100 milyar dolarlık "Askeri Schengen" dönemi başlıyor
Avrupa Komisyonu, askerî birliklerin ve ağır teçhizatın AB sınırları arasında neredeyse sınırsız bir hızla hareket etmesini sağlayacak “Askeri Schengen” planını tanıttı. Yeni sistem barış zamanında geçişleri 3 güne, acil durumlarda ise yalnızca 6 saate indirecek.
Brüksel, kıtanın savunma reflekslerini baştan aşağı değiştirecek adımı açıkladı. Avrupa Komisyonu’nun yeni “Askeri Schengen” planı, üye ülkeler arasındaki asker ve silah sevkiyatının hızını dramatik şekilde artıracak.
AB Sürdürülebilir Ulaştırma ve Turizm Komiseri Apostolos Tzitzikostas, “Batıdan doğuya bir askerî sevkiyat bugün aylar sürüyor, biz bunu birkaç günde yapacağız. Bir kıtayı savunamazsınız eğer üzerinde hareket edemezseniz” sözleriyle sistemin önemini özetledi. Rusya ile yaşanan gerilim ve NATO’nun uyarıları, bu planın Avrupa ve Türkiye açısından stratejik önemini daha da artırıyor.
ACİL DURUM MODU: GEÇİŞLER 6 SAATE İNECEK
Planın kalbinde Avrupa Askeri Hareketlilik Geliştirilmiş Müdahale Sistemi (EMERS) bulunuyor. EMERS devreye girdiğinde, ülkeler normal ulaşım kurallarını askıya alarak askerî birliklere altyapıda öncelikli erişim sağlayabilecek. Şu anda bazı AB ülkelerinin askeri teçhizat geçişi için 45 gün önceden bildirim talep ettiği düşünüldüğünde, EMERS’in acil durumlarda 6 saatlik geçiş hedefi Avrupa savunma tarihinin en hızlı koordinasyon sistemi olarak görülüyor.
KITADA BÜYÜK YENİLEME: 500 STRATEJİK HAT MODERNİZE EDİLECEK
Avrupa Komisyonu, yollar, köprüler, limanlar, tüneller, demiryolları ve havaalanlarını kapsayan yaklaşık 500 kritik altyapı hattının ağır askeri araçların yükünü taşıyacak şekilde yenileneceğini duyurdu.
Projelerin tamamı, her üye ülkede oluşturulacak ulusal askeri hareketlilik koordinatörleri tarafından yönetilecek. Bu yapı, AB içinde ilk kez askerî taşımacılık için ortak bir komuta ağının kurulması anlamına geliyor.
100 MİLYAR DOLARLIK DEV PLAN
Tzitzikostas, askeri hareketlilik sisteminin tam olarak hayata geçirilebilmesi için yaklaşık 100 milyar dolara ihtiyaç duyulduğunu ifade etti. Mevcut AB bütçesinde askeri hareketlilik için sadece 1,7 milyar euro ayrılmış olması eleştirileri beraberinde getirdi.
2028’de başlayacak yeni bütçe döneminde bu rakamın 18 milyar euroya çıkarılması öneriliyor ancak yine de hedeflere ulaşmak için yetersiz görülüyor. Avrupa ülkeleri, altyapı projelerini hem sivil hem askerî kullanım için planladığından uyum fonları ve SAFE kredi programını da devreye sokabilecek.
RUSYA ALARMI VE HIZLANAN SÜREÇ
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius’un “Rusya 2028–2029 yıllarında bir NATO ülkesine saldırı kapasitesine ulaşabilir” açıklaması, planın aciliyeti konusunda yeni bir baskıya neden oldu. Söz konusu uyarının ardından Avrupa Komisyonu, Askeri Schengen için tüm kararları hızlandırdı.
Komiser Tzitzikostas, “Dünya şu anda kolay bir jeopolitik ortam sunmuyor. Daha hızlı hareket etmeyi ve sonuçları beklenenden önce elde etmeyi öğrenmeliyiz” diyerek hedefi netleştirdi.
