İran 'Çözüm’ün değil 'Sorun’un parçası!..

Önceki gün Tahran’da Türkiye, Rusya ve İran liderlerinin bir araya geldiği zirvenin Türkiye açısından önemli sonuçlarından biri İran’ın Türkiye’nin bir süredir kuzey Suriye’de YPG/PYD/PKK gruplarına karşı düzenlediği operasyonlar konusundaki karşı tavrıdır.

 

Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmeler sonrası basın toplantısında “Batılı ülkeler gibi terörist ayrımı yapmadıklarını, her kim sınırların güvenliği ve ülkeler için tehdit oluşturuyorsa bunları terörist kabul ettiklerini” ifade etmesine karşılık İran bu konudaki tutumunu değiştirmedi.

 

Hamaney İran televizyonundan yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde başlatacağı muhtemel operasyonlar için, “Suriye'ye yapılacak herhangi bir askerî saldırı bölgeye zarar verecek ve teröristlere fayda sağlayacaktır" dedi.

Karşılıklı nezaket söylemlerini aşmayan Tahran zirvesinin Suriye’deki krizin çözümüne katkısı beklenemez. Açık olarak bölgedeki karmaşanın Türkiye’ye yüklediği sorunların çözümünü yine Türkiye’nin güçlü ve kararlı operasyon yeteneği belirler.

İran’ın sorunların çözümünde parça olmasını beklemek tam bir hayaldir. İran sorunun önemli bir aktörüdür. Suriye’de yaşananlar karşısında ilk günden beri yaptıkları, yarayı kaşıyarak “yağmadan parça koparmaktan” ibarettir.

 

İran’ın politikasını okumak için uzun bir çetele yazmaya gerek yok, sadece Halep’te yaşanan soykırım “Tüm bölgede bir kanser hücresi gibi yayılan, mezhepçi katliamcılığını bir jeostratejik araç olarak kullanan” İran’ın sicilini özetler.

“Halep’te uluslararası toplumun gözleri önünde insanlık katlediliyor” diye başlayan çok sayıda yorum İran’ın bölgedeki politikasının özetidir. “... Halepliler iki savaş suçundan birisini tercih etmeye zorlanıyor: Ya toplu olarak katledilecekler, yakılacaklar, tecavüze uğrayacaklar ya da evlerinden zorla çıkarılacaklar.

 

Rusya’nın ateşkes konusunda ne kadar samimi olduğunu tartışabiliriz ama kesin olan şey, İran’ın henüz Suriye’de akıttığı Suriyeli kanından doymadığıdır.(*)

 

Türkiye aleyhine yürütülen “İran-Batı iş birliği”ne içeriden kulp takanlar gerideki tarihî süreci nereye sıkıştıracaklar?

Kanuni döneminde elçilik yapan Ogier G. Busbecg, İran’ın Avrupa için üstlendiği rolü anlatırken “Türklerin düzenini bizimkiyle kıyasladığımızda geleceğin başımıza getireceklerini düşünüyor ve ürküyorum! Onlarda güçlü bir imparatorluğun kaynakları, yıpranmamış bir güç, ustalık ve tecrübe, savaş görmüş askerler zafere alışkanlık, zorluklara tahammül, beraberlik, düzen, disiplin ve kanaatkârlık var. Bizde ise yoksulluk, kişisel israf, maneviyat bozukluğu, eğitimsizlik var... Sonucun ne olacağından şüphe edebilir miyiz? Lehimizde olan tek husus İran’dır. Türkler ardındaki bu tehlikeyi (İran) gözetmek durumundadır. Ancak İran akıbetimizi sadece geciktirir, bizi kurtaramaz...” diyor.(**)

 

Bunlar geçmişte olanlardır, geçmiş geçmişte kaldı bizim kanaatimiz bugün farklıdır diyenlere de bugünden bahsedelim o zaman.

 

Azerbaycan'ın Türkiye ile birleşmesinden endişe eden Tahran yönetimi, Azeri-Ermeni savaşında Ermenileri desteklemiş bu gayretleri de karşılıksız kalmamıştı,

 

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Litvanya Ermeni Topluluğu'nun toplantısında yaptığı konuşmada(***) " İran ile ilişkilerimiz ve ittifakımız bizim için çok önemli. 1990'lı yıllarda çok zor durumdaydık ve İran bize yardım etti. Onların yardımı olmasaydı yenilebilirdik. Bu iyilikleri unutulamaz, İran'a minnettarız" dedi.

Bu minnettarlığın muhatabı İran dün “Çözüm"ün değil “Sorun"un parçasıydı bugün de öyledir. Ancak hileleri “bölgenin akıbetini sadece geciktirir" o kadar…