TROY​'a bir katkı da İsrail’den...

İsrail karşıtlığının ileri taşıdığı önemli markalardan biri, TROY. Ülkemizin ödeme sistemleri markası.

 

TROY, 13 kamu ve özel Türk bankasının ortak olduğu Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından 2014 yılında çıkarıldı ama asıl kullanım 2017 yılında başladı. Dönemin BKM Genel Müdürü Soner Canko, birkaç yıl içerisinde hiç kartı olmayanlar başta olmak üzere 23 milyon kişinin cebinde TROY logolu kart olmasını hedeflediklerini söylüyordu... İlk yıl, yani 2017'de 2 milyon kişi TROY logolu kart aldı ama diğer hâkim iki işlem sağlayıcının piyasa hâkimiyetini kırmak zordu. Toplam 194 milyon adet olan kart sayısı içerisinde yüzde 1 civarında bir pay ve 3 milyar liralık işlem hacmine ancak ulaşabildi. 2022'de, yani 5 yıl sonrasında kart sayısı 12,7 milyona, işlem hacmi 79 milyar liraya ulaşmıştı. 2024'te piyasa payı yüzde 12'ye yaklaşan TROY, 50 milyon kişinin cüzdanına girmişti...

 

Evet, BKM ortağı 13 bankanın desteğiyle önemli bir rakama ulaşılmıştı ama 2023 ekiminde Gazze'ye saldıran ve her geçen gün saldırılarını şiddetlendirip soykırım hevesini dünyaya ilan eden İsrail sayesinde Türkiye'de hâkim diğer iki karta karşı tepki ve boykot, yerli işlem sağlayıcı TROY'a yönlendirdi insanları. Bu yılın başında, yani 15 Ocak 2025'te ise kamudaki tüm ödeme işlemlerinde TROY kullanılması zorunlu kılındı. Yani bu karar, kredi ödemeleri, emekli maaşları, sosyal yardımlar, çiftçi destekleri ve akla gelebilecek tüm ödemelerin TROY kart aracılığıyla yapılması anlamına geliyordu. Yaklaşık 5,5 milyon emekli (16 milyon 800 bin civarı emeklinin kamu bankalarından maaş alan bölümü), sosyal yardım alan 4,5 milyon civarında vatandaş, kayıtlı 3,5 milyon çiftçinin ödemelerinde TROY kullanıldı, sayı ve işlem hacmi arttı ama asıl artışın, bütün finansal bilgilerinin yurt dışı merkezli hizmet sağlayıcıların elinde olmasından rahatsızlık duyanların yanı sıra, İsrail'e büyük tepki olduğu muhakkak.

 

İsrail'e toplum tepkisini iyi kullanan bankalar, ya TROY teklif ederek ya da yenilemelerde doğrudan TROY logolu kartları göndererek 67 milyon karta ulaştırdılar sistemi. BKM'nin bugünkü Genel Müdürü Ozan Deniz, ağustos ayı itibarıyla TROY logolu kart sayısının 67 milyona, pazar payında da yüzde 20'ye ulaştıklarını açıkladı. Yani her 100 liralık alışverişin 20 lirası TROY logolu kartla yapılır hâle geldi. Evet, BKM'nin çalışmaları, son dönemde ünlü sporcuların yer aldığı reklamları da etkili ama sanırım İsrail tepkisi özellikle kamudaki zorunlulukla birleşince epey ateşleyici güç oldu TROY için.

 

Şimdi ilk hedef, 4 işlemden birinin TROY ile yapılmasını sağlamak. Bunun için banka iş birlikleri yapılacak, indirimler, ekstra taksitler de yine TROY logolu kartların avantajlarından olacak. Şu anda Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) tam kapsama alanına sahipken, yurt dışı geçerlilik de, diğer sistemlerin iş birlikleri ile sağlanıyor. Uzun vadedeki hedef ise başta yakın coğrafyalar ve Türk Cumhuriyetleri olmak üzere ihracını gerçekleştirmek...

 

Dünyada da İsrail tepkisi bu kadar yoğunken, diğer hizmet sağlayıcılar boykot listelerindeyken hedeflenen adımların atılması daha bir kolaylaşacaktır diye düşünüyorum...

 

 

 

Canan Eraslan'ın önceki yazıları...