Kaydet
a- | +A

Yüzlerce, binlerce sayfa okur, "bilgi" edinir, "kültür" kazanabiliriz. "Kim Milyoner Olmak İster" yarışmasına katılabilir, kazanç elde edebiliriz. Bu, "beynin okuması"dır; bakmak, kelimeleri tanımak, kavramak, cümleyi algılamak, "lügati" vasfa bürünmektir.

Bir okumak da vardır ki "anlamak" için okumadır, "kalbin okuması"dır. Beyne bağlı göz ile nelere bakıyorsak -kelime olur, tabiat olur, hadise olur- okuduğumuz konuyu kalbe intikal ettirip "görerek, anlayıp idrak ederek” okuduğumuzda, o okuma "ilmî" olur ki "fen, medeniyet, insani değer" gelişmelerini bu yolla elde ederiz.

İnsanlığa, topluma yararlı okuma şekli de bu kalben okumadır. Önceki "beynî okuma" ise kişinin kendisine fayda sağladığı okuma biçimidir.

Okullarımızda, bu iki "beyin okuması" ve "kalp okuması" alışkanlığını ilk yıllardan başlayıp kazandırmalıyız. Kitap, dergi, medya platformlarına bakarak, beyin okuması yoluyla, "hızlı okuma ve sözlük karıştırma" becerileri geliştirilmeli; anlayıp, sezerek, irdeleyerek kalp okuması yoluyla da okuduklarımızdan "ders ve mesaj verici duygular"ı yakalama becerisi kazandırmalıyız. Ders alınmayan okuma yapay zekâlı okumasıdır!

Bu gelişme ve kazanımlar için ana, ilk ve ortaokul öğrencilerini "yararlı kitap, oyuncak, pano, oyun, gezi ve görseller" ile tanıştırmalı; liselileri ise, okunanlardan "özet çıkarma" ve "ana duygu bulma" çalışmaları ile meşgul etmeli. Neticede, cümle öğrencilerin beyin ve kalplerinde "doğru bilgi" ile "iyilik, sevgi ve diğer ahlaki duygular"ın alanlarını geliştirmeli ve genişletmeli.

İleriki yıllarda; "kendini doğru tanımış, hayatı doğru okumuş, sorumlu yetişmiş", yardım etme, meslek ve sanat edinmede "duyarlılık kazanmış" çocuklarımız, aile ve milletimizi mutlu edecek birer şeref tablosu olacaktır.

Rıdvan Üzel

ŞİİR

Yoldayım

Yoldayım hayallerimin peşinde

Engeller ve barikatlar arasında

Ümitsizlik ve gitmeler arasında

İnadına yoldayım tökezlesen de

Bodurlar ormanında kaybolsam da

Korkuyorum başarıya giderken

Kaybetmekten

Yüreğim titriyor aşka giderken

Engellenmekten

Oldu dediğim anda elimden alınan umutlar

Korkuyorum umutsuz kalmaktan

Bodurlar ormanda

Kaybolmaktan korkuyorum.

Gidiyorum engelleri aşarak,

Pürdikkat adımlarla

Belki başarırım hedefe varırım,

Mutluluk ülkesine

Uyurum bulutlar üstünde huzurlu

Ve mutlu

Bodur ağaçlara inat vardım

Başardım ve mutluyum işte.

Lütfü Yarar

TARİHTEN BİR YAPRAK

FERMAN: Ferman kelimesi, İlhanlılar tarafından, İslâmiyet’i kabul etmelerinden sonra kullanılmış, daha sonra da Osmanlılara geçerek yerleşmiştir. Büyük Selçuklular, Anadolu Selçukluları ve Memlûklerde ferman yerine “tevki” kullanıldığı gibi, İlhanlılar, Timurlar, Karakoyunlu ile Akkoyunlu devletleri, Altınordu ve Kırım Hanlıklarında “yarlığ” kelimesi de kullanılmıştır. Tevki ve yarlığ kelimeleri, padişahın tuğrası bulunan ferman anlamındadır.

Osmanlılarda ferman, yedi esas üzerine yazılırdı: 1) Ferman kelimesinin anılması, 2) Ferman yazıldığı kişinin rütbe derecesine göre dua ve övgü yazılması, 3) Fermanın gönderilme sebebi, 4) Ferman gönderilen kişiye, padişah isteğinin emrolunması, 5) Yapılması istenilen işin belirtilmesi, 6) Verilen işin bitirilmesi için istek, 7) Fermanın tarihi ve gönderildiği yerin ismi...

Osmanlılarda iki çeşit fermana rastlanmaktadır. Fermanlardan birisi, doğrudan doğruya divandan, maliyeden yazılarak üzerine hükümdarın tuğrası çekilerek, gönderilen emr-i şerîf idi. Diğeri ise tuğralı bir fermanın üzerine ve baş tarafına padişahın kendi el yazısıyla fermanda yazılanı teyit eden iradedir.

Yetenekli Kalemler'de önceki yazılar...

ÖNE ÇIKANLAR