Sosyal Güvenlik Kurumu, nüfusun %99’una sağlık hizmeti sağlamaktadır. Sağlık hizmeti bedelleri SGK tarafından karşılanan vatandaşlara kaliteli, eşit, erişilebilir ve tıp biliminin genel kabul gören kurallarına uygun sağlık hizmeti sunulması, sağlık hizmeti sunucularının Sosyal Güvenlik Kurumu ile bu sözleşmeden doğan karşılıklı hak ve yükümlülükleri kurallara bağlanmıştır. Bu kuralların ihlali hâlinde yaptırımlar uygulanmaktadır.
Tüm zorunlu sigortalılar ile isteğe bağlı sigortalılar diledikleri kamu ya da özel hastanelerde tedavi olma imkânlarına sahip bulunmaktadır. Kamu hastanelerinden farklı olarak SGK tarafından belirlenen oranı geçmemek kaydıyla vakıf üniversiteleri ve özel hastaneler tedavi ettikleri hastalar nedeniyle hem Kurumdan sözleşme mukabili ücret almakta hem de hastalardan ilave ücret alma imkânına sahip bulunmaktadır. Ayrıca, üniversite hastanelerinde de öğretim üyelerinin mesai saatleri dışında vermiş oldukları sağlık hizmetleri için ilave ücret alabilmektedir. Bununla birlikte ilave ücret miktarı SGK tarafından sınırlandırılmış bulunmaktadır. Fazladan ilave ücret alınması ya da ilave ücret alınmayacak tedavilerden dolayı hastalardan ücret alınması hâlinde SGK bu hastaneler hakkında müeyyideler uygulamaktadır.
İlave ücret alınmayacak kişilerin kimler olduğu, sağlık hizmetlerinin neler olduğu ile otelcilik hizmetlerinde ve istisnai sağlık hizmetlerinde ilave ücret uygulamasının nasıl yapılacağı SGK tarafından tanımlanmıştır.
Örneğin; gazi ve şehit yakınları, istiklal madalyası sahipleri, harp malulleri, 1005 sayılı kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler ile bakmakla yükümlü olduğu kişilerden… ilave ücret alınamamaktadır.
Genel olarak Sağlık Uygulama Tebliği’nin katılım payı alınmayacak sağlık hizmetleri ile ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerine ilişkin hükümlerine göre SGK ile sözleşmeli veya sözleşmesiz sağlık hizmet sunucuları tarafından sunulan acil sağlık hizmetlerinden dolayı kişilerden katılım payı ve ilave ücret alınmamaktadır.
Hastanın acil servislerde 24 saat içinde stabilizasyonu esastır. Hastanın acil servise başvurusundan itibaren 24 saat içinde stabilize edilerek ilgili kliniğe yatışı ya da başka bir sağlık hizmeti sunucusunun yataklı kliniğine sevk edilmesiyle acil hâl sona ermektedir. Acil servislerden kabul edilerek doğrudan uygulanan acil girişimsel işlemler ile 24 saat içinde acil gözlem ünitelerinde uygulanan tüm sağlık hizmetleri için ilave ücret alınması mümkün değildir. Ancak acil servis hizmeti gerektirmediği halde sırf acilden giriş olması ilave ücret alınmasına engel teşkil etmeyecektir.
Hastadan ilave ücret alınabilmesi için hastaya/hasta yakınına acil hâlin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna ilişkin “Acil Hâlin Sona Ermesine İlişkin Bilgilendirme Formu” kullanılarak, yazılı bilginin imza karşılığı verilmesi zorunludur.
Acil servis hastaları dışında aşağıda yer verdiğimiz hastalık ve tedavilerde de ilave ücret alınması yasaklanmıştır. Buna göre başta yoğun bakım hizmetleri ve yanık tedavisi hizmetleri olmak üzere;
Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri),
Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri,
Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri,
Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri,
Hemodiyaliz tedavileri,
Kardiyovasküler cerrahi işlemler (İstisnai sağlık hizmetlerinde belirtilen işlemler hariç),
SUT eki Listesindeki işitsel implant işlemlerinden,
SUT eki Listesinde yer alan işlemler,
Pandemi süresince pandemi olgularının teşhis ve tedavileri,
ile bu işlemlere ilişkin sunulan sağlık hizmetlerinden ilave ücret alınmaması gerekmektedir.
İlave ücret uygulamasına ilişkin tüm detaylar ile hangi özel hastanede vatandaşlardan ne kadar ilave ücret alınabileceğine ilişkin bilgilere SGK’nın resmî internet sitesi olan www.sgk.gov.tr adresinde e-SGK menüsü altında, Mobil Uygulamalar sekmeninde yer alan Hastaneni Seç Doktoruna Ulaş uygulaması ile erişmenin mümkün olduğunu belirtelim. Diğer yandan tedavi olduğunuz özel hastaneden ayrıntılı fatura ve bilgilendirme talep etme hakkınızın bulunduğunu hatırlatalım. Ücret alınmaması gereken bir tedaviden ücret alınması ya da fazladan ilave ücret alınması hâlinde alo 170 telefon hattına ya da doğrudan doğruya SGK’ya şikâyet edebilirsiniz. Şikâyet üzerine SGK gereken cezai işlemleri yapmaktadır.
Sağlık Hizmet Sunucuları, ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerini ve ilave ücret alınacak sağlık hizmetlerinde alınacak ilave ücret oranını; ilave ücret oranında branşlar arasında farklılık varsa branş bazında, farklılık yoksa “tüm branşlarda %... oranında ilave ücret alınabilmektedir” şeklinde yerlere asmak zorundadır.
Sağlık Hizmet Sunucuları sadece ilave ücret alınmayacak sağlık hizmetlerinde faaliyet göstermesi hâlinde, ilave ücret alınmadığını da uygun bir tabela ile duyurması zorunludur.
SGK, Uygun olmayan tabelanın asılması veya hiç tabela asılmaması hâlinde her bir tabela için 45.614 TL ceza kesmektedir.
Sağlık Hizmet Sunucuları, tavan dahilinde belirlediği ilave ücret oranını, SGK tarafından ilave ücret tavan oranının duyurulmasını ve/veya Kurumca ödenecek sağlık hizmeti bedellerinin yayımlanmasını takiben 20 (yirmi) iş günü içinde, alınacak ilave ücret oranındaki değişiklikleri ise 10 (on) iş günü içinde; alınacak ilave ücret oranında branşlar arasında farklılık varsa “…branşında %... oranında ilave ücret alınabilmektedir” farklılık yoksa “tüm branşlarda %... oranında ilave ücret alınabilmektedir” şeklinde yazılı ortamda veya MEDULA Sistemi üzerinden SGK ilgili birimine bildirmekle yükümlüdür. Aksi takdirde 4.561 TL ceza kesilmektedir.
İsa Karakaş'ın önceki yazıları...