığı bir mevsimdir ilkbahar. Demem o ki bahar başladı! Baharın bu ilk günlerinde gelin hep beraber bu muhteşem mevsime bir göz atalım. Mesela İslamiyet öncesi Türk kültüründe özel bir yeri vardır işte onlardan biri; Nevruz, NEV (YENİ) ve RUZ (GÜN) anlamına gelir. İran takviminin ilk ayının ilk günü olarak kutlanan ve bahar ekinoksuna (genellikle 21 Mart civarında) denk gelen bu “YENİ GÜN” yeni hayatı, yeni başlangıcı ve tabiatın yeniden doğuşunu sembolize ediyor. Baharın ilk günü “VERNAL EKİNOKS” olarak adlandırılır. VERNAL kelimesi baharın Latince karşılığıdır ve ekinoks da “EŞİT GECE” anlamına gelir.
Biliyor musunuz, havaların ısınmasıyla savaş başlatmak için en uygun dönem olarak görülen mart ayı, tam da bu özelliği sebebiyle adını Roma mitolojisindeki “savaş tanrısı” MARS’tan almış. Bahar bazen 20, bazen 21, hatta bazen de 19 Mart’ta başlayabiliyor. Bunun da sebebi Dünya’nın Güneş etrafındaki dönüşünün tam 365 gün olmaması imiş. Yine mitolojiye bakacak olursak, Hades’in karanlık yer altında hapsolan PERSEPHONE; “tarım ve bereket tanrıçası” annesi DEMETER’i görebilmek için her yeryüzüne geldiğinde bahar gelirmiş. Öyle ki annesi kızını gördüğünde topraklar bol ürün verir, çiçekler daha gür açar, kurumuş ağaç dalları yapraklarla dolarmış...

 

MUTFAKLAR ŞENLENİYOR

 

 

Evet; bir mevsimdir, İLKBAHAR veya bir diğer adıyla İLKYAZ; hava ne çok soğuk olur ne de çok sıcak ama şimdilerde daha sıcak olma eğilimi var malum iklim değişikliği... İlkbahar mevsiminde mart, nisan ve mayıs olmak üzere üç ay var. Mart ayının gözdeleri; HAVUÇ, ISPANAK, PIRASA, BROKOLİ, MARUL ve SEMİZOTU. Nisan ayının gözdeleri; BAKLA, ELMA, TAZE NANE, ERİK, KUŞKONMAZ, KABAK ve ENGİNAR. Mayıs ayının gözdeleri ise KİRAZ, ERİK, ÇİLEK, ENGİNAR, SOĞAN, BAKLA, KUŞKONMAZ VE SARIMSAK...
İlkbahar mevsiminde en sevileni ise sanırım KUZU olur. Kısaca İLKBAHAR, yenilenme mevsimidir. Mevsim geçişlerinde vücudumuzun ihtiyaçları değişir. Bu yüzden mevsimine uygun taze ve doğal besinlerle beslenmek önem kazanır. Bahar mevsimi yukarıda saymaya çalıştığım çeşitli meyve ve sebzelerin bol olduğu bir dönemdir. Bu besinler, yüksek lif içerikleri, vitamin ve mineralleriyle sağlığımıza katkıda bulunur. Bu mevsimde artan antioksidan zengini besinler, vücudu kışın birikmiş toksinlerden arındırmaya yardımcı olur. Özellikle yeşil yapraklı sebzeler ve meyveler, antioksidanlar açısından zengindir.

 

HER ŞEY MEVSİMİNDE GÜZEL

 

 

