Aile ocağı ülkemizin temelidir
Aile; ister çekirdek olsun ister geniş, hayata bağlayan yegane önemli kavramlardandır. Bazen değerini anlamakta zorlanırız. Kaldı ki değerini göstermek yetmez, sözlere de ihtiyaç duyabiliriz. Bu yazının temeli aile çünkü bugünkü doğru ya da yanlış beslenme alışkanlıklarınızın temelinde de aile var.
Aile aslında her şeyin temelidir, toplumun alışkanlıklarının da temelinde aile vardır. Aile ocağında temel unsurlardan birisi ise ateştir. Aslında ateşin varlığını ilk insanlara kadar dayandırabiliriz ve bugünkü anlamda olmasa bile aile kavramı ilk insanlardan itibaren vardır. Kaldı ki hayvanlar âleminde bile aile kavramı mevcuttur. Ateşin bilinmesi ve dönem kültürlerinin parçası olması sonuç olarak SOSYOKÜLTÜREL hayata etkisi de her coğrafyada ayrı şekillenmiştir. Her toplumun aile temelinden başlayarak kendi duygu ve düşünce çerçevesi içinde kültür oluşumlarında ateş yer bulmuştur. Bozkır toplumlarının aile ve SOSYOKÜLTÜREL hayatlarında ateşe sanıldığı gibi çok ulvi anlamlar yüklenmemiştir. Her kültür kendi inanç sisteminde aile ve ateş kavramlarına farklı bir yer vermiştir.
KORUYUCU UNSUR ATEŞ
Bozkır toplumlarındaki Şamanistlerin inancına göre tabiatta beş kutsal unsur vardır: ATEŞ, DEMİR, TOPRAK, SU, AĞAÇ... Eski İran’da ateşe tapılırken, Göktürklerde ateşle kötü ruhlar kovulmakta, yani ateş aileden başlayarak toplumu koruyucu unsur olarak kullanılmaktadır...
M.S. 7. yüzyılda Bizans tarihçisi TH. SİMOKATTES, Göktürklerin ateşe, suya, toprağa kutsiyet atfettiklerini söylemiştir. Yalnız, yerin ve göğün yaratıcısı saydıkları Tengri’ye (Tanrı) taptıklarını da belirtmiştir. Eski Türk kültüründe ne insan ruhu ateşten yaratılmıştır ne de insanın yaratılışında en üstün vasıflı unsur ateştir. Ateş sadece bir pişirme ve ısınma aracı değil aynı zamanda temizlenme, arınma ve iyileştirici özellikleriyle saygı duyulan bir unsur olarak görülmüştür. Bu ve benzer sebeplerle Göktürkler ateşe olağanüstü bir saygı gösterir. Diğer taraftan açık ateşte pişirme, tütsüleme gibi gastronomi unsurları Türklerin tüm zamanlardaki mitlerinde abartılarak anlatılır. Bu ve benzer bilgilerden anlaşılmaktadır ki aile, beslenme ve ateş arasında kopmaz güçlü bir bağ vardır.
İLK LOKMA OCAĞIN HAKKI
Yakut Türkleri ailece sofraya oturdukları zaman, özellikle akşam yemeklerinde ilk lokma veya içeceklerinin ilk yudumu ilk önce ocağa veriliyor. Sofradaki kişiler bu töreni yaşamadan yemeğe başlamıyor. Yakut Türklerine göre bu çok eski bir gelenek ve “İLK LOKMA, İLK KAŞIK, İLK YUDUM OCAĞIN HAKKIDIR” diyorlar. Aslında temel olarak ocak ateşi ailenin devamlılığını simgeler. Yakut Türklerine göre aile ocağı hiçbir zaman sönmemesi gereken mukaddes bir ateştir. Bugün Anadolu’da halk arasında en ağır ve büyük beddua “OCAĞIN SÖNSÜN”dür. Aile sözlükte “EVLİLİK VE KAN BAĞINA DAYANAN, AYNI EVDE BİRLİKTE YAŞAYAN, EN KÜÇÜĞÜ KARI KOCADAN; DAHA GENİŞİ ANNE, BABA, ÇOCUK, AKRABA VE YAKINLARDAN MEYDANA GELEN TOPLULUK, EV HALKI” anlamı taşır. “AİLENİN SENİN ÜZERİNDE HAKKI VAR!” (EBÛ DAVÛD, TATAVVU’, 27).
Hadis-i şerifi, aile ocağının önemi anlamında dikkat çekicidir. Ocaklarımızdaki ateş güçlenerek ve hiç sönmeden yansın çünkü aile ocağı ülkemizin temelidir. “BİR AİLEYİ İDARE ETMEKLE, BİR ÜLKEYİ İDARE ETMEK ARASINDA ÇOK FARK YOKTUR” der MONTAIGNE. Aile kavramını yitirdiğimizde aslında mahalle, şehir ve ülke kavramlarının da ortadan kalkacağı unutmamalıdır. Unutmayın, bu dünyada sırtınızı her zaman dayayabileceğiniz tek şey ailenizdir. Çünkü sizi bu hayatta, anneniz kadar sevecek ve babanız kadar merak edecek hiç kimse yoktur!
Son sözlerimizi ATAOL BEHRAMOĞLU tarafından söylenen çok güzel bir cümle bitirelim. “ANNE GEZİNDİĞİN BAĞ, BABA YASLANDIĞIN DAĞDIR. ÖMRÜNÜN EN GÜZEL ÇAĞI ANNEN VE BABANLA OLANDIR.”
Evinizden sağlık ve neşe eksik olmasın, sofralarınız Halil İbrahim bereketinde olsun. Mübarek ramazan ayında tüm dualarınız ve iyi dilekleriniz kabul, lezzetiniz daim olsun.