Yaşlı vatandaşlar ile yurt dışında görevlendirilenlere SGK’nın formalite eziyeti!

SGK, 15 Temmuz 2025 itibarıyla ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi)’ne kayıtlı olup Bağ-Kur (4B) tescili bulunmayan vatandaşlar için Bağ-Kur kaydının otomatik olarak açılacağını ilan etmişti. Bu durum kapsamdaki vatandaşlara her ay 9.036,91 TL prim borcu yazılması ve ödenmediği takdirde gecikme cezası ve gecikme zammı ilave edilmesi anlamına gelmektedir.

 

Konuyla ilgili bu köşemizden vatandaşlara ayrıntılı izahta bulunmuştuk. Yazımızda tarımsal faaliyette bulunanlardan 65 yaşını dolduran yaşlı vatandaşlarımızın bu borçlardan muaf olmaları için SGK’ya gidip dilekçe vermeleri gerektiğini söylemiştik. Yüklü borçla karşılaşmak istemeyen binlerce vatandaşımızı köyünden, kasabasından, tarlasından, bağından çıkarak SGK’nın kapısını aşındırdı. Binlercesi ise hâlâ bu uygulamadan habersiz. Duydukça SGK’nın kapısına gelmekte…

 

 

HEM VATANDAŞA HEM SGK ÇALIŞANLARINA EZİYET!

 

 

Konuyla ilgili SGK mevzuatında tarımsal faaliyette bulunan 65 yaş ve üzerindeki vatandaşların Bağ-Kur’lu sayılmamaları için SGK’ya gidip dilekçe vermeleri şartı bulunmaktadır. Bu durum yaşlı vatandaşlarımızı yormakta, zamanını almakta ve gereksiz ulaşım masrafları gibi ilave maliyetlere katlanmasına sebep olmakta ve aynı zamanda zaten işi başından aşkın SGK çalışanlarının işlerini gereksiz yere daha da artırmaktadır. Keza ülke genelinde binlerce yaşlı vatandaşımız her gün SGK’nın kapısını çalmak zorunda bırakılmaktadır. Bu uygulamanın ne SGK’ya ne de yaşlı vatandaşlarımıza faydası var. Dolayısıyla “65 yaş ve üzerinde olup tarımsal faaliyette bulunanlar, Kuruma başvurup yazılı talepte bulunmaları hâlinde 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olur” şeklinde basit bir düzenleme ile bu mesele kökünden çözülmüş olur.

 

 

SGK, YURT DIŞINDA GÖREVLENDİRİLENLERİ BAKIN NASIL SORGULUYOR?

 

 

SGK, işverenlerin geçici görevle yurt dışına gönderdiği işçilere özgü sorgulamalar yapmaktadır. Bir düşünün işvereniniz sizi yurt dışında görevlendirdi. Aradan uzun yıllar geçti. Emekli olacaksınız. SGK, emeklilikte sigortalılığınızın geçerli sayılması için yurt dışına görevli olarak gönderildiğinizi ispatlamanızı istemektedir. Dolayısıyla kaç yıl önce yurt dışına çıkmış olursanız olun SGK sizden hizmet akdi, görevlendirme belgesi, uçak bileti, otel masrafı vb. giderlere ilişkin belgeler talep etmekte bu giderlerin de muhasebe defter kayıtlarına işlenip işlenmediğini sorgulamaktadır. Bu belgeler yoksa yurt dışında görevli olduğunuz esnadaki sigortalılık süreniz ve primleriniz yok sayılacaktır. Bu durumda emekli olana kadar bu belgeleri saklamanız gerekecek. Maalesef emekliliğinizden olmanız söz konusu olabilecektir! Bu belgelerin olmaması hâlinde sigortalının yurt dışında bulunduğu sürelerde hizmetleri iptal edilmektedir. Sadece yıllık izin süreleri kadar olan süreler kabul edilmekte olup sigortalılık devam ederken yurda giriş yapıldığının tespit edilmesi hâlinde ise yurda giriş yapılan tarihten sonraki süreler emeklilik günlerinde dikkate alınmaktadır.

 

 

İŞVEREN ÖLDÜYSE YA DA ZAMAN AŞIMI VARSA YANDINIZ!

 

 

İstenilen bu belgeler ise işverenler tarafından 10 yıllık zaman aşımının dolması nedeniyle ellerinde evrak olmadığının belirtilmesi, (görevlendirme belgesinin ise her zaman düzenlenebilir olması gerekçesi nedeniyle SGK tarafından kabul edilmemekte) işverenin vefat etmesi, şirketin kapanması vb. durumlarda ibraz edilemediğinden sigortalıların yurt dışında bulunduğu tarihlerdeki sigortalı bildirilen gün sayıları emeklilik hesabına dâhil edilmemekte ve sigortalılar mağdur olmaktadır. Ayrıca yurt dışında iken Türkiye’de sigortalılığı başlatılan kişilerin de yurt dışında bulunduğu sürelerdeki hizmetleri geçersiz sayılmakta ve emeklilik işlemlerinde dikkate alınmamaktadır. Bu kişilerin ülkemize geldiği tarihten sonraki sigortalı bildirimleri geçerli sayılmaktadır. Bu kişiler belge ibraz etse dahi ülkemize geldiği tarihten sonraki sigortalı bildirimleri geçerli sayılmaktadır.

 

 

MAĞDURİYETLERİN ÖNLENMESİ İÇİN SGK NELER YAPMALI?

 

 

Günümüzde şirketlerin çalışanlarını yurt dışına geçici görevlendirme küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve iş dünyasının dinamik yapısı nedeniyle giderek yoğunlaşmaktadır. Özellikle şirketlerimizin yurt dışında aldığı projeler, yeni pazar arayışları ve pazarlama ile yurt dışındaki ortaklık ve iştirakleri görevlendirmeleri artırmaktadır. Dolayısıyla SGK’nın bu uygulaması nedeniyle mağduriyetlerin bertaraf edilmesi için çözüm olarak Sosyal Güvenlik Mevzuatı kapsamında iş yeri kayıtları zaman aşımına uğrayan, iş yeri prim borcu olmayan sigortalıların bildirimlerinin kabul edilmesi, ilerleyen dönemlerde bu mağduriyetlerin yaşanmaması için MPHB üzerinden ya da başka bir uygulama ile e-Devlet üzerinden yurt dışına görevli olarak gönderilen işçi için bir uygulama yapılması, iş yeri tarafından yurt dışına görevli olarak gönderilen kişiler için Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirim yapma zorunluluğu getirilmesi gibi öneriler sunulabilir.

 

Umarım ÇSGB ve SGK Başkanlığı bu hususları dikkate alarak bir an önce vatandaşlarımızın mağduriyetinin giderilmesine; zaten iş yükü altında boğulan özverili SGK personelinin gereksiz bu yükten kurtulmasına yönelik düzenlemeler yapar…

 

 

 

İsa Karakaş'ın önceki yazıları...