İslamiyetin üç mühim temeli nedir?

İslâm âlimlerinin eserlerinde, âhırette nimetlere kavuşmak için, îmân sâhibi olmak lâzım olduğu yazılıdır. Bu kitaplar dünyanın her yerinde çokça, bol miktarda vardır. Bu kitapları okuyup da inanmayana kâfir denir. İslâmiyyeti işitmeyen kâfir olmaz; ama işitince, "Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resûlullah" diyen ve buna inanan Müslümân olur.

İslâmiyyetin temeli üçtür: 1- İlim. İlim, Ehl-i sünnet âlimlerinin kitaplarından öğrenilir. 2- Amel. İlme uygun olan iştir. 3- İhlâs. İlimde ve amelde ihlâs sâhibi olmaktır. İhlâs, ilmin ve amelin Allah rızâsı, Allah sevgisi ile olmasıdır; mâl, mevki ve şöhret için olmamasıdır.

İslâmın birinci şartı, îmân olup kalb ile inanmak ve dil ile de söylemektir. Diğer dört şart ise, vücûd ile yapılacak ve kalb ile niyyet edilecek ibâdetlerdir. Namaz, bütün ibâdetleri kendisinde toplamıştır ve hepsinden daha üstündür.

"Harâmları, büyük günâh ve küçük günâh diye ikiye ayırmışlar ise de, küçük günâhlardan da, büyük günâh gibi kaçınmak, hiçbir günâhı küçümsememek gerektir. Çünkü, Allahü teâlâ, istediğini yapmakta hiç kimseden çekinmez; intikâm alıcıdır ve ganîdir. Gazabını, düşmanlığını günâhlar içinde gizlemiştir. Küçük sanılan bir günâh, intikâmına, gadabına sebeb olabilir." [Mevlânâ Muhammed Rebhâmî, Rıyâdu'n-nâsıhîn, IV. kısım, II. bâb, 3. Fasıl]

Dinde yapılması yasak edilenlerden, mümkin olduğu kadar sakınmalıdır. Allahü teâlânın râzı olmadığı şeyleri, öldürücü zehir bilmelidir. Kusûrlarını düşünüp, bunları yaptığına mahcûb olmalı, utanmalıdır. Pişmân olup üzülmelidir. Hiç günâh yapmamaya karar vermelidir. [Bu üzülmeye ve karara "Tevbe etmek" denir. Allahü teâlâya, günâhlarını afv etmesi için yalvarmaya "İstiğfâr etmek" denir.]

"Küfürden ve bid'atten başka günâhlar ikiye ayrılır: Birinci kısım, Allahü teâlâ ile kul arasında olan günâhlardır. İçki içmek, namâz   kılmamak ve benzerleri gibi. Bu günâhların büyüğünden de, küçüğünden de, çok sakınmalıdır. Resûlullah (aleyhisselâm) buyurdu ki: "Bir zerrecik [yani çok az] bir günâhtan kaçınmak, bütün cin ve insanların ibâdetleri toplamından efdaldir, daha iyidir."

Günâhların hepsi, Allahü teâlânın emrini yapmamak olduğundan, büyüktür. Fakat, bazısı, bazısına göre küçük görünür. Mesela, yabancı kadına şehvetle bakmak, zinâ yapmaktan daha küçüktür. Bir küçük günâhı yapmamak, bütün cihânın nâfile ibâdetlerinden daha sevaptır. Çünkü, nâfile ibâdet yapmak farz değildir. Günâhlardan kaçınmak ise, herkese farzdır..." [Rıyâdu'n-nâsıhîn, III. bâb, 1. Fasıl]