Bu videolardan kaçının! Sosyal medyada yayılan yeni trend hasta ediyor
Sosyal medyada hızla yayılan "öz tanı" videoları trendi sağlıklı kişileri hasta ediyor. Dikkat dağınıklığı ve odaklanma sorunu yaşayan birçok kişiyi DEHB hastası olduğuna inandırıyor. Uzmanlar bu videoların kişilere yanlış ilaçlar kullandırdığını ifade ediyor. Psikiyatrist Dr. Fatma Arkaz, "Bu belirtiler yoğun stres ve dijital dikkat yorgunluğu nedeniyle de ortaya çıkabilir" diyerek uyardı.
Dijital yayıncılığın her sektörde hız kazandığı günümüzde sosyal medya içerik üreticilerinin insanları yanlış yönlendirebildiği yeni bir trend hızla yayılmaya başladı.
Dikkatli ve uzmanından öğrenilen bilgiler pek çok insanda farkındalık sağlarken aynı zamanda yanlış algıların da temelini atabiliyor.
Sosyal medya platformlarında milyonlarca izlenen "öz tanı" adı verilen "kendi hastalığını fark etme, psikolojik problemini tespit edip çözme" içerikli videolar özellikle genç yetişkinler arasında "DEHB (Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu) belirtilerine sahip olduğu" düşüncesini yayıyor.
Ancak dikkat dağınıklığı, odaklanma sorunu ve zihni yorgunlukları gibi günlük hayatta sık görülen sorunların DEHB ile karıştırılması hem kişileri hem de ruh sağlığı hizmetlerini yanlış yönlendirebiliyor.
Uzman Dr. Fatma Arkaz, sosyal medyada hızla yayılan öz tanı eğilimlerinin risklerine dikkat çekti. İşte dikkat etmeniz gerekenler...
ÇOKLU EKRAN KULLANIMI ODAKLANMAYI ZORLAŞTIRIR
DEHB'nin özelliklerini anlatan Arkaz şunları söyledi:
"DEHB belirtileri arasında unutkanlık, organizasyon güçlüğü, erteleme davranışı ve dürtüsellik gibi faktörler yer alır. Ancak bu belirtiler yoğun stres, uykusuzluk ve dijital dikkat yorgunluğu gibi başka birçok durumda da geçici olarak gözlemlenebilir"
Dijital dikkat yorgunluğunun da odaklanma süresini kısalttığını belirten Arkaz, klinik tabloyla günlük hayattaki dikkat sorunlarının sık sık karıştırıldığına şu şekilde vurgu yaptı:
"Uyaran fazlalığı ve çoklu ekran kullanımı da odaklanmayı zorlaştırır. Bu belirtiler, kalıcı bir bozukluk yerine çevresel faktörlerin sonucunda gelişen geçici tepkiler olabilir. Klinik tabloyla günlük hayattaki dikkat dağınıklığının karıştırılması, hem yanlış tanılara hem de tedavi süreçlerinin sekteye uğramasına sebebiyet verebilir."
KLİNİK DEHB BELİRTİLERİ
Dr. Arkaz, klinik DEHB belirtilerini şöyle sıraladı: "Kolayca dikkati dağılma, insanların söylediklerini dinlemekte veya talimatları takip etmekte zorlanma, günlük işleri unutma (örneğin diş fırçalamak, çorap giymek), hiperaktif ve dürtüsel davranışlar."
Arkaz, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtilerine ise "yüksek enerji, kıpırdanma, gürültülü konuşma, huzursuzluk, sırasını beklemekte zorlanma veya konuşmaları bölme" örneklerini verdi.
YANLIŞ İLAÇ BEKLENTİSİ RİSKE NEDEN OLUYOR
Yanlış tanıların beraberinde ilaç kullanımı beklentisini de artırdığına işaret eden Arkaz, "DEHB tedavisinde kullanılan uyarıcı ilaçlar, bazı bireyler tarafından odak artırıcı performans hapı olarak algılanabiliyor. Bu da ilacın kötüye kullanım riskini artırır. Oysa bu ilaçlar ancak doğru tanı almış bireylerde, doğru doz ve takip ile faydalıdır. Gereksiz ya da yanlış kullanım ruhsal dengeyi bozabilir, bağımlılık riski neden olabilir" diye konuştu.
PROFESYONEL DESTEK VURGUSU
DEHB tanısının ancak çocukluktan itibaren kişinin birçok alandaki işlevselliğini uzun süreli olarak etkileyen belirtilerle konulabileceğini belirten Arkaz, sosyal medyanın sağladığı görünürlüğün tek başına tanı koyma aracı olmadığını şu şekilde hatırlattı:
"Sosyal medya sayesinde bazı bireyler ilk kez kendini anlaşıldığını hissedebilir ve bu kıymetlidir. Ancak tanı koyma süreci yalnızca algoritmalara değil, ruh sağlığı profesyonellerine bırakılmalıdır. Bireyler, dikkat ve odak sorunlarının yaşam kalitesini ciddi şekilde etkilemeye başladığını fark ettiklerinde mutlaka bir psikiyatri uzmanına başvurmalıdır."
'da Takip Edin!
