Tayvan krizi patlamaya hazır bomba gibi: "En kötü senaryo" Çin'i çileden çıkardı, Japonya gerilimi tırmanıyor

Japonya Başbakanı Takaichi’nin Tayvan’da muhtemel bir krizle ilgili "en kötü senaryo" açıklamaları, Çin’in tepkisini çekti ve iki ülke arasındaki tarihi gerilimleri yeniden gündeme getirdi. Uzmanlar, Japonya ve Çin’in temkinli ve pragmatik ilişkiyi sürdürerek bölgesel gerilimi tırmandırmaktan kaçınmasının kritik olduğunu vurguluyor.

II. Dünya Savaşı sonrası ABD ile yakın ilişki içindeki Japonya Tayvan konusunda kritik bir öneme sahip.

Çin ile Tayvan arasındaki gerilimin Japon adalarına sıçrama ihtimali ülke gündemine sıkça geliyor.

Japonya, Çin ile Tayvan Boğazı’nda artan gerilimi ciddi bir stratejik risk olarak görüyor.

TAYVAN KRİZİ JAPONYA-ÇİN GERİLİMİNİ ZİRVEYE TAŞIYOR

Time dergisinden edinilen bilgilere göre, son dönemde, empati ve diplomasi ilişkilerini ele alan akademik Claire Yorke, aktörlerin, en sert rakiplerinin bakış açısını en azından kısmen anlamaya çalışmasının önemini savunuyor.

Ancak Japonya ile Çin arasında Tayvan konusundaki yeni bir anlaşmazlıkta tam tersi bir durum gözlemleniyor.

ABD VE JAPONYA’NIN STRATEJİK KIRILGANLIĞI: ÇİN TEPKİLİ

Japonya Başbakanı Takaichi, Japon Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, Tayvan’da bir acil durumun "savaş gemileri ve güç kullanımı" içermesi durumunda bunun Japonya’nın varlığını tehdit eden bir durum teşkil edebileceğini ve yalnızca "en kötü senaryo"yu varsayabileceklerini söyledi.

Açıklamalar, Takaichi’nin Güney Kore’de Xi Jinping ile görüşmesinden sadece birkaç gün sonra geldi ve Pekin’den sert bir tepki aldı.

Çin’in Osaka Başkonsolosu Xue Jian, sosyal medyada Japonya’ya yönelik tehditkar bir mesaj paylaştı. Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi de güçlü bir cevap verdi.

TAYVAN BOĞAZI KRİZİ, BÖLGESEL GERİLİMİ KÜRESEL KRİZE DÖNÜŞTÜREBİLİR

Japonya ve Çin’in ilişkileri karmaşık bir geçmişe sahip. Japonya’nın 1931’de Mançurya’yı işgali ve 1937-1945 yılları arasındaki İkinci Çin-Japon Savaşı milyonlarca kişinin ölümüne yol açtı.

Bu geçmiş, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin büyüklüğüne rağmen (2024’te iki yönlü ticaret 300 milyar doları aştı) yüzeyin altında hala güvensizlik ve kırgınlık barındırıyor.

Takaichi’nin açıklamaları, Japonya’nın savaş sonrası anayasasıyla belirlenen pasifizminin baskı altında olduğunu ve ülkenin kendini savunma ihtiyacının arttığını gösteriyor.

Japonya ve Çin bugüne kadar savaşla karşılaşmamış olsa da, sert söylemler bölgesel ve küresel gerilimleri tırmandırabilir.

ÇİN’İN TEPKİSİ HIZLI VE GÜÇLÜ

Çin, özellikle tarihsel bağlamda sert tepkiler vermeye meyilli ve Tayvan konusunda soğukkanlı ve rasyonel hareket etmeyebilir.

Tayvan üzerinden bir savaş, bölgesel bir çatışmadan küresel bir krize dönüşebilir ve Japonya ile ABD’nin yanı sıra diğer ülkeleri de içine çekebilir. ABD Başkanı Trump, Takaichi’yi bu hafta daha fazla tırmanıştan kaçınması konusunda uyardığı bildiriliyor.

Sonuç olarak, Japonya ve Çin’in, son yetmiş yıl boyunca sürdürdükleri temkinli ve pragmatik ilişkiyi koruyarak, muhtemel "en kötü senaryo"nun gerçekleşmesini önlemeye çalışmaları herkes için en iyisi olarak görülüyor.