Artan sıcaklıklarla birlikte su tüketimi önemi daha da artar. Yeterli su yani günde en az 2-2,5 litre su vücuttaki toksinleri atmada önemli rol oynar. Lezzetlerini, tazeliklerini ve besin değerlerini korumak için sebze ve meyveleri mevsiminde tüketmemiz gerektiğini unutmamalıyız. ÇAĞLA AŞI, KUZU ETLİ ŞEVKET-İ BOSTAN, LAHM-İ KİRAZ, YENİDÜNYA KEBABI, KEME KEBABI, YOĞURTLU SEMİZOTU, ZEYTİNYAĞLI TAZE BAKLA, IZGARA KUŞKONMAZ, FIRINDA ENGİNAR, ERİK TAVASI, ENGİNAR DOLMASI, ZEYTİNYAĞLI ENGİNAR, İÇ BAKLA SALATASI, SARIMSAKLI DENİZ BÖRÜLCESİ ve LİMONLU DENİZ FASULYESİ aklıma ilk gelen bahar sebze ve meyvelerinden yemekler... Tabii ki bir de KUZU meselesi var KUZU ÇEVİRME, KUYU KEBABI, BÜRYAN, KUZU MÖHRE, KUZU GERMEÇ, KUZU PİRZOLA ve SÜT KUZU KOKOREÇ gibi baş döndüren lezzetlerin de tam zamanı.
Peki bu lezzetleri nerelerde bulurum diyorsanız sizin için titizlikle seçtim. Deneyin pişman olmayacaksınız.

 

 

 

KUZU PİRZOLA 

 

 

MALZEMELER

 

>> 300 g kuşbaşı kuzu eti 
>> 1 çay bardağı zeytinyağı  
>> 2 çorba kaşığı biber salçası  
>> 1 adet orta boy soğan 
>> 2 baş taze diş sarımsak  
>> Yarım kilogram yeşil erik  
>> Tuz, karabiber

 

 

HAZIRLANIŞI

 

 

Kuşbaşı kesilen kuzu eti derin bir tencereye alınır. Üzerine bir çay bardağı su eklenerek kısık ateşte etler yumuşayana kadar pişirilir. Etler suyunu salıp tamamen çektiğinde zeytinyağı ve yemeklik doğranılan kuru soğan eklenerek sotelenir. Sarımsaklar ve salça da ilave edilerek beş dakika daha sotelenir. Tencere ocaktan alınır ve yeşil erikler eklenip karıştırılır. Hazırlanılan karışım bir fırın tepsisine güzelce yayılır. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında beş dakika pişirilir. Fırından alınan yemek sıcak servis edilir.

 

 

 

ERİK TAVASI 

 

 

MALZEMELER

 

>> 300 g kuşbaşı kuzu eti 
>> 1 çay bardağı zeytinyağı  
>> 2 çorba kaşığı biber salçası  
>> 1 adet orta boy soğan 
>> 2 baş taze diş sarımsak  
>> Yarım kilogram yeşil erik  
>> Tuz, karabiber

 

 

HAZIRLANIŞI

 

 

Kuşbaşı kesilen kuzu eti derin bir tencereye alınır. Üzerine bir çay bardağı su eklenerek kısık ateşte etler yumuşayana kadar pişirilir. Etler suyunu salıp tamamen çektiğinde zeytinyağı ve yemeklik doğranılan kuru soğan eklenerek sotelenir. Sarımsaklar ve salça da ilave edilerek beş dakika daha sotelenir. Tencere ocaktan alınır ve yeşil erikler eklenip karıştırılır. Hazırlanılan karışım bir fırın tepsisine güzelce yayılır. Önceden ısıtılmış 180 derece fırında beş dakika pişirilir. Fırından alınan yemek sıcak servis edilir.

 

 

 

 

 

DENİZ FASULYESİ SALATASI 

 

 

MALZEMELER

 

>> 1-2 demet deniz fasulyesi
>> 1 adet limon suyu
>> 2 diş sarımsak
>> Yarım çay bardağı zeytinyağı, tuz

 

 

HAZIRLANIŞI

 

 

Deniz fasulyeleri ayıklanır. (Ayıklanırken dalın etrafındaki taze filizler tek tek koparılır veya dalın uç kısmından tutularak filizler aşağıya doğru sıyrılır.) Ayıklanan fasulyeler, bol suda birkaç su yıkandıktan sonra tencerede kaynamakta olan suya atılır. 10-15 dakika kadar haşlanır ve suyu süzülür. Salatanın sosu için bir kâsede limon suyu, dövülmüş sarımsak, tuz ve zeytinyağı iyice çırpılır. Soğuyan deniz fasulyeleri servis tabağına alınır ve üzerine hazırlanan limonlu sos gezdirilir. Karıştırıldıktan sonra servise sunulur.